کارشناس دینی افغانستانی: نگاه طالبان به مسائل فقهی نگاهی تمدنی باشد

دبیر شورای عالی علما و نخبگان اهل سنت افغانستانی در جمهوری اسلامی ایران گفت بهتر است طالبان به مسائل فقهی با نگاه ملی و تمدنی بنگرند.

مولوی محمد یعقوب سامانی در گفت و گو با بخش خبر رادیو دری در زمینه برداشتهای خاص طالبان در مورد مسایل دینی و فقهی گفت: در زمینه برداشت های ما از دین توجه به نوع آیه قرآن لازم است مثلا در زمینه استخراج احکام ما دو نوع آیه (قطعی الدلاله و ظنی الدلاله) داریم که از آیات قطعی الدلاله همه برداشت یکسان دارند اما بر اساس آیات ظنی الدلاله که بیشتر آیات قرآن از این نوع است، هرکس به اندازه قدرت شناخت و معرفتی که دارد برداشت خاص خود را از آن دارد و این برداشت ها یا درست و یا غلط هستند.

مولوی سامانی گفت: امروزه مقامات حکومت طالبان برداشت‌های خاص خود را از دین در موضوعاتی مانند تحصیل دختران و پخش تصاویر در رسانه ها دارند و تقاضای ما از مقامات حکومت طالبان این است که علاوه بر نگاهی که به نص شرعی (متون دینی) دارند بیایند به مقاصد الشریعه یعنی اهدافی که خداوند در دستورات دینی قرارداده هم توجه کنند.

وی در توضیح بیشتر گفت: اگر علتی در جایی وجود داشت حکمش هم وجود دارد و در غیر این صورت حکم از بین می رود. امروز طالبان باید به متون دینی با یک دید کلان‌تر نگاه بکنند و اگرچه این متون آثار فقهی علمای اسلام است، نگاه به آن باید نگاه تمدنی باشد یعنی فقط از یک زوایه و از یک محیط به دستورات دینی توجه نکنند و نگاه ملی به مسایل فقهی داشته باشند نه نگاه شهری و روستایی.

دبیر انجمن  نخبگان اهل سنت افغانستانی در ایران در ادامه گفت: امروزه علما باید به دنبال قانونی ساختن مسایل فقهی بروند و تازمانی که مسایل فقهی قابلیت انعطاف را نداشته باشند قابلیت قانون شدن را هم ندارند.

وی فقه حنفی را فقهی انعطاف پذیر خواند و گفت موضوع تحصیل دختران از موضوعات جدید است اما اگر به قرائت های 1400 سال پیش از دین نسبت به آن هم استدلال کنیم، حتی همسران پیامبر هم درس خوانده و تحصیل کرده بودند و حتی در زمان خلیفه دوم مسؤولیت تنظیم بازار و نظارت بر قیمت ها بر عهده یک خانم بود و زنان در جامعه مشارکت داشتند.

مولوی سامانی تأکید کرد: موضوع مشارکت خانم‌ها در جامعه یک موضوع حل شده است و نیازبه شور و بررسی علما ندارد.

این عالم دینی در توضیح بیشتر درباره ضرورت تحصیل و اشتغال بانوان نیز گفت: اصل مطلب یعنی تحصیل جای بحث ندارد اما نوع و روش تحصیل محل بحث است و خود طالبان هم می گویند که تحصیل خانم‌ها هیچ ممانعتی ندارد و فقط باید صبرکنیم و بررسی نماییم ولی این صبر مستلزم جلسه و گفت وگوی طالبان با نخبگان جامعه افغانستان است و چگونه درس خواندن باید بررسی شود نه اصل درس خواندن. زیرا نه تنها اسلام بلکه برخی غربی ها هم معتقد به تفکیک جنسیت و جدا بودن زن و مرد در محیط تحصیل هستند اما ایجاد این فضا زمان بر است و نیاز به بررسی های زیاد و صرف وقت طولانی است. 

سامانی گفت: موضوع اشتغال خواهران هم مشکل ساز نیست و آنها می توانند مسؤولیت بگیرند و اشتغال داشته باشند اما باید روش ها و دستورالعمل ها را ایجاد و تا جایی اصلاح بکنیم تا روش اشتغال آنها اصلاح شود.

وی در پایان تأکید کرد: باید راهکارها را ایجاد کنیم نه اینکه اصل موضوع را حذف کنیم و خواسته ما از طالبان این است که نظرات فقهی نخبگان دینی را بشنوند و به کار گیرند چون انعطاف دو فقه امامیه و حنفیه می تواند به تشکیل حکومت و حکومتداری خوب به آنان کمک کند.