بازگشت آمریکا به شورای حقوق بشر سازمان ملل؛ تردیدها و ابهامات
مجمع عمومی سازمان ملل روز پنجشنبه آمریکا را به عنوان یکی از 18 عضو شورای حقوق بشر معرفی کرد. دوره 3 ساله این شورا از اول ژانویه 2022 آغاز خواهد شد. کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل برای هر دوره طی یک رأیگیری مخفی انتخاب میشوند. آمریکا در دوره کنونی با کسب 168 رأی موافق از مجموع193 رأی، یکی از اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل شد.
آمریکا با ادعای رویکرد جانبدارانه شورای حقوق بشر سازمان ملل درقبال رژیم صهیونیستی در سال 2018 این نهاد بین المللی را ترک کرد. بدین ترتیب پس از گذشت 3 سال و نیم از خروج یکجانبه دولت پیشین آمریکا به ریاستجمهوری «دونالد ترامپ» آمریکا بار دیگر به شورای حقوق بشر سازمان ملل پیوست.
جو بایدن رئیس جمهور کنونی آمریکا پس از ورود به کاخ سفید در ژانویه 2021 قول داده بود که اقدامات رئیس جمهور پیشین آمریکا را معکوس کرده و به توافقات و نهادهایی که دولت ترامپ، آمریکا را از آنها خارج کرده بود باز خواهد گشت. یکی از این نهادها شورای حقوق بشر سازمان ملل بود و دولت بایدن پس از تاخیری 10 ماهه این وعده را عملی کرد. به رغم ادعاهای متعدد دولت بایدن در زمینه حقوق بشر و حمایت از آنچه اکنون در انتقادات و حتی اعمال تحریم ها علیه کشورهای رقیب و مخالف آمریکا مانند چین و روسیه تجلی پیدا کرده است باید دید که آیا واشنگتن حاضر خواهد بود تا موارد متعدد نقض حقوق بشر در داخل آمریکا را برسمیت شناخته و اقدامی در راستای رفع آنها صورت دهد.
شورای حقوق بشر پیش از این در گزارش هایی به موارد متعدد نقض حقوق بشر درآمریکا مانند نژاد پرستی گسترده، نقض حقوق زندانیان، نقض حقوق بومیان آمریکا، نقض حقوق زنان، برخوردهای غیرانسانی با مهاجران غیرقانونی و پناهجویان و دیگر موارد اشاره کرده و خواهان رفع آنها شده بود. به ویژه انتقاد شورای حقوق بشر سازمان ملل متوجه وضعیت ناهنجار و ضد انسانی سیاهان و نژاد پرستی نظامند در آمریکا و درخواست برای تغییر این وضعیت بوده است. آنهم در کشوری که داعیه پیشتازی در زمینه حقوق بشر در جهان را دارد. با این حال دولت آمریکا همواره با خواسته های شورای حقوق بشر با بی اعتنایی برخورد کرده است. سارا فلاحی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی می گوید: آمریکا در حالی به انحا مختلف در امور کشورهای دیگر دخالت می کند و به بهانه ایجاد دموکراسی و مبارزه با دیکتاتوری زمینه تغییر رژیم ها را فراهم می کند که خود از شکاف های مختلف طبقاتی، جنسیتی، نژادی و اقتصادی رنج می برد.
مساله دیگر این است که دولت بایدن در ابتدای روی کار آمدنش وعده داده بود که در روابط با آن دسته از کشورهای متحد واشنگتن که به نقض حقوق بشر می پردازند به ویژه عربستان سعودی تجدید نظر خواهد کرد. رژیم سعودی نه فقط در داخل عربستان به نقض گسترده حقوق شهروندان این کشور می پردازد، بلکه از سال 2015 به همراه امارات جنگی بی رحمانه علیه یمن به راه انداخته و هزاران نفر از مردم این کشور را در حملات گسترده هوایی به خاک و خون کشیده است. ضمن اینکه زیر ساخت های این کشور فقیر عربی را نیز تا حد زیادی نابود کرده است. به رغم محکومیت چند باره اقدامات جنایتکارانه ائتلاف سعودی توسط نهادهای حقوق بشری، اما آمریکا و متحدان اروپایی آن نقش اساسی در تدارک تسلیحاتی، لجستیکی و اطلاعاتی عربستان و امارات برای تداوم حملات علیه یمن ایفا می کنند. جو بایدن در کارزار انتخاباتی خود شعارهایی علیه ریاض سر داد و از جنگ یمن به عنوان «فاجعه راهبردی» یاد و ادعا کرده بود که «به حمایت آمریکا از عملیات تهاجمی ائتلاف سعودی در یمن از جمله فروش تسلیحات خاتمه خواهد داد». با این حال وی پس از راهیابی به کاخ سفید بار دیگر عربستان را متحد نزدیک آمریکا خواند و معاملات تسلیحاتی با سعودی ها و اماراتی ها را از سر گرفته است. اکنون این سئوال مطرح است که آمریکا با عضویت دوباره در شورای حقوق بشرآیا در صدد رفع اشتباهات خود است یا صرفا قصد استفاده ابزاری ازاین نهاد حقوق بشری در راستای منافع خود را دارد؟