تحلیل- هشدار پاکستان درباره خطر قاچاق سلاح های آمریکایی باقیمانده در افغانستان

نخست وزیر پاکستان با هشدار درباره عواقب فروش تجهیزات نظامی باقیمانده آمریکایی در افغانستان گفت که وجود این سلاح ها پیامدهایی امنیتی خطرناکی برای پاکستان و منطقه دارد.

جا گذاشتن هدفمند میلیاردها دلار تجهیزات نظامیان آمریکایی در افغانستان پس از سقوط دولت اشرف غنی در اوت 2021، علاوه بر نگرانی داخلی، نگرانی برخی از کشورهای همسایه افغانستان را هم به دنبال داشته است. کشورهای منطقه همچون هند و پاکستان معتقدند که با قاچاق سلاح های آمریکایی از افغانستان به خارج، موج حملات تروریستی در این کشورها هم افزایش یافته است.

«انوارالحق کاکر» نخست‌وزیر دولت موقت پاکستان که برای شرکت در مجمع جهانی اقتصاد به داووس سوییس رفته بود در این نشست با اشاره به جا گذاشتن میلیاردها دلار تجهیزات نیروهای خارجی بویژه آمریکایی درافغانستان پس از خروج این نیروها در اوت 2021 از افغانستان، گفت که فروش و انتقال این سلاح ها در بازار سیاه، ثبات و امنیت نه تنها پاکستان بلکه منطقه و جهان را به مخاطره انداخته است.

سرویس امنیتی پاکستان ماه گذشته با اعلام این که در سال گذشته میلادی بیش از ۱۸ هزار عملیات اطلاعاتی از سوی این کشور انجام شده‌، گزارش داد که بیشتر تهدیدهای امنیتی از خاک افغانستان بوده و این حملات به کشته‌شدن صدها غیرنظامی، نظامی و تروریست منجر شده است.

به استناد گزارش وزارت دفاع آمریکا "پنتاگون" به کنگره این کشور، در پی خروج نیروهای آمریکایی، دستکم 7 میلیارد دلار تحهیزات نظامی در افغانستان باقی مانده و واشنگتن هیچ برنامه‌ای برای «بازیابی یا انهدام» این تجهیزات ندارد.این تجهیزات شامل هواپیما، انواع مهمات، وسایل نقلیه نظامی و تجهیزات پیشرفته ارتباطی است. چند قانونگذار جمهوریخواه آمریکایی هم سال گذشته در نامه ای به لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا گفته بودند که «این غیرعقلانی است که تجهیزات نظامی برخوردار از فناوری پیشرفته که هزینه آنها توسط مالیات دهندگان آمریکایی پرداخت شده، بدون دلیل به دست طالبان و متحدان آنها افتاده است.

به همین دلیل مسئولان پاکستانی معتقدند، هرچند افغانستان برای ناتو و آمریکا یک پروژه رها شده بود؛ اما برای آنها و منطقه پیامدهای ناگواری داشته است، به‌ویژه تجهیزاتی که به ارتش افغانستان داده شد اما اندکی بعد این تجهیزات سراز بازارهای سیاه درآورده و بخشی هم به بازیگران غیردولتی منتقل شده است. به گفته کاکر نخست وزیر پاکستان، تروریست ها با استفاده از این تجهیزات، پاکستان را به چالش کشیده و پیش‌بینی این است که این موضوع پیامدهایی خطرناکتری نیز برای منطقه و جهان داشته باشد.

هرچند سال گذشته «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی حکومت طالبان افغانستان ادعای فروش و قاچاق تسلیحات جامانده آمریکایی در افغانستان را تبلیغاتی خوانده و آن رد کرده بود، اما درماه های بعد طالبان خود بارها به کشف محموله های قاچاق سلاح های آمریکایی در گذرگاه های مرزی با هند و پاکستان اذعان کرد. در واقع وجود سلاح های آمریکایی در افغانستان وفروش آن دربازارهای سیاه منطقه حقیقتی است که نمیتوان آن را انکار کرد، همچنانکه مقامات ارتش هند و برخی کشورهای آسیای مرکزی هم در دوسال گذشته بارها از کشف و ضبط سلاح‌های امریکایی‌ در مناطق مرزی خبردادند. رسانه های هندی پیش از این در گزارشی با عنوان رونق خرید و فروش سلاح در مرز افغانستان و پاکستان،فاش کرده بودند این سلاح ها که پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان به دست طالبان افتاده و اکنون خطری برای امنیت منطقه محسوب می شود. براساس گزارش ها، قاچاق‌چیان، سلاح‌ها را از پایگاه‌های متروکه ارتش افغانستان جمع‌آوری می‌کنند و در بازارهای فروش اسلحه در مناطق قبیله‌ای در مرز افغانستان و پاکستان به فروش می رسانند. 

توجه به موضوع مشکوک جاگذاشتن میلیاردها دلار سلاح آمریکایی در افغانستان و متعاقب آن خرید، فروش و قاچاق این سلاح ها دربازار سیاه و تشدید حملات ترویستی در کشورهای منطقه همگی نشانگر این موضوع است که اساسا" هدف از این اقدام غرب گسترش تروریسم و تشدید ناامنی در کشورهای منطقه بوده که این روزها بیش از هرزمان دیگری شاهد آن هستیم.اظهارات "دونالد ترامپ" در مبارزات انتخاباتی سال 2016 درباره کمک آمریکا برای تاسیس و تقویت گروه تروریستی داعش و افشای کمکهای مستقیم و غیر مستقیم رژیم صهیونیستی در تقویت این گروه و گروه های مشابه هم در همین راستا ارزیابی می شود. در این شرایط شایسته است کشورهای منطقه با تقویت همکاری جمعی بویژه دربخش اطلاعاتی و امنیتی، هم زمان با اقدام برای نابودی گروه های تروریستی، زمینه های دستیابی این گروهها به انواع تجهیزات و منابع مالی را هم بررسی و و ریشه یابی کنند.