حکومت طالبان برای بازگرداندن آثار سرقت شده موزیم ملی افغانستان تلاش کند

کارشناس و فعال فرهنگی افغانستانی گفت: حکومت طالبان باید برای بازگرداندن آثار سرقت شده موزیم ملی افغانستان به این موزیم تلاش کند.

بصیر احمد حسین زاده در گفت و گو با برنامه انعکاس رادیو دری عنوان کرد: گفته می شود که نگرش های طالبان در دوره جدید حکومت تغییراتی کرده و از آنجایی که بسیاری از آثار موزیم ملی افغانستان که سرقت و به خارج منتقل شده، متعلق به فرهنگ اسلامی است باید تلاش کنند که این آثار بازگردانده شود.         

وی با اشاره به بازدید علیرضا بیکدلی سرپرست سفارت جمهوری اسلامی ایران در افغانستان از موزیم ملی کابل یاد آور شد که وی هم تاکید داشت آثار سرقت شده از این موزیم بازگردانده شود.

این کارشناس فرهنگی افزود: عمده این آثار به پاکستان منتقل و از آنجا فروخته شده و به کشورهای اروپایی فرستاده شد. تلاش هایی هم انجام شد که این آثار بازگردانده شود و برخی از آن ها هم بازگردانده شد.  

حسین زاده یاد آور شد که در سال های ابتدایی تاسیس موزیم (موزه) ملی افغانستان فقط یکسری نسخ خطی و آثار به جا مانده از زمان جنگ افغان-انگلیس در آن نگهداری می شد، در سال 1303 این موزیم از باغ بالا به ارگ کابل منتقل شد و در همان دوره که امان الله خان بر سر کار بود اولین قانون اساسی افغانستان نوشته شد و در بخشی از آن به حفظ آثار تاریخی و آثار برآمده از حفاری ها تاکید شد زیرا افغانستان دارای آثار تاریخی، گنجینه ها و دفینه های بسیاری بود.

به گفته این کارشناس فرهنگی در این دوره قراردادی با کشور فرانسه امضا شد که بر اساس آن قرار شد متخصصان و باستان شناسان فرانسوی به افغانستان بیایند، دست به اکتشاف بزنند و در صورت کشف، از آثار دارای مشابه یکی را با خود به فرانسه ببرند و یکی را به موزیم کابل منتقل کنند، در این دوره آثار خوبی هم کشف شد و موزیم کابل کم کم غنی شد.

وی اظهار کرد: در زمان حکومت حبیب الله کلکانی که در افغانستان ناآرامی به وجود آمد، درگیری های داخلی ایجاد شد و امان الله خان از این کشور فرار کرد موزیم ملی کابل مورد دستبرد قرار گرفت. با سپری شدن حکومت نادر خان و در زمان پادشاهی محمد ظاهر شاه به موزیم ملی افغانستان توجه شد، بیشترین کار در این دوره انجام شد و آثار بسیار نفیسی از مناطق مختلف افغانستان به آن وارد شد.

حسین زاده گفت: در زمینه تمدنی، فرهنگ اسلامی و فرهنگ زبان فارسی آثار بسیار نفیسی در افغانستان وجود داشت از جمله صفحاتی از قرآن دست نویس منسوب به حضرت امام حسن علیه السلام در این موزیم نگهداری می شد، قرآنی به خط عثمان ابن عفان خلیفه سوم مسلمانان در آن نگهداری می شد. قرآنی از شهر غلغله در مناطق مرکزی افغانستان کشف و منتقل شده بود، آثار خطی شاعران بزرگ زبان فارسی در آن نگهداری می شد و آثاری مانند هفت اورنگ عبدالرحمان جامی، هفت پیکر نظامی گنجوی، هشت بهشت لیلی و مجنون، دیوان امیر خسرو دهلوی، دیوانی از میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی و آثار بسیار دیگری در این موزیم نگهداری می شد.

وی با اشاره به بازدید چند سال قبل خود از موزیم کابل عنوان کرد که به گفته مسئولان این موزیم در دوران حکومت مجاهدین در افغانستان که جنگ های داخلی رخ داد بیش از هفتاد درصد آثار آن غارت شد،  یک نکته جالب توجه هم این است که در دوران جنگ های داخلی یکی از کارکنان موزیم ملی افغانستان به نام "عمر خان مسعودی" به صورت شخصی بسیاری از آثار را از موزیم خارج و در مناطق مختلف مخفی کرد و در دوران جمهوریت آن ها را دوباره به موزیم منتقل کرد که به خاطر این کار جایزه جهانی هم دریافت نمود.

حسین زاده بیان کرد که در دوره جنگ های داخلی از آنجا که زمانی موزیم کابل در خط مقدم جنگ قرار داشت و از آن به عنوان سنگر استفاده می شد بسیاری از کتاب های آن سوزانده شد، بسیاری از آثار تخریب و آثار باقیمانده هم غارت شد. در دوره اول حکومت طالبان هم با توجه به دیدگاهی که داشتند یکسری مجسمه هایی که در آن نگهداری می شد، تخریب شد.

وی اضافه کرد: در دوران جمهوریت اما قرار شد توجهی صورت بگیرد و آثار سرقت شده به موزیم کابل برگردانده شود.