оммавий қатллар; Сауд оиласининг ўзига хос жинояти

Саудия Арабистони бир кун ичида мисли кўрилмаган ҳаракат билан 81 кишини қатл қилиб, ўз фуқароларига қарши жиноятларини давом эттирди.

Саудия ҳукуматининг ушбу жиноий ҳаракати ҳақида еттита фикрни айтиш мумкин:

1. Саудия ҳукуматининг ҳаракати инсониятга қарши жиноятдир. Халқаро Жиноят Суди Статутининг 7-моддасида инсониятга қарши жиноятлар тинч аҳолига мунтазам ёки кенг миқёсда ҳужум қилишнинг бир қисми бўлган аниқ ҳаракатлар сифатида белгиланади. Ал-Сауд бир кунда 81 нафар Саудия фуқаросининг бошини кесиб ташлади. Бу билан сауд режими ўнлаб Саудия фуқароларининг яшаш ҳуқуқини тортиб олди, айни пайтда яшаш ҳуқуқи халқаро ҳуқуқда энг дахлсиз ва ажралмас ҳуқуқлардан биридир.

2. Яна бир муҳим жиҳат, қатл этилганлар орасида Саудия Арабистонининг Қатиф шаҳридан 41 нафар шиа ёшлари ҳам бор эди, улар аввалроқ Саудия ҳукумати томонидан турли баҳоналар билан ҳибсга олиниб, қамоққа ташланган эди. Қатл этилганлар орасида бунчалик ёш шиаларнинг борлиги Саудия ҳукумати яна бир бор мафкуравий ва ғоявий қарашларга асосланган катта жиноят содир этганини кўрсатади. Саудия ҳукумати асосан унга қарши чиққан ёки унинг сиёсатини танқид қилганларни имкон қадар қаттиқ жазолайди ва ҳатто уларни қатл қилиш орқали яшаш ҳуқуқидан маҳрум қилади.

Эрон Инсон ҳуқуқлари бош бошқармаси котиби Козим Ғарибободий бу борада шундай дейди: “Қатл этилганлар рўйхатида Саудия судлари нуқтаи назаридан ҳукм қилинганлар ҳам бўлиши мумкин. Аммо мен оммавий ахборот воситаларида кўрган қатл этилган одамларнинг гуруҳларга бўлиниши, мен ўлимга ҳукм қилинган одамлар билан мафкуравий ва ғоявий қарама-қаршилик деярли жуда юқори ва кенг эканлигини англадим ва бу жуда хавфли ."

3. Яна бир масала шундаки, Саудия ҳукумати ношаффоф хатти-ҳаракатлар асосида тинч аҳолини қатл қилган. Ҳақиқатдан ҳам; Саудия ҳукумати одамларни ҳужжатлаштирилган эмас, балки сохта айбловлар билан қатл қилди. Шу муносабат билан Арабистон ярим оролидаги мухолифат уюшмасининг юқори лавозимли расмийси Ҳамза аш-Шахурий шундай деди:“Саудия расмийлари бу қатлларнинг тафсилотларини ошкор қилмаяпти ва уларнинг сўзларига ишониб бўлмайди. Саудия Арабистонида ўлим жазоси очиқ айбловларга эмас, балки ёлғон айбловларга асосланади”.

4. Яна бир муҳим жиҳат шуки, шахслар адолатли судда ўлим жазосига ҳукм қилинмаган, бироқ уларга нисбатан қўйилган айбловлар ноаниқ ва ёлғон бўлганидек, суд жараёни ҳам адолатли бўлмаган. Саудиялик фойдаланувчилар Тwиттеръда Саудия расмийларига кўпчилиги шиа бўлган 81 нафар Саудия фуқаросининг қатл этилгани учун ғазабини билдирган ҳолда “Бўлган воқеа адолатнинг энг паст даражасида суд қилинаётган бегуноҳ одамларнинг қатлиомидир”, деб ёздилар. Казем Ғарибободий ҳам шундай деди:Саудия Арабистонида шанба кунги қатлларга оид биринчи нарса бу одамлар қандай суд тизимида ва судда судлангани ва бир кунда 81 та қатл қандай қилиб содир бўлиши мумкинлигидадир”.

5. Яна бир муҳим жиҳат шундаки, қатл этилганлар орасида икки яманлик ҳарбий асир ҳам бор. Бироқ, турли халқаро ҳуқуқ ҳужжатларига мувофиқ, ҳарбий асирларнинг қадр-қимматини ҳурмат қилиш ҳукуматларнинг вазифаларидан биридир. Яман ҳукуматига кўра, Саудия Арабистонида қамоққа олинган икки яманлик ҳарбий асир Саудия режими томонидан халқаро қонунларга зид равишда қатл этилган 81 киши орасида.

6. Саудия Арабистонида Муҳаммад бин Салмон қудратга келганидан сўнг Саудия Арабистонида зўравонлик ва инсон ҳуқуқларининг қўпол поймол этилиши кучайиб бормоқда ва у эса аста-секин мамлакатда салоҳиятли шахсга айланиб бормоқда. Коррупсияга қарши кураш баҳонасида шаҳзодаларнинг уй қамоққа олиниши, дин арбоблари ва фуқаролик фаолларининг ҳибсга олиниши ва узоқ муддат қамоқ жазосига маҳкум этилиши, шунингдек, саудиялик журналист Жамол Хошуқчининг Истанбулда шафқацизларча ўлдирилиши ана шу жиноятларнинг бир қисмидир.

Саудия Арабистонидаги Ўзгариш ва Эркинлик Ҳаракати сайти бир кунда 81 кишининг қатл этилишини қоралаб, шундай деб ёзди:

“Муҳаммад бин Салмон 2017-йил июн ойида ҳокимиятга келганидан бери у ўз режимидаги одамларга сиёсий рақиблари ва мухолифларига қарши туриш учун ўлдириш ва қатл қилиш учун яшил чироқ ёқди”.

7. Бир кунда 81 нафар тинч аҳолининг қатл этилишидан ҳам аччиқроқ нарса бу жиноят қаршисида Ғарб давлатларининг жим туришидир. Бу сукунат Ғарб давлатларининг инсон ҳуқуқлари масаласига ёндашуви икки томонлама эканлигини яна бир бор исботлади. Уларнинг манфаатларига дахл бўлмаган жойда улар инсон ҳуқуқларининг поймол этилиши ҳақида гапирадилар, қаерда ўз ёки иттифоқдошларининг манфаатлари хавф остида бўлса, улар сукут сақлайдилар ва уларнинг инсон ҳуқуқлари моҳиятан маъносиздир.

Саудия Арабистонида бир кунда 81 кишига белгилланган ўлим жазоси ижро этилди