ایران و ونزوئلا در مسیر همکاری های جامع راهبردی

با حضور رئیسان جمهوری ایران و ونزوئلا، سند همکاری‌های جامع راهبردی ۲۰ ساله دو کشور، روز شنبه در تهران امضا شد.

سند همکاری‌های بلندمدت ایران و ونزوئلا، ابعاد همکاری در حوزه‌های علمی، فرهنگی، گردشگری، اقتصادی، انرژی، صنعتی و تجاری بین دو کشور را شامل می‌شود.

«سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری اسلامی ایران پس از امضای این سند در نشست خبری مشترک با «نیکلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره در عرصه سیاست خارجی به دنبال ارتباط با کشورهای مستقل بوده و ونزوئلا در مقابل تحریم‌های دشمنان و امپریالیسم ایستادگی کرده و مقاومت مثال‌زدنی داشته است.

رئیس جمهوری ونزوئلا نیز در این نشست خبری گفت: حوزه های مهم و مختلفی مثل انرژی، نفت و گاز،  پتروشیمی و پالایشگاه برای همکاری بین ایران و ونزوئلا وجود دارد.

روابط ایران و ونزوئلا به ویژه در زمینه اقتصادی، در سال های اخیر با فرازو فرود‌هایی همراه بوده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دو کشور خصوصا در سازمان «اوپک» همکاری های نزدیک داشته اند. از ۱۹۹۸ میلادی با به قدرت رسیدن "هوگو چاوز" و انتخاب او به عنوان رئیس جمهوری بولیواری ونزوئلا و نزدیک‌تر شدن مواضع دو کشور در عرصه بین المللی از جمله مخالفت با یکجانبه گرایی و تحریم ها، به تدریج تحرک و پویائی بیشتری در مناسبات و همکاری های دوجانبه  پدید آمد.

جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا که از بزرگترین دارندگان ذخایر نفتی و تولید کنندگان نفت محسوب می شوند طی دهه های گذشته تحت تحریم های یکجانبه و ناعادلانه اقتصادی قرار گرفته اند. تحریم های اعمال شده علیه این دو کشور سبب شد عمده ترین منبع ارزآوری و درآمد آن ها یعنی فروش نفت، تحت تأثیر تحریم ها محدود شود.

با وجود این، ایران و ونزوئلا روابط خود را در زمینه‌های انرژی، صنعتی و علمی حفظ کرده‌اند، کاراکاس از ایران میعانات گازی وارد می‌کند که برای رقیق کردن نفت خام ونزوئلا یک ماده ضروری است. دو کشور همچنین در سال‌های اخیر در دفاع از منافع مشترک خود در برابر اقدامات یکجانبه و قهری آمریکا، همواره بر لزوم حمایت از چند جانبه گرایی تاکید کرده اند. به گفته «نیکلاس مادورو»، ایران و ونزوئلا اگر چه از نظر جغرافیایی دور هستند، اما در ساخت جهانی عادلانه‌تر، چندقطبی و بدون هژمونیسم آمریکا سهیم هستند.

در همین راستا، در سال 2020 و زمانی که ونزوئلا در شرایط بحرانی قرار داشت، ایران پنج فروند نفتکش حامل سوخت به ونزوئلا تحویل داد، این اقدام موفقیت‌آمیز ایران در حالی انجام شد که تهدیدهای آمریکا نیز برای جلوگیری از این اقدام، بی‌اثر ماند.

با روی کارآمدن دولت سیزدهم در ایران، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بیشتر به سمت تعامل با کشورهای همسایه، منطقه و سایر کشورهای همسو متمرکز شد؛ بر همین اساس، همکاری نفتی ایران و ونزوئلا نیز افزایش یافت و پس از 8 سال سردی روابط، قرارداد سوآپ میعانات گازی ایران و نفت سنگین ونزوئلا اجرایی شد.

اکنون ایران و ونزوئلا علاوه بر سند جامع همکاری‌های راهبردی ۲۰ ساله، اسنادی را نیز برای همکاری در زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، گردشگری، اقتصادی، نفتی و پتروشیمی امضا کرده اند که می تواند گشایش های جدید در روابط دوجانبه به وجود آورد.

"عبدالحمید شهرابی" کارشناس مسایل آمریکای لاتین دراین باره می گوید، این سند همکاری علاوه بر ابعاد اقتصادی، یک بعد سیاسی هم دارد و آن این است که کشورهای تحت فشار نظام سلطه متوجه می‌شوند، می‌شود خارج از تحمیل آمریکا با یکدیگر روابط داشت؛ به همین دلیل آمریکایی‌ها دائماً تلاش می‌کنند مانع از این نوع همکاری‌ها شوند.