هشدار آژانس بین‌المللی انرژی درباره تحریم نفتی ایران
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در 18 ثور با تکرار اتهام های بی اساس علیه ایران، خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های هسته‌ای را ظرف مدت سه تا شش ماه آینده اعلام کرد. دور اول تحریم های آمریکا علیه ایران از روز 16 اسد 1397 اجرایی شد که با محکومیت گسترده بین المللی مواجه شد. دور دوم تحریم آمریکا علیه ایران که شامل تحریم های نفتی نیز می شود از 13 عقرب 1397 آغاز خواهد شد .
هدف اصلی آمریکا در برهه کنونی با اعمال مجدد و دو مرحله ای تحریم های هسته ای، ممانعت از فروش نفت و نیز هر گونه تعاملات مالی، بانکی، تجاری و اقتصادی بین ایران و دیگر کشورها و در نهایت فروپاشی اقتصاد ایران است. در واقع آمریکا وارد مرحله جنگ اقتصادی گسترده ای با ایران شده است.
این مساله موجب نگرانی شدیدی در سطح بین المللی شده و هشدارهای جدی درباره تبعات این اقدام واشنگتن را در پی داشته است. در این راستا آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد، بازار نفت وارد یک دوره کوتاه آرامش شده است، اما احتمالاً در اواخر ۲۰۱۸ یعنی زمانی که تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران اجرا شود، بازار دستخوش توفان خواهد شد.
در گزارش آژانس بین المللی انرژی آمده است: «با اجرایی شدن تحریم‌های نفتی علیه ایران، که احتمالاً با برخی مشکلات تولید در سایر کشورها همزمان خواهد بود، تداوم عرضه نفت به میزان کافی به بازار ممکن است بسیار چالش‌برانگیز و به بهای کاهش ظرفیت تولید ذخیره بازار تمام شود».
این هشدار نشان دهنده این است که ادعای آمریکایی ها در این باره که با حذف نفت ایران از بازارهای بین المللی اتفاق خاصی رخ نخواهد داد، نادرست است. در واقع دولت ترامپ بر این گمان است که با هماهنگی هایی که با برخی شرکای نفتی در خاورمیانه به ویژه عربستان سعودی کرده ، سعودی ها کاهش عرضه نفت ایران را با افزایش تولید و عرضه نفت خود جبران خواهند کرد.
عربستان در حال حاضر روزانه حدود 10.4 میلیون بشکه نفت تولید می کند و روی کاغذ قادر است تولید خود را تا 12 میلیون بشکه در روز افزایش دهد، اما برای افزایش ظرفیت تولید به این میزان، شش تا 9 ماه زمان نیاز دارد و بلافاصله امکان عملیاتی شدن ندارد. ضمن اینکه حداکثر سازی ظرفیت تولید عربستان، عملاً موجب از بین رفتن کل ظرفیت تولید ذخیره بازار خواهد شد و در صورت بروز اختلالی در عرضه نفت کشورهایی مانند لیبی، ونزوئلا یا نیجریه، بازار ظرفیتی برای پر کردن خلأ بعدی نخواهد داشت. به عبارت دیگر عربستان برای عملی کردن وعده خود ناچار است ریسک بزرگی انجام دهد.
به همین دلیل آژانس بین المللی انرژی معتقد است: «چشم‌انداز بازار نفت به هیچ وجه نمی‌تواند همچون وضعیت فعلی آرام باشد».
از سوی دیگر واکنش های احتمالی ایران در قبال تحریم نفتی نیز برای غربی ها و شرکای منطقه ای آنها نگرانی های زیادی را برانگیخته است. این مساله با واکنش قاطع ایران مواجه شده است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در سفر اروپایی اخیر خود هشدار جدی به آمریکا و متحدان منطقه ای آن درباره تلاش برای قطع صادرات نفت ایران داد. دکتر روحانی در این باره گفت: "آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می خواهند به طور کامل جلوی صادرت نفت ایران را بگیرند، آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود، اگر شما توانستید این کار را بکنید تا نتیجه اش را ببینید."
این موضع رئیس جمهوری با تایید رهبرمعظم انقلاب اسلامی مواجه شد. حضرت آیت الله خامنه ای در 30 سرطان اظهار داشتند که "سخنان رئیس جمهوری در سفر اخیر به اروپا مبنی بر اینکه 'اگر نفت ایران صادر نشود، نفت هیچ کشوری در منطقه صادر نخواهد شد، سخنانی مهم و حاکی از سیاست و رویکرد نظام است".
مساله دیگر اینکه دور جدید تحریم های ضد ایرانی واشنگتن در حالی انجام می شود که بر خلاف گذشته، آمریکا کاملاً در این زمینه تنها است و با توجه به پایبندی کامل ایران به برجام، دیگر کشورها به ویژه اعضای گروه 1+4 هیچ دلیلی برای همراهی با آمریکا در تحریم مجدد ایران نمی بینند . در واقع اکنون جهان در صفی واحد، مخالف اقدامات ضد ایرانی ترامپ در قالب اعمال تحریم های جدید است.
