خارج کردن افغانستان از فهرست متحدان راهبردی و غیر ناتوی آمریکا

جو بایدن رئیس جمهور آمریکا روز جمعه رسما نام افغانستان را از فهرست متحدان اصلی راهبردی و "غیر ناتوی" ایالات متحده حذف کرد.

بایدن در بیانیه ای رسمی اعلام کرد: با توجه به اختیاراتی که به واسطه قانون اساسی آمریکا از جمله بند 517 قانون کمک های خارجی ، به عنوان رییس جمهوری این کشور به من داده شده است، به موقعیت افغانستان به عنوان متحد اصلی امریکا خارج از ناتو پایان می‌دهم. پیش از این تصمیم، رئیس جمهور ایالات متحده در نامه ای به نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در تاریخ ۶ ژوئیه سال جاری نوشته بود که بر اساس ماده۵۱۷ قانون کمک های خارجی مصوب ۱۹۶۱ این کشور، نام افغانستان را به عنوان متحد اصلی غیر از ناتو ملغی اعلام می کند.

نکته جالب اینکه طالبان از این تصمیم رئیس جمهور امریکا استقبال کرده اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در ماه ژوییه در واکنش به تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا در مورد حذف افغانستان از فهرست متحدان اصلی خارج از پیمان امنیتی ناتو آمریکا، گفت : این تصمیم بر اوضاع افغانستان تاثیری نخواهد گذاشت.

دولت اوباما در ژوئیه 2012 این عنوان را به افغانستان اعطا کرده بود.این موقعیت از سوی امریکا به کشورهایی داده می‌شود که دارای روابط استراتژیک با ایالات متحده بوده اما عضو ناتو نیستند.

هیلاری کلینتون، وزیر خارجه وقت امریکا پس از ورود به کابل در 3 ژوئیه 2012 / 13 سرطان 1391 در یک کنفرانس خبری مشترک با حامد کرزی، رییس جمهور وقت افغانستان، اعلام کرد که  دولت امریکا برای افزایش سطح همکاری‌های دو کشور، افغانستان را در زمره متحدان امریکا در بیرون از سازمان ناتو قرار می‌دهد تا راه برای حفظ روابط دفاعی و اقتصادی بین دو کشور هموار شود .او این اقدام حکومت اوباما را نشانه "تعهد قوی امریکا نسبت به آینده افغانستان" توصیف کرد.

اقدام بایدن در خارج کردن نام افغانستان از فهرست متحدان غیر ناتوی آمریکا به منزله گامی برای کاهش نقش و اهمیت افغانستان در عرصه سیاست خارجی ایالات متحده با توجه به سلطه طالبان براین کشور تلقی می شود. با این حال این امر تاثیری به حال مردم مظلوم افغانستان که واشنگتن که طی بیش از 20 سال اشغال این کشور کارنامه ای بسیار منفی از خود در برخورد با این کشور جنگزده باقی گذاشته نخواهد داشت.

حضور نیروهای آمریکایی و ناتو در این کشور جنگزده جز افزایش ناامنی ، فقر ، تولید و قاچاق مواد مخدر و گسترش تروریسم نداشته است. مساله مهمی که در اواخر حضور نظامی آمریکا و هم پیمان های آن در افغانستان در سال 2021رخ داد خروج مفتضحانه ودر واقع فرار  نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان بود که موجب بروز خلاء قدرت و فروپاشی دولت مرکزی افغانستان و سلطه دوباره طالبان بر این کشور شد.

در عین حال دولت بایدن پس از خروج مفتضحانه از افغانستان در اواخر اوت 2021 رویکردی خصمانه در برخورد با این کشور در پیش گرفته و ضمن خودداری از آزاد کردن دارایی بلوکه شده 7 میلیارد دلاری  بانک مرکزی افغانستان در آمریکا ، نیمی از آن را به پرداخت غرامت به بازماندگان حوادث تروریستی اختصاص داده است.اخیرا واشنگتن اعلام کرد که ۳.۵ میلیارد دلار دیگر از این دارایی‌ها به یک صندوق امانی در سوئیس موسوم به‌ «صندوق افغان» منتقل می‌شوند.

بر اساس اعلام دولت بایدن، یک هیات بین‌المللی متشکل از دو مقام اقتصادی دولت پیشین افغانستان و نمایندگان دولت‌های آمریکا و سوئیس بر این صندوق جدید نظارت خواهند کرد. به این ترتیب طالبان امکان دسترسی به این پول‌ها را نخواهد داشت.

وزارت خزانه‌داری آمریکا مدعی شد که صندوق افغان با هدف کمک به اقتصاد فروپاشی‌شده افغانستان ایجاد شده است.با این حال آمریکا که درزمان اشغال 20 ساله در افغانستان گام معنا دار و موثری برای بازسازی این کشور برنداشته، اکنون چگونه می خواهد با تشکیل صندوق افغان اقدامی در این زمینه انجام دهد؟