ضرورت استفاده از ظرفیت های مهاجرین افغانستانی در ایران

فعال حوزه مهاجرین در ایران گفت: در نشست مساله مهاجرین افغانستانی، مرزهای امید و نگرانی در تهران پیرامون مساله مهاجرت و نکات مثبت و منفی آن صحبت و بر ضرورت استفاده از ظرفیت های مهاجرین افغانستانی در ایران تاکید شد.

حمید بوالی فعال حوزه مهاجرین، روزنامه نگار و از برگزارکنندگان این نشست در گفت و گو با برنامه انعکاس رادیو دری در مورد این نشست که با همکاری شهرداری تهران و خانه دیپلماسی که روز پنج شنبه در فرهنگسرای رسانه برگزار شد، اظهار داشت: نفس برگزاری نشست و گفت و گو درباره مهاجرین قابل توجه است، در نشست هم مباحث خوبی در سطح کلان و حوزه حکمرانی مطرح شد.

وی افزود: نظرات سخنرانان در مورد موج مهاجرت پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان متفاوت بود اما نظر غالب این بود که با وجود قابل پیش بینی بودن این موج مهاجرت جدید، در مواجهه با آن مدیریت  دقیقی نشد هرچند اقدام وزارت کشور و اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی در اعطای برگه های سرشماری به این مهاجرین قابل توجه بود و نقص تا حدی جبران شد.

به گفته این روزنامه نگار ایرانی در نشست، نگاهی هم به سیر تاریخی سیاست های مهاجرتی ایران شد که نکات مثبت و منفی در رابطه با آن مطرح شد و به صورت کلی تاکید شد که طی سال های گذشته از فرصت حضور مهاجرین افغانستانی در ایران به خوبی استفاده نشده و با وجود هزینه هایی که ساختار به خاطر حضور آنان در ایران متحمل شده نتوانسته به خوبی از این فرصت بهره ببرد و در مواردی کشورهای اروپایی بهره آن را برده اند.

بوالی اظهار کرد: همچنان به نقص ها، مسایل و مشکلات ساختاری، اداری و قانونی حوزه مهاجرین اشاره شد از جمله اینکه یک مهاجر قانونی که سال های طولانی در ایران زندگی کرده از نظر دسترسی به امکانات و حقوق قانونی عملا تفاوت اندکی با یک مهاجر غیر قانونی دارد که به تازگی به ایران وارد شده و تاکید شد که تمرکز قانونگذار و سیاستگذار باید روی مهاجرین قانونی باشد.

این فعال حوزه مهاجرین عنوان کرد: در این مورد هم صحبت شد که برخی کشورها دادن تابعیت و شهروندی و ادغام جامعه مهاجر را بر حسب خون در نظر می گیرند و برخی کشورها بر اساس مکان، مثلا اینکه یک تبعه خارجی با یک شهروند قانونی کشور دوم ازدواج کرده و فرزندی متولد شده که به او اقامت داده می شود و یا اینکه کودک در آن کشور متولد شده و اقامت دریافت می کند. اما در ایران هیچ کدام از این قوانین اجرا نمی شود.

وی یاد آور شد: در جمهوری اسلامی ایران قانونی وجود دارد که اگر کسی در ایران متولد شده باشد و تا 18 سالگی خارج نشده باشد می تواند برای دریافت شناسنامه اقدام کند اما این قانون اجرا نمی شود درحالیکه اکنون با نسل چهارم و پنجم مهاجرین در ایران مواجه هستیم و برخی از آن ها نه تنها خودشان متولد ایران هستند بلکه پدر و مادرشان هم متولد ایران می باشند و از نظر سیاستگذار و قانونگذار فرقی با کسی که به تازگی از افغانستان وارد ایران شده، ندارند.

بوالی با بیان اینکه در نشست به مشکلات همیشگی مهاجرین افغانستانی در ایران مانند سیم کارت، گواهینامه، تحصیل و مواردی از این قبیل هم اشاره شد، گفت: او هم به این نکته اشاره کرده که سیاست بازگشت مهاجرین کارآمد نبوده زیرا بسیاری از مهاجرین افغانستانی در ایران اقامت گزیده اند، خانواده تشکیل داده اند و کاملا وابسته به جامعه ایران شده اند و اینکه سیاست ها را به سویی پیش ببریم که آن ها باید به کشورشان برگردند غیرمعقول جلوه می کند. نکته دیگر مورد اشاره هم این بود که مهاجرت مهاجرین افغانستانی به ایران برحسب اصول کلاسیک مهاجرت براساس عوامل دافعه در مبداء رخ می دهد نه عوامل جاذبه در مقصد. پس کاهش عوامل جاذبه و ایجاد محدودیت در کشور مقصد هیچ گاه موجب کاهش ورود و افزایش خروج نشده است.

این فعال حوزه مهاجرین در مورد استفاده از ظرفیت های مهاجرین افغانستانی در ایران هم گفت: اولین نکته ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که آنان در تصمیم سازی و تصمیم گیری دخیل شوند و اینکه مجموعه ای کاملا جدا از جامعه مهاجرین مدیریت این امر را به عهده داشته و مهاجرین هیچ نقشی در آن نداشته اند از عوامل عمده ای است که از این ظرفیت استفاده نشده پس در مرحله اول باید دایره تصمیم سازان و تصمیم گیران حوزه مهاجرتی وسیع تر شود و بخش قابل توجهی از مهاجرین که در داخل خود ایران توانمند شده اند به این دایره اضافه شوند.

وی اضافه کرد: جامعه مهاجر باید به رسمیت شناخته شود، تشکل های فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی اجازه فعالیت داشته باشند، قشر نخبه، دانشجو و فرهیخته مهاجرین رسانه و تریبون پیدا کنند و خود جامعه مهاجرین هم فعالیت بیشتری در این زمینه داشته باشند و همه در جهت بهبود شرایط زندگی مهاجرین افغانستانی در ایران قدم بردارند.