پیامدهای اعطای مقام مارشالی به دوستم در افغانستان

بخشی از توافقنامه سیاسی افغانستان اعطای رتبه مارشالی به «عبدالرشیددوستم» رهبر ازبک‌تبار این کشور است که با مخالفت‌ها و موافقت‌های شدیدی مواجه شده و در پی این اقدام یکی از مخالفان وی به طالبان پیوست.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، «همایون همایون» معاون سابق مجلس نمایندگان افغانستان گفته است که در واکنش به اعطای رتبه مارشالی به ژنرال عبدالرشیددوستم، از امارت اسلامی طالبان با سر، جان و مال  حمایت می‌کند.

همایون در انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری افغانستان که با چالش مواجه شد، از عبدالله عبدالله حمایت می‌کرد اما اکنون در مخالفت با تیم غنی و عبدالله گفته است که از طالبان حمایت می‌کند.

وی پیش از این عبدالله را برنده انتخابات ریاست جمهوری افغانستان خوانده و تأکید کرده بود که نباید به تقسیم قدرت با اشرف غنی تن دهد.

این نماینده سابق ولایت «خوست» افغانستان در مخالفت با رتبه مارشالی ژنرال دوستم گفته است که «سراج الدین حقانی» رهبر شاخه طالبان در گرفتن رتبه مارشالی نسبت به دوستم مستحق‌تر است، زیرا در برابر اشغال جنگیده است.

همایون استدلال کرده است که بیش‌ترین شهرت ژنرال دوستم در کشتن طالبان است و اعطای رتبه مارشالی به او باعث تخریب روند صلح با طالبان خواهد شد.

«کمال ناصر اصولی» نماینده کنونی ولایت خوست در مجلس نمایندگان نیز گفته است، آیا فردی که  کشور را به ویرانه مبدل کرد حق مارشال شدن را دارد؟

اصولی به جنگ‌ها و چگونگی سقوط دولت «نجیب الله» رییس جمهوری دولت کمونیستی افغانستان و بعد نیز به کارنامه‌های جنگ دهه ۷۰ میلادی در کابل اشاره کرده و گفته است که مخالف دادن رتبه مارشالی به دوستم است.

وی تأکید کرده است که اگر در این رابطه خاموش بماند، مردم و تاریخ آن‌ها را محاکمه خواهند کرد.

«نعمت الله کریاب» عضو دیگر مجلس نمایندگان افغانستان نیز می‌گوید که رتبه مارشالی برای ژنرال دوستم به زورگرفته شده و این کار خواست مردم نبوده است.

تنها پشتون‌های افغانستان با اعطای مارشالی به ژنرال دوستم مخالف نیستند بلکه شماری از افراد ترک‌تبار و از قوم خود وی نیز با این کار مخالفت کرده‌اند.

«ژنرال عبدالملک» از مخالفان سیاسی وی که در زمان جنگ‌های داخلی و پس از سقوط دولت دکتر نجیب الله خود نیز از افراد تحت امر ژنرال دوستم بود و در سال ۱۳۷۶ به طالبان پیوست و باعث سقوط شمال افغانستان بدست این گروه شد نیز، اکنون با اعطای رتبه مارشالی به دوستم مخالفت کرده و گفته است که وی اصلا از افغانستان نبوده و مهاجر قزاقستانی است که پدران وی از افغانستان شناسنامه ندارد و برای کشتن افغان‌ها به این کشور آورده شده است.

افراد دیگری مانند «بابرایشچی» نماینده مجلس از و ازبک‌های همشهری وی نیز پیش از امضای توافق‌نامه سیاسی با اشرف غنی دیدار کرد و از وی خواست که رتبه مارشالی به دوستم ندهد و در این صورت اشرف غنی نیز در جمله ناقضان حقوق بشر ثبت خواهد شد.

اما با وجود این مخالفت‌ها رییس جمهور اشرف غنی پیش از امضای توافقنامه سیاسی با عبدالله عبدالله در ۲۷ ثور فرمان اعطای مارشالی به دوستم را امضا کرد.

این کار با حمایت شماری از مردم افغانستان مواجه شد و دوستم را با کارنامه‌های وی مستحق چنین رتبه اعزازی دانستند.

«تیم ثبات و همگرایی» که رهبری آن را عبدالله برعهده داشت، پس از امضای این فرمان نوشته است که دوستم مرد روزهای دشوار افغانستان است و افتخار می کنیم که در کسب رتبه پرافتخار مارشالی در کنارش بودیم و از این خواست برحق حمایت کردیم.

اما یکشنبه شب گذشته شهر «شبرغان» زادگاه ژنرال دوستم شب متفاوتی را سپری کرد و هواداران وی با شلیک‌های شادمانه آسمان این شهر را روشن کرده بودند و مارشال شدن دوستم را جشن گرفتند.

«معلم عزیز رویش» هم در حمایت از دوستم نوشته است که برای من اما، ژنرال دوستم نشانه‌ای در تاریخ است: تابوهای زیادی با دستان این مرد شکسته است که از آن نمی‌توانم چشم بپوشم.

وی نوشته است که اسپارتاکوس شاید نامی آشناتر باشد که آن را در تاریخ جست‌وجو کنیم و رد پایش را تا پشت منزل ژنرال دوستم بکشانیم.

رویش می‌نویسد که دوستم شاگرد کلاس نهم مدرسه بود که سلاح گرفت و به عنوان یک سرباز وارد سنگرهای جنگ افغانستان شد و پله پله بالا رفت تا که امروز مارشال کشور شد.

وی تصریح کرده است: اگر کسی خوش است یا نه، چنین شده است و خوب است کف دهان خود را پاک کنیم و برای ژنرال دوستم از ته دل تبریک بگوییم.

ژنرال دوستم در جریانات سیاسی سه دهه گذشته افغانستان نقش مهمی داشته است که از جمله آن ها رساندن افراد به کاخ ریاست جمهوری و برکناری آن‌ها بوده و در افغانستان به نام ژنرال پادشاه ساز نیز یاد می شود.