واکنش عبدالله عبدالله به اخراج پناهجویان افغان از ترکیه
عبدالله عبدالله رئیس شورای اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان به برنامه ترکیه برای اخراج پناهجویان افغان از آن کشور انتقاد کرد.
عبدالله عبدالله گفت: با وجود توافق با دولت آنکارا برای بازگشت داوطلبانه پناهجویان افغان به کشورشان، اما این پناهجویان بصورت اجباری در حال اخراج از ترکیه هستند.
درهمین حال یک پناهجوی افغان ساکن ترکیه به «دویچه وله» گفت: بازگشت پناهجویان افغان به کشورشان بطور داوطلبانه نیست و آنکارا آن‌ها را اخراج می‌کند. وی افزود: دولت افغانستان نیز در این زمینه با ترکیه همکاری می‌کند.
ترکیه در آغاز هفته جاری 227 پناهجوی افغان را به کشورشان بازگرداند و براساس گزارش‌ها قرار است سه هزار نفر دیگر را نیز در روزهای آینده اخراج کند.
درهمین زمینه رسانه‌های ترکیه اعلام کردند، در سه ماه نخست سال جاری میلادی حدود 18 هزار پناهجوی افغان از سوی نیروهای امنیتی ترکیه بازداشت شده‌اند.
از حدود چهار دهه پیش با اشغال افغانستان از سوی نیروهای شوروی ونظامیان آمریکایی، میلیون ها نفر از افغانستان آواره شدند.
واکنش رئیس اجرایی کابینه افغانستان به برنامه دولت ترکیه برای اخراج پناهجویان افغان نشان می دهد که آنکارا برخلاف توافق خود با مقامات کابل، اخراج این پناهجویان را در دستور کار قرار داده است.
طبق سخنان عبدالله، توافق افغانستان با ترکیه مبنی بر بازگشت داوطلبانه پناهجویان افغان به سرزمینشان بوده اما اخراج شماری از آنان حاکی از بی توجهی آنکارا به تعهدات خود در این زمینه است.
از نظردولت افغانستان، هرگونه اقدام خارج از اصل بازگشت داوطلبانه مهاجرین افغانستان از سوی کشورهایی که از چند دهه گذشته تاکنون با ورود مهاجرین روبرو بوده اند، تنها موجب افزایش مشکلات دولت کابل در تامین نیازهای آنان پس از ورود به افغانستان خواهد شد.
البته سازمان های بین المللی حقوق بشری و نهاد پناهجویان سازمان ملل هم موضعی مشابه دولت افغانستان دارد و بارها به کشورهایی از جمله پاکستان که پناهجویان افغان در آن ها حضور دارند درباره اخراج آنان هشدارداده است.
«سید علی اقبال» کارشناس مسائل سیاسی در افغانستان می گوید: یکی از اقدامات پاکستانی ها فشار بر حکومت افغانستان با استفاده از مساله پناهجویان است. باوجود اینکه مساله پناهجویان یک مساله حقوق بشری است و دولت افغانستان تلاش کرده از طریق سازمان های بین المللی هم پیگیری کند که به آنان دور از مسائل سیاسی نگاه شود اما دولت پاکستان در مقاطع مختلف از این مساله به عنوان ابزار فشار استفاده می کنند.
دولت افغانستان براین عقیده است تا زمانی که زمینه های لازم برای بازگشت پناهجویان در این کشور فراهم نشود، بازگشت آنان به وطنشان موجب تشدید بحران خواهد شد.
البته با توجه به شرایط امنیتی و اقتصادی در افغانستان، بازگشت داوطلبانه پناهجویان تا حدی بعید است زیرا آنان حاضر به سخت کردن شرایط خود در صورت بازگشت به افغانستان نیستند.
تصمیم ترکیه برای اخراج پناهجویان افغان در حالی است که مناسبات کابل و آنکارا در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته که یکی از دستاوردهای آن تداوم میزبانی ترکیه از نشست های مشترک مقامات ارشد افغانستان و پاکستان بوده است.
بنا به همین دلیل است که رئیس اجرایی کابینه افغانستان در انتقاد به نادیده گرفته شدن اصل توافق شده برای بازگشت داوطلبانه پناهجویان با ترکیه، از این اقدام دولت این کشور ابراز شگفتی کرده است.
به نظرمیرسد، چنانچه دولت ترکیه دراین تصمیم خود بازنگری نکند، ممکن است مناسبات این کشور با افغانستان با تنش هایی همراه بشود.
اگر چه تراز تنش احتمالی بین ترکیه و افغانستان به سود آنکارا سنگین است اما دولت کابل هم می تواند از ابزارتوقف واگذاری مدارس جریان گولن به دولت آنکارا برای تحت فشار قرار دادن ترکیه استفاده کند.
