درخواست پاکستان از کشورهای اسلامی برای تعامل با طالبان

در آستانه برگزاری چهل و هشتمین اجلاس وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در اسلام آباد عمران خان نخست وزیر پاکستان از کشورهای اسلامی خواست با دولت طالبان در افغانستان تعامل فعالانه داشته باشند. وی همچنین در مورد بروز بحران انسانی و فروپاشی اقتصادی افغانستان هشدار داد.

اسلام آباد پایتخت پاکستان سال گذشته و پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در 15 اوت 2021 میزبان هفدهمین اجلاس فوق العاده وزرای امور خارجه سازمان همکاری اسلامی بود.

پاکستان در حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان نقش کلیدی و تعیین کننده داشته است اما ادامه بازی ، مطابق با میل و برنامه اسلام آباد پیش نرفت. چرا که آمریکا با تصور اینکه طالبان و پاکستان توافقنامه دوحه میان این گروه و واشنگتن را نقض کرده اند نه تنها مانع از شناسایی بین المللی حاکمیت طالبان می شود بلکه با اعمال فشارهای اقتصادی بر طالبان، پاکستان را نیز در شرایط بسیار دشواری برای ادامه حمایت از این گروه قرار داده است .

این در حالی است پاکستان نه تنها از توان مالی و اقتصادی لازم برای پشتیبانی از طالبان برخوردار نیست بلکه نگران پیامدهای به رسمیت شناختن یکجانبه حاکمیت طالبان در افغانستان از سوی اسلام آباد است .از اینرو درخواست برای ارایه کمکهای لازم از سوی کشورهای اسلامی با محوریت سازمان همکاری اسلامی از جمله معدود ابزارهای اسلام آباد برای نجات وضعیت اقتصادی افغانستان و کمک به ادامه حاکمیت طالبان براین کشور است .

روح الله اسلامی مدرس دانشگاه و کارشناس مسایل افغانستان در این باره می گوید:

پاکستان بسیار تلاش می کند کشورهای اسلامی را متقاعد به شناسایی حاکمیت طالبان در افغانستان کند اما مشکل اساسی بی توجهی دو طرف یعنی طالبان و اسلام آباد به الزامات تشکیل دولت فراگیر و رعایت حقوق همه شهروندان افغان در حوزه جغرافیایی افغانستان است. 

پاکستان براین تصور است که تعامل کشورهای اسلامی با دولت طالبان در افغانستان می تواند به شناسایی بین المللی آن کمک کند  این در حالی است که طالبان از نشست قبلی و فوق العاده اجلاس وزرای امور خارجه سازمان همکاری اسلامی تاکنون اقدامی که بیانگر برآورده کردن خواسته های این سازمان باشد صورت نداده است و همچنان بر انحصار گرایی در قدرت تاکید دارد.

وضعیت افغانستان در چهاردهه گذشته وضعیتی فرسایشی پیدا کرده و دست به دست شدن قدرت و ادامه دخالتهای خارجی باعث شده است  افغانستان نتواند به یک ثبات لازم برسد که حداقل توانایی تامین نیازهای اولیه خود را داشته باشد. به همین دلیل به رغم درخوستهای مکرر سازمان ملل برای کمک به مردم افغنستان، جامعه جهانی چندان تمایلی برای اجابت آن ندارند.

امین فرجاد کارشناس مسایل افغانستان در این باره می گوید :

 تداوم بی توجهی طالبان به انتظارات جهانی برای تشکیل دولتی همه شمول در افغانستان و همچنین رعایت حقوق شهروندی باعث شده است چشم انداز تحولات این کشور آنگونه که پاکستان تلقی می کند روشن نباشد و این بر نگاه سازمان همکاری اسلامی به تحولات افغانستان تاثیر منفی دارد .

در هر حال، اگر چه پاکستان ادعا می کند که جامعه جهانی باید بین طالبان و وضعیت مردم افغانستان تفاوت قایل شود اما از نظر قوانین بین المللی، طالبان به عنوان حاکم افغانستان برای رسیدگی به وضعیت مردم این کشور اعم از اقتصادی و امنیتی مسئول است و اسلام آباد صرفا نمی تواند جامعه جهانی و بخصوص کشورهای اسلامی را ترغیب به تعامل با گروهی کند که هیچ تمایلی برای شراکت همه اقوام و گروهها در قدرت ندارد .

از دیدگاه محافل بین المللی، این به معنای ورود احتمالی افغانستان به درگیری و نزاع قومی جدید است که بر نحوه و میزان کمکهای بین المللی به مردم این کشور نیز تاثیر منفی دارد.