«کلوت شهداد»، قطب گرمایی زمین
کلوت به کوههای شنی‌ای می‌گویند که بر اثر عامل فرسایشی غالب کویر «باد» ایجاد می‌گردد و فرم‌ها و شکلهای مسحور کننده‌ای را ایجاد می‌کنند.
کلوت به کوههای شنی‌ای می‌گویند که بر اثر عامل فرسایشی غالب کویر «باد» ایجاد می‌گردد و فرم‌ها و شکلهای مسحور کننده‌ای را ایجاد می‌کنند که کمتر کسی می‌تواند پس از دیدن این مناظر انگشت به دهان نماند و مسحور این زیبایی بی مانند نشود.
کلوت که از ترکیب دو واژه«کل» به معنی «آبادی» و «لوت» که نام بیابانش هست آمده است.
شهداد، تا کرمان صد کیلومتر فاصله و تا شهر افسانه‌ای «کلوتها» 40 کیلومتر فاصله دارد. این منطقه در بین زمین شناسان به یکی از «قطب های گرمایی زمین» معروف است. همین خشکی کویر ممکن است گردشگران را از اروپای سبز به ایران بکشاند.
در نزدیکی شهداد، «نبکا»ها (گلدانهای کویری) وجود دارد که گاه طول آنها به 10 متر می‌رسد؛ در حالی که بلندترین نبکاهاى صحراهاى افریقا 3 متر طول دارند.
شهر افسانه‌ای کلوتها 11 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و فاصله‌اش با شهداد تنها 40 کیلومتر است و حدود 20 هزار سال قبل، با فرسایش آبی و بادى، به وجود آمده است.
در کویر شهداد، 100 هکتار نمک‌زار به شکل جوشش تخم مرغی وجود دارد که در هیچ جاى دنیا مشابه آن نیست. در محدوده‌ای 30 هزار کیلومتری، در دل لوت، هیچ حیاتی وجود ندارد.
شاهد این ادعا جسد سالم گاوی است که در زمستان سال ۱۳۶۵ در کویر لوت تلف شده است. پس از گذشت 15 سال از آن زمان، جسد این گاو در حالی که براثر نور شدید آفتاب خشک شده بود بدون هیچ تغییری پیدا شد.
عوارض افزایش دما تأثیر نامطلوب خود را در بخش کشاورزی بر جا گذاشته است. خبیص، یا نام قدیم شهداد، درحاشیه غربی و دامنه شرقی کوهستان سیرچ واقع شده است.
این بخش در پای بلندترین کوههای این ناحیه، یعنی سیرچ و جفتان، قرار گرفته است و ارتفاع بلندترین قله آن به 3هزار و 990 متر می‌رسد. قلل ارتفاعات این کوهستان تا اواخر اردیبهشت ماه پوشیده از برف است؛ از این رو، آبهای فراوانی به طرف دشت جریان دارد.
در حاشیه غربی دشت لوت، جز در منطقه بم، هیچ مکانی به این اندازه از آب دایمی برخوردار نیست. به نظر می‌رسد که از هزاران سال پیش، اطراف خبیص بزرگترین ناحیه برای تمرکز جمعیت بوده است.
شهداد در ارتفاع 430 متری از سطح دریا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا دشت لوت حدود 30 کیلومتر و مشرف به جلگه‌ای است به نام تکاب که بخش اصلی خبیص را تشکیل می‌دهد. آب دایمی شهداد از رودخانه «درختنگان» تأمین می‌شود.
این رودخانه از ارتفاعات «هی‌نامان» سرچشمه می‌گیرد و از راه دره درختنگان عبور می‌کند؛ در مدخل تنگه «چهار فرسخ»، به طرف شمال منحرف می‌شود، سپس از طریق آبادی ابراهیم‌آباد به سوی لوت جریان می‌یابد.
آب این رودخانه در زمستان فراوان و در تابستان کم می‌شود. در تنگه چهار فرسخ، شعبه‌ای از رودخانه درختنگان جدا شده و مستقیم رو به شرق، به طرف شهداد، جاری است.
شهداد کنونی به شکل مثلثی است که رأس آن به طرف دره «کناران» و قاعده آن به سمت شرق در حوزه تکاب قرار گرفته است و به کلوتهای موازی حاشیه لوت منتهی می‌شود. زمینهای شهداد تمام پوشیده از باغهای مرکبات و خرماست.
در گوشه گوشه شهداد، آثار باستانی از هزاره چهارم قبل از میلاد تا دوره‌های اسلامی و معاصر همچون گورستان‌ها، قلعه‌ها، کاروانسرا‌ها و... را می‌توان مشاهده کرد. اما مهم‌ترین و منحصر به فرد‌ترین داشته‌ای که این منطقه کویری در خود جای داده است، کلوتها هستند.
