گفتگوهای امنیتی هرات؛ اهمیت و منافع برای افغانستان

دهمین دور گفتگوهای امنیتی هرات امسال با عنوان «نظام سیاسی فراگیر؛ الگوها و نقشه‌ی راه» در پایتخت تاجیکستان برگزار شد.

این نشست از سال ۲۰۱۲ همه ساله در هرات برگزار شده است اما پس از بازگشت مجدد طالبان به قدرت در افغانستان و فراهم نبودن شرایط برگزاری نشست، دهمین اجلاس امنیتی هرات در شهر دوشنبه برگزار شد. تفاوت این اجلاس با دیگر اجلاس‌های منطقه ای و بین المللی در مورد افغانستان این است که ماهیت و ساختار نشست امنیتی هرات کارشناس محور و متشکل از نخبگان سیاسی و علمی از کشورهای منطقه و خود افغانستان هستند. اگرچه برخی محافل در افغانستان بر این باورند که افراد شرکت کننده در نشست امنیتی هرات در تاجیکستان عمدتا از افراد دولت قبلی افغانستان هستند اما آنچه مهم است اینکه نخبگان و کارشناسان مسایل افغانستان با خرد جمعی و اجماع فکری بتوانند راه حلی را برای کمک به حل مشکلات افغانستان بیابند. به هر حال، هر نشستی که بتواند بیانگر توجه محافل منطقه ای و بین المللی به مساله افغانستان باشد و نشان دهد این کشور فراموش نشده، قابل توجه و اهمیت است.

شریفی پور کارشناس مسایل سیاسی در این باره می‌گوید: «تجربه تاریخی تحولات افغانستان نشان می دهد که این کشور با انحصارگرایی نه تنها قابل اداره نیست بلکه حل مشکلات و مسایل آن نیز نیازمند وحدت نظر و همدلی همه جریان‌های سیاسی و قومی و مذهبی در افغانستان است و هر نشستی که به ایجاد مفاهمه در این خصوص کمک کند مهم تلقی می شود.»

تردیدی نیست مشکلات افغانستان نه تنها به مردم این کشور آسیب می رساند بلکه با سرریز آن، کشورهای همسایه و منطقه نیز با چالش مواجه می شوند. افزایش روند مهاجرت‌ها و قاچاق مواد مخدر، انسان و سلاح از جمله چالش‌های جدی ناشی از ادامه بحران در افغانستان است که امنیت مرزها و امنیت اجتماعی کشورهای همسایه افغانستان را متاثر می کند. کشورهای همسایه افغانستان از جمله جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان نگران ترانزیت تروریسم از افغانستان نیز هستد زیرا یکی از اهداف مهمی که برای امریکا در پساخروج از افغانستان ترسیم می شود، تلاش واشنگتن برای انتقال بقایای گروه تروریستی داعش به افغانستان و سازمان دهی مجدد آنان به منظور اعزام آنان تا مرزهای چین و ناامن کردن آسیای مرکزی و همسایگان افغانستان است. از این رو در هر اجلاس و نشست مربوط به افغانستان موضوع تروریسم و رشد مجدد آن در این کشور مطرح می شود.

البته طالبان وعده داده است که مانع از فعالیت تروریست ها در افغانستان خواهد شد و اجازه نخواهد داد از خاک این کشور امنیت کشورهای همسایه تهدید شود. عبداللطیف نظری کارشناس مسایل سیاسی و معاون وزارت اقتصاد حکومت موقت طالبان می‌گوید: «مساله امنیت عنصر حیاتی برای کشورهای منطقه به خصوص همسایگان افغانستان است. به همین دلیل در هر اجلاسی دغدغه خود را مطرح می کنند. با توجه به اینکه امریکا در مدت دو دهه اشغال افغانستان اقدام جدی برای از بین بردن تروریست‌ها در افغانستان صورت نداد بلکه بر فعالیت آنها نیز افزوده شد اکنون به چالش بزرگی برای افغانستان و کشورهای منطقه تبدیل شده است.»

در هر حال برگزاری نشست امنیتی هرات در تاجیکستان صرف نظر از اینکه چه کسانی در آن حضور دارند، بیانگر پی گیری مساله افغانستان از سوی محافل مختلف است که از جهاتی می تواند مفید باشد. اما اینکه نقطه نظرات نشست امنیتی هرات به طالبان که حاکم فعلی افغانستان است منتقل شود و طالبان نیز به آن عمل کند، موضوع مهم و قابل توجهی است که می‌تواند نشست را نتیجه بخش کند. بدون شک طالبان باید با رعایت حقوق شهروندان افغانستان و تأکید بر تعهد خود برای مقابله با تروریست‌ها زمینه حضور نمایندگانش را در نشست‌های منطقه ای فراهم کند زیرا دور ماندن این گروه از تحولات و رویدادهای جمعی منطقه ای و بین المللی قطعا به نفع مردم افغانستان نیست.

ابراز نگرانی تاجیکستان از افرایش فعالیت‌های تروریستی در افغانستان