چشم انداز جنگ اوکراین شش ماه پس از آغاز آن

«ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین در یکصد و هشتاد و یکمین روز جنگ اوکراین گفت: ما حاضر به مذاکره با روسیه برای برقراری آتش بس نیستیم. ما نمی‌خواهیم تجربه بد توافقات مینسک را که به از دست دادن بخشی از اراضی اوکراین منجر شد، تکرار کنیم.

اعلام موضع جدید رئیس جمهور اوکراین در آستانه هفتمین ماه جنگ اوکراین چشم انداز مثبتی را در زمینه پایان دادن به نخستین جنگ کلاسیک بین دو کشور در قاره اروپا پس از جنگ جهانی دوم باقی نمی گذارد. ظاهرا دولت غربگرای کی یف که در جند ماه اخیر تمام تلاش خود را وقف جلوگیری از پیشروی های روسیه نموده است با توجه به عدم باز پس گیری مناطق شرقی و جنوبی این کشور به رغم کمک های هنگفت نظامی و تسلیحاتی غرب برای حفظ وجهه خود چاره ای جز تاکید بر عدم قبول آتش بس نمی بیند.

از سوی دیگر روسیه نیز که ابتدا هدف عملیات ویژه نظامی خود در اوکراین را جلوگیری از اقدامات خصمانه دولت کی یف علیه دو دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین اعلام کرده بود اکنون با تداوم این جنگ خواهان کنار رفتن دولت غربگرای اوکراین است.

ضمن اینکه مسکو اکنون متصرفات خود را به ویژه در بخش جنوبی اوکراین تثبیت کرده است. مقامات روسیه اکنون از به درازا کشیده شدن جنگ در اوکراین سخن می گویند. «گنادی گاتیلوف» نماینده روسیه در سازمانهای بین‌المللی مستقر در ژنو می گوید: امکان راه حل دیپلماتیک در باره اوکراین را متصور نیستیم و پیش بینی یک درگیری طولانی مدت را داریم. 

جنگ اوکراین را می توان حاصل سوء نیت و رفتار تهاجمی غرب در قبال روسیه دانست. واقعیت آن است که حمله روسیه به اوکراین در واقع واکنش مسکو به اقدامات تهاجمی غرب با تشویق اوکراین برای عضویت در ناتو و ایجاد مخاطرات جدی علیه امنیت ملی روسیه بوده است.

این اقدام روسیه پس از پاسخ های منفی آمریکا و ناتو به درخواست های منطقی روسیه برای صرف نظر کردن از عضویت اوکراین در ناتو و عقب نشینی نیروهای ناتو به مرزهای سال 1997 یعنی قبل از آغاز روند عضویت کشورهای اروپای شرقی و مرکزی در ناتو صورت گرفت.

از سوی دیگر آمریکا و دیگر شرکای اروپایی و غیر اروپایی آن مانند کانادا و استرالیا وحتی ژاپن، جنگ اوکراین را به مثابه فرصتی بی همتا برای به اصطلاح تسویه حساب با روسیه و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور می دانند که به مدت بیش از دو دهه در مقابل زیاده خواهی های آمریکا و ناتو در اروپا ، غرب آسیا و آمریکای لاتین و حتی شمالگان ایستادگی کرده است.

ضمن اینکه از دیدگاه سران غربی پیروزی روسیه در جنگ اوکراین آنهم در مجاورت ناتو به معنای بی اعتباری این سازمان نظامی و گسترش هر چه بیشتر نفوذ و قدرت منطقه ای و بین المللی روسیه خواهد شد و معادلات امنیتی و نظامی و سیاسی را در اروپا به ضرر غرب تغییر خواهد داد.

لذا آنها به اصطلاح عزم خود را جزم کرده اند تا به هرقیمت از پیروزی روسیه جلوگیری نمایند.این مساله به کرات از جانب مقامات ارشد اروپایی و آمریکایی مطرح شده است. «ماری دومولَن» مدیربرنامه اروپای بزرگ در« شورای اروپایی روابط خارجی» معتقد است که حمایت شدید متحدان غربی از اوکراین، عقب نشینی هر یک از طرفین را اکنون دشوارتر کرده است.

او می‌گوید: «هر یک از طرفین فکر می کنند که هنوز می توانند برتری نظامی داشته باشند، بنابراین بعید است که این جنگ به این زودی به پایان برسد.» در عین حال آمریکا خواهان تداوم جنگ اوکراین با هدف تضعیف هر چه بیشتر ارتش روسیه و نیز اثری گذاری افزونتر تحریم های گسترده وبی سابقه علیه روسیه است.

واشنگتن تاکنون بیش از 10 میلیارد دلار کمک تسلیحاتی در اختیار اوکراین قرار داده و یک مقام آمریکایی نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد که انتظار می‌رود واشنگتن روز چهارشنبه بسته کمک‌های امنیتی جدیدی به اوکراین به ارزش 3 میلیارد دلار را اعلام کند.

ضمن اینکه آمریکا علاوه بر اقلام مختلف تسلیحاتی که تحویل آنها به اوکراین را رسما اعلام کرده به صورت پنهانی تسلیحات جدید آفندی در اختیار اوکراین قرار داده که مسلما هدف از این اقدام ، گسترش دامنه جنگ به داخل خاک روسیه و تشدید تقابل مسکو وکی یف است. بدین ترتیب حداقل در برهه زمانی کنونی هیچ چشم اندازی در زمینه پایان جنگ اوکراین وجود ندارد.