Pars Today

جنگ اوکراین با روسیه که به تحریک دولت های غربی به رهبری آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ( ناتو) آغاز شده ، تاثیرات زیادی بر کشورهای منطقه بر جای گذاشته است.

ترکیه یکی از اعضای فعال سازمان نظامی ناتو محسوب می شود که بدون شک ، تحت تاثیرات منفی بحران اوکراین قرار گرفته است. این حقیقت را نمی توان نادیده گرفت که ترکیه با وجود عضویت در ناتو و همگرایی با غرب ، در امور نظامی به همکاری با کشورهای شرقی و آسیایی تمایل زیادی از خود نشان می دهد.

آمریکا تلاش مضاعفی به کار گرفته است تا کنترل تحرکات ترکیه را در سطح منطقه در اختیار بگیرد. در مقابل مقام های دولت اردوغان ضمن مستقل نمایی ، تلاش می کنند تصمیمات در جهت تامین منافع ملی ترکیه را به صورت مستقل اتخاذ کنند. این امر فاصله دیدگاه های ترکیه را با آمریکا و سازمان نظامی ناتو  هر روز بیشتر می کند. با وجود این ، چنین به نظر می رسد که مقام های دولت رجب طیب اردوغان در ترکیه تلاش می کنند از همگرایی با روسیه نیز به منظور تحمیل خواسته های خود بر غرب بهره برداری کنند.

در عین حال ، به رغم سر دادن شعارهای ضد آمریکایی و تنش با دولت های اروپایی ، مقام های ترکیه این حقیقت را اثبات کرده اند که تمایلی به همگرایی دائمی با روسیه ندارند و همچنان مترصد فرصت جهت نزدیکی به غرب هستند.

در همین ارتباط ، "طاها آک یول" از تحلیلگران ترکیه معتقد است:

"بحران اوکراین اختلافات ژئوپلیتیکی میان ترکیه و روسیه را عمیق تر کرده است. اظهارات اردوغان و چاووش اوغلو در مورد این که روابط آنکارا - مسکو به سطحی راهبردی رسیده، بسیار غلط و کوته بینانه است".

به هر حال ، باید گفت: پس از بحران کرونا ، بحران اوکراین را باید دومین بحران بزرگی تلقی کرد که تاثیرات منفی بر اقتصاد ترکیه بر جای گذاشته است. این بحران ، می تواند مشکلات دولت "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه را در زمینه از دست دادن ابتکار عمل در داخل و در سطح منطقه بیش از پیش تشدید کند.

با مرور اجمالی این واقعیت ها ، می توان گفت: دلیل اتخاذ مواضع متناقض و متضاد رهبران دولت آنکارا در زمینه مسائل منطقه و جهان همین واقعیت ها است. در این میان، در شرایطی که مقام های دولت آنکارا به ویژه شخص رئیس جمهوری ترکیه جهت همگرایی با شرق و غرب مجبور به اتخاذ یک موضع و نزدیکی به یکی از طرفین است ، مقام های دولت اردوغان تلاش کرده اند با طرح میاانجیگری ، به گونه ای به این معضل پایان دهند.        

مقام های ترکیه در آستانه جنگ اوکراین با روسیه و در اثنای آن تلاش کردند ضمن حمایت از مواضع دولت  کی‌یف ، در گروه کشورهای غربی و سازمان نظامی ناتو قرار بگیرند. در ابتدا حمایت های ترکیه از اوکراین بسیار جدی به نظر می رسید. اما در پی طرح نخستین درخواست رسمی دولت زلنسکی از دولت اردوغان ، مقام های ترکیه با تاخیر به این درخواست رسمی پاسخ دادند. حتی پاسخ ترکیه برای مقام های دولت اوکراین و غرب خوشایند نبود.

متعاقب این اقدام ، پیشنهاد میانجیگری رئیس جمهوری ترکیه بار دیگر تکرار شد. مقام های آنکارا از مدت ها پیش در این زمینه درخواست های خود را مطرح می کردند. اما پاسخی از طرفین درگیری دریافت نکردند.

دلیل بی توجهی ها به پیشنهاد ترکیه مشخص است. می توان گفت: ترکیه تنها کشور جهان است که ضمن اتخاذ مواضع جانبدارانه میان دوطرف متخاصم ، درخواست میانجیگری برای پایان دادن به بحران اوکراین را مطرح کرد. به هر حال ، رئیس جمهوری ترکیه به منظور ایفای نقشی در زمینه بحران اوکراین ، نشستی با حضور مقام های کشورهای مختلف در آنتالیا ترتیب داد. در این نشست ، وزرای امور خارجه روسیه و اوکراین نیز حضور داشتند.

به هر حال ، با ترفندهای مقام های آنکارا ، مقام های برخی دولت های مشخص به همراه مقام های روسیه و اوکراین در همایش آنتالیا شرکت کردند اما همانگونه که پیش بینی می شد ، نخستین دیدار وزرای امور خارجه اوکراین و روسیه بی نتیجه پایان یافت. این در حالی است که "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه پیش از این  ابراز امیدواری کرده بود که نشست آنتالیا به آتش بس دائمی میان اوکراین و روسیه و پایان جنگ میان دو کشور منجر شود.