Pars Today

کمتر از یک هفته به زمان خروج نیرو‌های آمریکایی از افغانستان در اول ماه می (یازدهم ثور) مانده است و در این بین سرنوشت سایر اعضاء ناتو برای ماندن در افغانستان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

پس از حادثه یازده سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکا به بهانه مقابله با تروریسم و خودداری طالبان از تحویل رهبران القاعده به افغانستان حمله کرد. ناتو هم در نوامبر سال ۲۰۰۱ برای اولین بار در یک ماموریت خارج از اروپا وارد افغانستان شد، در واقع ناتو با این حضور نظامی اعتبار خود را با سرنوشت افغانستان گره زد، اما پس از ۱۳ سال در سال ۲۰۱۴ به عملیات‌های نظامی در این کشور پایان داد و نیرو‌های خود را برای آموزش نیرو‌های ارتش و پلیس افغانستان از ۱۳۰ هزار نفر به حدود ۱۲ هزار نفر کاهش داد.

اهداف ناتو در افغانستان:

مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر دو شعار ادعایی ناتو برای حضور نظامی در افغانستان بود، اما امروز کشور‌های عضو ناتو در این مبارزه مایوس شده اند؛ زیرا نه تنها تروریسم در این کشور ریشه کن نشده که پای گروه‌های تروریستی مثل داعش هم به آن باز شده است. تولید مواد مخدر هم در ۲۰ سال گذشته ۴۵ برابر افزایش یافته و از ۲۰۰ تن در زمان طالبان به بیش از ۹ هزار تن در سال رسیده است، مواد مخدری که بزرگترین تهدید برای کشور‌های اروپایی عضو ناتو است. 

ناتو کارنامه درخشانی از خود در افغانستان به جای نگذاشت، زیرا آشنا نبودن به منطقه و ناهماهنگی بین نیرو‌های کشور‌های مختلف باعث کشته شدن غیر نظامیان شد سپس حمله به ارتش و پلیس افغانستان را بدنبال داشت و در ادامه این ناهماهنگی میان نیرو‌های ناتو به حدی شد که آن‌ها مواضع همدیگر را هم بمباران می‌کردند.

آمریکا در افغانستان:

در میان ۳۰ کشور عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، تنها آمریکا نقش محوری و فرماندهی را تاکنون در افغانستان داشته است و ۱۸ ژنرال آمریکایی در ۲۰ سال گذشته فرماندهی ناتو را در افغانستان برعهده داشتند، از طرف دیگر آمریکا همیشه بیشترین حضور نظامی را در افغانستان داشت، به گونه‌ای که تا سال ۲۰۱۲ از ۱۳۰ هزار نیروی خارجی در این کشور ۱۰۰ هزار نفر آن را سربازان آمریکایی تشکیل می‌دادند، مسئولیت حملات هوایی ناتو در افغانستان هم همیشه برعهده آمریکا بود. آمریکا پنج پایگاه بزرگ در افغانستان دارد که حضور نظامی اش را تقویت می‌کند.

خروج آمریکا از افغانستان:

براساس توافقنامه صلح با طالبان، آمریکا باید نظامیان خود را از افغانستان خارج کند و شمار نیرو‌های آمریکایی در افغانستان از ۱۴ هزار نفر به ۲۵۰۰ نفر کاهش یابد که این تعداد هم مسئولیت آموزش نیرو‌های افغان را بر عهده خواهند داشت.

دبیرکل ناتو پس از اعلام کاخ سفید برای خروج نیرو‌های آمریکایی از افغانستان گفت: "ما تصمیم گرفتیم با یکدیگر وارد افغانستان شویم و زمانی که مناسب باشد با یکدیگر خارج خواهیم شد، نباید از یاد برد که ناتو به خاطر حمله یازدهم سپتامبر در آمریکا به افغانستان رفت. "

از میان کشور‌های عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)؛ تنها آمریکا و کانادا از آمریکای شمالی هستند و باقی ۲۸ عضو را کشور‌های اروپایی تشکیل می‌دهند، کانادا در سال ۲۰۱۳ آخرین نیرو‌های خود را که ۲۸۰۰ مربی آموزشی بود، از افغانستان بازگرداند و حالا با خروج آمریکا، این نیرو‌های اروپایی هستند که بیشترین حضور نظامی را در افغانستان خواهند داشت.

علاوه بر مخالفت افکار عمومی بسیاری از کشور‌های عضو ناتو با حضور نظامی کشورشان در افغانستان، در سطح فرماندهان هم برخی از کشور‌ها خواستار خروج کامل نیرو‌های خود از افغانستان هستند. حالا با تصمیم آمریکا برای خروج از افغانستان کار مقامات ناتو برای نگه داشتن سایر اعضا در این کشور دشوارتر می‌شود. 

از طرف دیگر، یکی از شروط گروه طالبان در مذاکرات صلح، خروج نیرو‌های آمریکایی و ناتو از افغانستان است و ادامه حضور نیرو‌های ناتو ممکن است به عاملی برای نقض صلح در این کشور تلقی شود.

امروز اعتبار هفتاد ساله بزرگترین پیمان نظامی جهان به آینده افغانستان و اجرای توافق صلح در آن بستگی دارد، توافق نیم بندی که با گسترش درگیری‌ها امید‌ها به آن هر روز کم رنگ‌تر می‌شود.

سیاست یکجانبه گرایانه آمریکا در افغانستان امروز باعث شکاف در ناتو شده و نتیجه آن تقویت رویکرد استقلال دفاعی در میان اعضاء اروپایی ناتو است و اینکه اروپا باید بدون وابستگی به ایالات متحده بتواند بطور مستقل برای برنامه‌های نظامی خود عمل کند.

صرف نظر از خروج نیرو‌های آمریکایی از افغانستان، به حاشیه رفتن ناتو در مذاکرات و توافق صلح با طالبان، دورنمای مبهم صلح و احتمال تنها ماندن ناتو در افغانستان، این رویکرد که دوران " سواری رایگان " با هزینه‌های تحمیلی آمریکا به پایان رسیده و همه بار مسئولیت‌ها نباید روی "ستون اروپایی ناتو " باشد، در بین محافل سیاسی اروپا قوت گرفته است.

منبع:  خبرگزاری صدا و سیما