پاکستان پس از ترور نافرجام عمران خان

"عمران خان" نخست وزیر قبلی پاکستان و رییس حزب تحریک انصاف، "شهباز شریف" نخست وزیر این کشور را از جمله عوامل پشت پرده ترور نافرجام خود اعلام کرد.

"عمران خان" که در این جمله از ناحیه پا مجروح شد، در سخنانی سه تن از جمله "شهباز شریف" نخست وزیر پاکستان را از عوامل پشت پرده تروز نافرجام پنجشنبه خود اعلام کرد. "عمران خان" ، "رانا ثناالله" وزیر کشور و همچنین "ژنرال فیصل نصیر" از فرماندهان ارشد ارتش را نیز از عوامل پشت پرده ترور خود در وزیر آباد عنوان کرد. اگر چه در سال های اخیر حملات تروریستی در پاکستان شدت گرفته اما پس از حمله تروریستی سال ۲۰۰۸ ضد "بی نظیر بوتو" نخست وزیر فقید پاکستان، سوقصدی ضد مقامات سیاسی در پاکستان صورت نگرفته است. بنابراین ترور نافرجام "عمران خان" در شرایطی که وی، تظاهرات سراسری بر ضد دولت "شهباز شریف" به راه انداخته، قابل توجه و تامل است. 

چنانچه اتهامات عمران خان برضد این سه فرد به خصوص "شهباز شریف" درست باشد و مراجع قانونی آن را تایید کنند، می توان گفت گروه های سیاسی در حال ورود به کانال حذف فیزیکی رقیب از عرصه سیاسی و رقابت های سیاسی هستند، این در حالی است که اینگونه برخوردها در عرصه سیاسی پاکستان بسیار کم سابقه است.

فواد چودی کارشناس مسایل سیاسی در پاکستان در این باره می گوید :

«موفقیت اخیر انتخاباتی حزب تحریک انصاف، برخی از جریانات سیاسی را در مورد بازگشت مجدد "عمران خان" به قدرت نگران می کند. به همین دلیل تلاش برای حذف فیزیکی عناصر سباسی ممکن است، آخرین راه آنها برای توقف عمران خان‌ باشد».

این در حالی است که تجربه ترور "بی نظیر بوتو" نشان می دهد، حزب رقیب به دلیل احساس ترحم و دلسوزی مردم و مظلوم واقع شدنش، بیشتر مورد اقبال رای دهندگان در جامعه پاکستان قرار می گیرد. علاوه براین متهم شدن "شهباز شریف" به عنوان عامل پشت پرده حمله ترور نافرجام "عمران خان" پس از انکه اعلام کرد، شرایط رهبر حزب تحریک انصاف را برای تفاهم سیاسی از جمله در مورد فرمانده کل ارتش و انتخابات زود هنگام رد کرده، قابل توجه و تامل است. این بدان معنا است که برخی جریان های سیاسی نگران پیامدهای سیاست های حزب تحریک انصاف در سطوح مختلف سیاسی و نظامی هستند.

سروش امیری کارشناس مسایل سیاسی -امنیتی در این باره می گوید :

«آنچه بیشتر محافل نظامی و امنیتی را در پاکستان نگران می کند، سیاست های سازش ناپذیر "عمران خان" است. در دوره نخست وزیریش کاملا روشن شد که چندان تمایلی برای در سایه قرار گرفتن جناح های نظامی و سیاسی ندارد و عمدتا در تلاش است تا سیاست مستقلی را در عرصه سیاسی پاکستان پیگیری کند».

اتخاذ چنین سیاستی از سوی "عمران خان" مورد تایید امریکا هم نیست. سفر "عمران خان" به روسیه پس از بحران اوکراین که خشم امریکا را برانگیخت در همین راستا قابل توجه و تامل است. بنابراین رویکرد حذفی در عرصه سیاسی پاکستان بدون تردید برای ممانعت از شکل گیری خط مستقل سیاسی نیز مد نظر احزاب و گروه های سیاسی و نظامی در پاکستان قرار دارد.

با این حال با توجه به ظرفیت و استعداد بسیار بالای پاکستان برای اعمال خشونت و بروز و تشدید حملات تروریستی، بی توجهی دولت "شهباز شریف" به ترور نافرجام "عمران خان" ممکن است، پیامدهای غیر قابل جبرانی در عرصه سیاسی پاکستان داشته باشد. از اینرو صرف نظر از اینکه عوامل پشت پرده ترور نافرجام رهبر حزب تحریک پاکستان چه کسانی هستند، تحقیقات گسترده و برخورد جدی با عوامل آن می تواند به ثبات و امنیت سیاسی پاکستان هر چه بیشتر کمک کند تا مخالفان نیز در فضای آرام و امن به فعالیت های خود ادامه دهند که حرکتی پذیرفته شده و سنتی در جامعه پاکستان است.