در شرایط کنونی جهان اسلام ضرورت دارد که علما و اندیشمندان اسلامی با همفکری و آگاهی خود تلاش گسترده و عمیقی در جهت وحدت اسلامی در بین مسلمانان انجام دهند و موارد اختلاف را تا آنجا که ممکن است از بین ببرند. در این مسیر رسانه ها می توانند بیشترین کمک را به تحقق این هدف برسانند .
یکی از مسائل مهم جهان اسلام، وحدت میان مسلمانان است. در دنیای کنونی تأکید بر تلاش و زمینه سازی تشکیل امت واحده اسلامی و دیپلماسی وحدت و مقابله با جریان های افراطی و تأکید بر وحدت جریانات سنی و شیعی، یک ضرورت است.
ضرورت ارتقای وحدت اسلامی به عنوان مهمترین موضوع استراتژیک جهان اسلام آنچنان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است که لزوم بهره گیری از همه ظرفیت ها و فرصت های مشترک برای برجسته سازی اتحاد امت اسلامی، دو چندان می شود. تأکید آموزه های دینی و توصیه های اهل بیت (ع) بر همگرایی، ایجاب می کند که بر اشتراکات فراوان میان مذاهب اسلامی باید تاکید کرد و شایسته نیست که اختلافات اندک را دستمایه ای برای تفرقه قرار داد. همانگونه که اهل بیت (ع) با جامعه اهل سنت زندگی خوبی داشتند و به صراحت بر وحدت و حفظ انسجام اسلامی توصیه کرده اند.
با این تفاسیر رسالت سیاستگذاران "کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی" در گفتمان سازی وحدت می تواند دور نمای اتحاد و انسجام امت اسلامی و طرد و انزوای جریانات تکفیری و تضعیف مثلث "عبری- عربی- غربی" به عنوان مهمترین حامی تروریست ها را فراهم سازد.
تبیین ضرورت مقابله با جریانات تکفیری با هدف تحقق وحدت، همچنین اهتمام علمای اسلامی به گفتمان سازی بر مبنای آموزه های مشترک مذاهب اسلامی و نیز بیداری و مقاومت امت اسلامی در برابر زیاده خواهی های قدرت های استکباری، از جمله مطالبات راهبردی و گفتمانی سی امین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی بود. کنفرانسی که طی روزهای 25 تا 27 آذر ماه ( 15 تا 17 دسامبر ) در تهران برگزار شد.
آیتالله محسن اراکی، دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ایجاد ارتباط بین علمای جهان اسلام، نشر آموزههای تقریبی و وحدت در جهان اسلام، ایجاد شبکههای اجتماعی متشکل از همه فرقههای مذاهب اسلامی را از جمله مهمترین اهداف برگزاری کنفرانس وحدت برشمرد.
همزمان با برگزاری کنفرانس وحدت ، جشنواره فیلم وحدت نیز برای نخستین بار برپا شد و طی آن، دستاوردهای فیلمسازان مسلمان از گوشه و کنار جهان به نمایش درآمد. نخستین جشنواره بین المللی فیلم وحدت اسلامی، در بخش های کوتاه، نیمه بلند و بلند در حوزه های مستند، داستانی و انیمیشن و با موضوع وحدت مسلمین، قرآن کریم و پیامبر اکرم (ص) و بخش ویژه "اسلام ستیزی" برپا شد.
دبیر جشنواره بینالمللی فیلم وحدت اسلامی تاکید می کند که برگزاری جشنواره فیلم با موضوع وحدت اسلامی، از ضرورت های فرهنگی و نیاز فیلمسازان مسلمان بوده است. همچنین ضرورت برگزاری جشنواره فیلم وحدت اسلامی بنابر تاکید مقام معظم رهبری صورت گرفته است به این معنا که ایشان بر حفظ امت واحده اسلامی، دیپلماسی وحدت و مبارزه با جریانات شیعه و سنی تاکید بسیار دارند و این جشنواره گامی در راستای تحقق این اهداف است.
جشنواره بین المللی فیلم وحدت اسلامی جشنواره ای مستمر خواهد بود و ازاین پس توسط این مجمع به طور سالانه در کشور برگزار می شود لذا برگزاری جشنواره ای با این موضوع، با حمایت و پشتوانه این مجمع می تواند محملی باشد برای شناسایی، جذب و حمایت فیلمسازان دغدغه مند در سراسر جهان که هدف اصلی خود را ترسیم و شناساندن اسلام راستین می دانند.
ترویج و تشویق مسلمانان جهان به وحدت و رسیدن به امت واحده اسلامی، هدف اصلی این جشنواره بود. محوریت آثار در دو بخش ملی و بین الملل وحدت مسلمین، قرآن کریم و پیامبر اکرم (ص) ترسیم شده و در بخش ویژه با توجه به توطئه های تفرقه انگیز دشمنان بین ادیان و مذاهب مختلف دینی و همچنین ارائه چهره مخدوش و خشن از دین مبین اسلام ، به موضوع اسلام ستیزی پرداخت که در این بخش از حضور منتقدان و اندیشمندان داخلی و خارجی در ایام برگزای جشنواره نیز بهره برده شد.
این جشنواره در دوره اول در دو بخش ملی و بینالمللی برگزار شد و فیلم ها در گروه های آثار بلند، نیمه بلند، نماهنگ و زیر مجموعه های فیلمهای مستند، داستانی و انیمیشن به نمایش درآمد. محور آثار در حوزههای تبیین قصص قرآنی، شیوه و سیره زندگی پیامبر اعظم (ص) و بیان اسلامهراسی و ارائه چهره واقعی توحش گروهکهای تروریستی بود که به نام اسلام، دنیا را به آشوب کشیدهاند. تمرکز جشنواره بر موضوع اسلام هراسی و مظلومیت مسلمانان بود و آثاری باارزش و روشنگری در این بخش به نمایش درآمد.
919 فیلمساز آثار خود را از اقصی نقاط جهان ارسال کردند که در بخش مستند، 293 فیلم بلند و کوتاه از بین 31 اثر به بخش مسابقه راه یافتند. در بخش داستانی کوتاه و نیمه بلند، 28 اثر به بخش ملی راه یافتند و 13 اثر از این 28 فیلم به بخش بینالمللی معرفی شدند.
در بخش پویانمایی 28 فیلم به بخش ملی راه یافته و 9 فیلم از آنها به بخش بینالمللی معرفی شدند. در بخش نماهنگ 6 اثر در بخش ملی و 4 اثر به بخش بینالمللی راه یافتند. در بخش بینالمللی نیز با موضوع اسلام ستیزی و اسلامهراسی، 15 اثر دریافت شد که 3 اثر آن به بخش مسابقه معرفی شدند. در بخش بین الملل 302 اثر از کشورهایی چون عراق، سوریه، مراکش، تونس، فلسطین، لبنان، یمن، مصر، ترکیه، افغانستان، هند، پاکستان، تاجیکستان، مالزی، استرالیا، جمهوری آذربایجان، بوسنی، انگلیس، امارات متحده عربی، روسیه، فرانسه، امریکا و صربستان به دفتر جشنواره رسید که فیلمسازان عراقی و لبنانی بیشترین سهم را داشتند.
در بخش ملی نیز هنرمندان و کارگردان های معروف ایرانی همچون پناه برخدا رضایی، سیاوش سرمدی، علی شاه حاتمی، محمد علی فارسی، شهریار بحرانی، مازیار میری، محمد مهدی عسگرپور، محمدرضا ورزی، سیامک شایقی، حمید بهمنی، پرویز شیخ طادی، ابوالقاسم طالبی، فرشته طائرپور، بهروز افخمی، جمال شورجه، محمدعلی نجفی، داریوش یاری، حسن نجفی و .... آثار خود را به این جشنواره ارسال کردند.
بزرگداشت عالم جهان اسلام، "آیت الله نمر باقر النمر" در نخستین جشنواره بینالمللی فیلم وحدت اسلامی برگزار شد. در پی اقدام ظالمانه حکومت آل سعود و به شهادت رساندن دانشمند جهان اسلام حضرت آیت ا... شیخ نمر، در این دوره ضمن برگزاری بزرگداشت این دانشمند فقید اسلام، جایزه بزرگ "شیخ نمر" نیز به بهترین اثر مستند جشنواره در بخش ویژه (اسلام ستیزی) اهدا شد.
همچنین در بخشی جداگانه از "محمدرضا اسلاملو" به پاس یک عمر تلاش مجدانه و هنرمندانه در تولید آثار مستند فاخر با موضوع وحدت مسلمین و جهان اسلام تقدیر شد.
در زیر مجموعه آثار کوتاه و نیمه بلند در بخش مسابقه ملی، تندیس جشنواره و جایزه نقدی به بهترین تحقیق و پژوهش فیلم، بهترین فیلمنامه فیلم، بهترین کارگردانی پویانمایی، بهترین کارگردانی داستانی، بهترین کارگردانی مستند و به بهترین فیلم و همچنین بهترین نماهنگ اهدا شد.
دو گروه هیأت داوری متشکل از پنج نفر از هنرمندان و کارشناسان داخلی و خارجی، بخش مسابقه بین الملل را در دو زیرمجموعه کوتاه و بلند داوری و جوایزی را به برگزیدگان اهدا کردند. در بخش بهترین نماهنگ، تندیس جشنواره و جایزه نقدی به "جک مودلر" برای نماهنگ "او تنها بود" از کشور انگلیس اهدا شد. در بخش فیلمهای سینمایی در رشته بهترین فیلمنامه، تندیس جشنواره و جایزه نقدی به "دیانا کمالالدین" برای فیلمنامه داستانی "فانی و از هم گسیخته" از سوریه اهدا شد.
علاوه بر این جوایز در بخش بین الملل و در رشته بهترین کارگردانی، تندیس جشنواره و جایزه نقدی به "میالمصری" برای کارگردانی فیلم داستانی " 3000 شب" از لبنان اهدا شد و تندیس جشنواره و جایزه نقدی بهترین فیلم سینمایی را " نجدت انزور " از کشور سوریه برای فیلم " فانی و از هم گسیخته " دریافت کرد.
در بخش فیلمهای مستند و اسلام هراسی، در رشته بهترین تحقیق و پژوهش، تندیس جشنواره و جایزه نقدی به "مجتبی علی" برای فیلم مستند "داعش، افراطیان اسلامی" از انگلستان اهدا شد. در رشته بهترین کارگردانی فیلم با موضوع مستند کوتاه و نیمه بلند، تندیس جشنواره و جایزه نقدی به "جولیا آماتی" برای فیلم مستند "هبرون سرزمین من است" از ایتالیا اهدا شد.
در رشته بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند نیز تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی به خانم "هایچا لادروز" برای فیلم مستند بلند "امید در بطری" از کشور فلسطین اهدا شد. در رشته بهترین مستند با موضوع اسلام ستیزی، تندیس جشنواره به علاوه جایزه نقدی به "علیزاده" برای فیلم مستند "اسلام هراسی در اروپا" از جمهوری اسلامی ایران اهدا شد. جایزه بهترین فیلم مستند شامل تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی به "محمدعلی فارسی" برای فیلم "ابرها در راهند" از ایران اهدا شد.