همه پرسی کردستان؛ بازی مسعود با آتش
در حالی که خبرهای ضد و نقیض زیادی درباره همه پرسی جدایی کردستان از عراق طی دو روز اخیر منتشر شد، اما مسعود بارزانی، رئیس منطقه کردستان بر برگزاری همه پرسی جدایی پافشاری دارد.
17 جوزا بود که مسعود بارزانی از برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق در تاریخ 3 میزان خبر داد. در حالی که تنها یک روز به برگزاری همه پرسی در منطقه کردستان باقی مانده، این همه پرسی در خارج از کردستان از جمعه گذشته 31 سنبله آغاز شد.
علل پافشاری بارزانی بر برگزاری همه پرسی
طی یک هفته گذشته مخالفت ها در چهار سطح محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی با برگزاری همه پرسی جدایی کردستان افزایش قابل ملاحظه ای داشت و حتی حیدر العبادی، نخست وزیر عراق و برخی شخصیت های کشورهای همسایه عراق، همه پرسی را «بازی با آتش» عنوان کردند. در همین راستا، «هادی سید افقهی»، کارشناس مسایل خاورمیانه با بیان اینکه بارزانی با آتش بازی می کند، عنوان کرد که «رئیس منطقه کردستان درگیر بازی شده که بزرگتر از حجم سیاسی اوست.» بنابراین باید پرسید چرا بارزانی این بازی را پیش از اینکه بحرانی جدید ایجاد شود، خاتمه نمی دهد؟
بارزانی از این بازی خطرناک سه هدف مهم را پیگیری می کند.
هدف نخست: تبدیل شدن به قهرمان کردها
هدف نخست این است که با برگزاری همه پرسی، خود را در قامت یک «رهبر و قهرمان کردی» معرفی و در عین حال ثابت کند که تصاحب غیرقانونی ریاست منطقه کردستان و خودداری از کناره گیری طی 4 سال گذشته، بی دلیل نبوده است. این احتمال وجود دارد که همه پرسی جدایی کردستان از عراق برگزار شود، مردم کردستان به آن رای مثبت دهند اما نتیجه مثبت آن عملیاتی نشود. مسعود بارزانی با این اقدام مانع از این می شود که اگر در آینده شخص دیگری به فکر برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق افتاد و آنرا عملیاتی نیز کرد، تبدیل به قهرمان کردها شود زیرا تابوی همه پرسی را بارزانی پیش از این شکسته است. به عبارت دیگر، مسعود بارزانی تصور می کند با برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق در تاریخ کردها جاودانه خواهد شد.
هدف دوم: تبدیل کردها به اقلیتی مطالبه گر در عراق
دومین هدف مسعود بارزانی از پافشاری برای برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق این است که کردهای عراق را «مطالبه گر» کند. به عبارتی دیگر، بارزانی تلاش می کند با برگزاری همه پرسی نشان دهد که جدایی از عراق یک مطالبه قوی نزد کردها است. بارزانی در حالی این هدف را تعقیب می کند که حتی اگر این مطالبه کردها با نتیجه مثبت به همه پرسی فردا ثابت شود، باز هم نمی تواند یک «حق» قلمداد شود زیرا منطقه کردستان بخشی از تمامیت ارضی عراق است و در جهان نیز کشورهای زیادی وجود دارند که متشکل از قومیت های مختلف هستند. در صورتی که هر قومی بخواهد با برگزاری همه پرسی خواستار جدایی از کشوری شود، در این صورت تمامیت ارضی شمار زیادی از کشورهای جهان با خطر تجزیه مواجه خواهد شد که اگر دولت های ملی از پذیرش نتیجه همه پرسی خودداری کنند، جنگ های خونینی راه خواهد افتاد و این همان هشداری است که امروز مقامات و تحلیلگران برخی کشورها درباره پیامد لجاجت بارزانی برای برگزاری همه پرسی عنوان می کنند.
هدف سوم: محک زدن بازیگران ملی و منطقه ای
سومین هدف مهم مسعود بارزانی از برگزاری همه پرسی، محک زدن بازیگران ملی و منطقه ای است. به نظر می رسد که مسعود بارزانی هشدارها در سطح ملی و منطقه ای را جدی نگرفته است و تلاش می کند با برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق در عمل مشاهده کند که بازیگران ملی و منطقه ای تهدیدهای خود را عملیاتی خواهند کرد یا خیر؟ اگر این تهدیدها عملیاتی شود کردستان یا شاهد به راه افتادن حمام خون خواهد بود که در گام نخست نیز شخص مسعود بارزانی قربانی خواهد شد و یا اینکه شاهد واکنش های غیرخشونت آمیز کشورهایی نظیر ترکیه، ایران و سوریه خواهد بود که می تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی سنگینی برای کردستان داشته باشد. اگر هم این تهدیدها عملیاتی نشود و کردستان در مسیر جدایی از عراق با مشکل چندانی مواجه نشود که البته تحقق این وضعیت بسیار اندک است، بارزانی به مهمترین هدف خود یعنی تبدیل شدن به قهرمان کردها دست خواهد یافت. باید گفت؛ محک زدن اراده مقامات کشورها در عالم سیاست، اقدامی عقلانی و سنجیده نیست زیرا می تواند سناریوی نخست یعنی حمام خون یا محاصره همه جانبه و مشکلات اقتصادی و اجتماعی را در پی داشته باشد.
