هشدار ظریف به آمریکا؛ پشیمانی ترامپ با خروج احتمالی از برجام
وزیر خارجه ایران درباره برجام و خروج احتمالی دولت آمریکا از این توافق اظهار کرد: ایران حتما براساس منافع خود عمل میکند و در «برجام» و بیرون از این توافق، انتخابهای گستردهای برای اقدام دارد.
«محمدجواد ظریف» پنجشنبهشب در بدو ورود به نیویورک درجمع خبرنگاران تصریح کرد: با خروج آمریکا از برجام، اقدامی که جمهوری اسلامی ایران اتخاذ خواهد کرد و واکنشی که جامعه بینالمللی به حرکت آمریکا خواهد داشت، برای آمریکاییها ناخوشایند خواهد بود.
همزمان با نزدیک شدن به موعد جدید برای تصمیمگیری دولت «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا درباره تایید برجام یا خروج از آن بر اساس قانون داخلی آمریکا، هشدارها درباره خروج احتمالی آمریکا از توافق هستهای ایران و پیامدهای آن افزایش یافته است. ترامپ تهدید کرده است اگر سه کشور اروپایی طرف برجام، این توافق را اصلاح نکنند، آمریکا در نوبت بعدی یعنی 12 مه 2018 (22 ثور 1397) از برجام خارج خواهد شد. «باب کورکر»، Bob Corker رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا هم چند روز پیش گفت: «اگر تغییرات جدی در توافق هستهای ایران ایجاد نشود، ترامپ از آن خارج خواهد شد.» هشدارهای ترامپ با ورود وی به کاخ سفید و نقض مکرر برجام به طور مشترک تداوم یافته و آسیبپذیری توافق بینالمللی هستهای ایران را درپی داشته است؛ توافقی که تایید شورای امنیت سازمان ملل را نیز دارد. آمریکا در بسیاری از موارد به تعهدهای خود در برجام عمل نکرده است و با مانعتراشی در تجارت با ایران، تعهدهای قانونی و وظایف خود را در برجام، نقض کرده است. درهمین زمینه؛ «حسین موسویان» دیپلمات پیشین ایران و پژوهشگر دانشگاه پرینستون آمریکا، معتقد است: «عمل نکردن آمریکا به تعهداتش، دلیل آسیبپذیر شدن توافق هستهای ایران و گروه پنج به علاوه یک است.»
همزمان با جدی شدن تهدیدهای ترامپ، تروئیکای اروپایی متشکل از بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی طرف برجام، تلاش دارند به هر روشی، ترامپ را در برجام نگه دارند. بااین وجود؛ این سه کشورها در سیاست اعلامی بر حفظ برجام تاکید دارند اما در سیاست اعمالی در مسیری گام برمیدارند که همسو با دولت ترامپ است. تلاش برای اعمال تحریمهای جدید اروپا ضد ایران، در همین چارچوب قرار دارد و این تحریمها؛ نقش منطقهای و برنامه موشکی ایران را دربرمیگیرد و نشان از نوعی تقسیم کار با آمریکاییها دارد. ترامپ همواره «برجام» را بهزعم خود توافقی وحشتناک خوانده و اعلام کرده است این توافق کاستیهایی دارد و برنامه موشکی و نقش منطقهای ایران را دربرنمیگیرد. درهمین چارچوب؛ «علی اکبر ولایتی»، مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامی در امور بینالملل روز پنجشنبه در تهران درباره موضع اروپاییها و آمریکاییها درقبال برجام، اظهار کرد: «اروپا و آمریکا فکر میکنند از طریق برجام میتوانند به ایران فشار بیاورند؛ گویا تقسیم نقش کردهاند؛ آمریکاییها درباره حضور منطقهای ایران، فرانسه در زمینه برنامه موشکی ایران و انگلیس هم پیشتاز در این تقسیم کار است.»
رویکرد کنونی اروپاییها و آمریکاییها درقبال برجام نشان میدهد، آنان با وجود اختلاف موضع در برابر توافق هستهای ایران، اما یک هدف مشترک دارند و آن، تشدید فشارها و مدیریت ایران در عرصه منطقهای و توان دفاعی و موشکی آن است. جمهوری اسلامی ایران بهعنوان کشوری مستقل در هر دو عرصه، خارج از اراده آمریکا و اروپا عمل میکند و تابع نظر و سیاست آنان نیست. نقش منطقهای ایران، مانع از تحقق اهداف قدرتهای خارجی شده و درخدمت صلح و امنیت منطقهای بوده است. برنامه موشکی ایران هم کاملا دفاعی و بازدارنده در برابر تهدیدهای دشمن است و تجربه هشت سال دفاع مقدس، به ایران ثابت کرد که در عرصه دفاعی باید مستقل عمل کند. با توجه به این رویکرد روشن؛ هرگونه اقدام مشترک اروپا و آمریکا با استفاده از «برجام»، در برابر حضور موثر منطقهای و نیز برنامه موشکی ایران، با واکنش قاطع تهران رو به رو خواهد شد.