تاکید اعضای برجام بر ادامه روابط تجاری با ایران

اعلام خروج آمریکا از توافق هسته ای برجام توسط دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در 18 ثور اقدامی غیرقانونی و برخلاف تعهدات پذیرفته شده بوسیله امریکا در چارچوب قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل بود. با این حال ترامپ به این بسنده نکرده بلکه تحریم های هسته ای را در دو مرحله علیه ایران دراسد و عقرب 1397 اعمال کرد .

این رویکرد آمریکا با مخالفت قاطعانه دیگر اعضای برجام که اکنون در قالب گروه 1+4 مجتمع گشته اند ،یعنی روسیه، چین، آلمان، فرانسه و بریتانیا و نیز اتحادیه اروپا مواجه شده است.این کشورها برحفظ برجام به عنوان دستاوری مهم برای صلح و امنیت بین المللی تاکید کرده و به همین دلیل خواهان ادامه تعهد ایران به این توافق بسیار مهم هستند . برای تشویق ایران در این زمینه، طیف شرقی و غربی گروه 1+ 4 تدابیر و اقدامات مختلفی را مد نظر قرار داده اند.

در این راستا "سرگئی لاوروف" وزیر خارجه روسیه تأکید کرد برجام بدون مشارکت آمریکا هم همچنان برای همه طرف های باقی‌مانده در چارچوب آن لازم الاجراست و اتحادیه اروپا، روسیه، چین و ایران این مسئله را مورد تأیید قرار داده‌اند. به گفته لاوروف، تحریم‌های آمریکا علیه ایران غیرقانونی و ناقض صریح قطعنامه‌های شورای امنیت است.

با توجه به فشارهای تحریمی آمریکا علیه ایران و کارزار واشنگتن برای واداشتن سایر کشورها به قطع روابط تجاری و نفتی خود با ایران، مسکو معتقد است که حفظ برجام در برهه کنونی کاری بسیار دشوار است؛ به ویژه ایران بارها اعلام کرده که باقی ماندن آن در برجام به حفظ منافع ایران به ویژه کاهش قابل توجه آثار تحریم های هسته ای آمریکا علیه ایران منوط است.

البته اتحادیه اروپا، آلمان، فرانسه و بریتانیا نیز از اعمال دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران به شدت ابراز تأسف و بر تلاش برای محافظت از کسب‌ وکارهای شرکت‌های اروپایی در ایران تأکید کرده اند. "مارگاریتیس شیناس" سخنگوی کمیسیون اروپا می‌گوید: زمانی که ایران به تعهدات خود براساس برجام پایبند بماند، اتحادیه اروپا همچنان به این توافق هسته‌ای (برجام) پایبند خواهد ماند.

دیدگاه اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا این است که بر اساس 12 گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران به تعهدات خود در زمینه برجام عمل کرده است وبا توجه به صلاحیت آژانس در این زمینه، ادعاهای آمریکا درباره نقض برجام از سوی ایران از جمله وجود برنامه هسته ای پنهانی در این کشور، مورد قبول اروپا نیست. اروپایی ها پس از خروج آمریکا از برجام تلاش گسترده ای را برای حفظ این توافق با اتخاذ تدابیری به منظور کاهش پیامدهای منفی اعمال مجدد تحریم های هسته ای آمریکا علیه ایران انجام داده اند.

به رغم موضع روسیه و دیگر کشورهای گروه1+4 در زمینه لزوم حفظ برجام، ترامپ هم چنان با بی اعتنایی به این موضوع، برنابودی این توافق مهم بین المللی پافشاری می کند. با این حال مشخص است که ترامپ در این تلاش خود چندان موفق نبوده و صرفا با استفاده از زور و ارعاب به دنبال تحقق خواسته خود است؛ موضعی که باعث انزوی بیش از پیش آمریکا در سطح جهانی شده است.

در این راستا حتی متحدان آمریکا نیز بارها رویکرد زورگویانه ترامپ را مورد انتقاد قرار داده اند.  رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در اظهار نظری صریح گفت: آنکارا از تحریم‌های واشنگتن علیه ایران پیروی نمی‌کند. این موضع نشان می دهد که حتی ترکیه به عنوان متحد آمریکا در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی "ناتو" نیز موضع واشنگتن را در قبال ایران، غیرقابل قبول می داند./