Pars Today

حضرت معصومه(س) در مدینه در ماه ذی‌قعده سال 173 متولد شد، و در ربیع الثانی سال 201 (در قم) دیده از جهان فرو بست. حضرت معصومه (س) در طهارت نفس و پاکدامنی، شأن و مرتبتی والا داشت. برخورداری از اخلاق حسنه و آراستگی به صفاتی چون متانت، صبر و استقامت، از دلایل بزرگی شخصیت و بلندی مقام آن حضرت بود.

دهم ربیع الثانی جهان اسلام، در غم از دست دادن بانویی بزرگ به سوگ نشست. بانوی بزرگواری که در آخرین روزهای پر برکت عمرشان، گوشه ای از خاک سرزمین ایران، یعنی شهر قم را مزین به قدومشان نمود و در همانجا رحلت کرد. در این روز، ما نیز دلهایمان را متوجه حرم نورانی ایشان می کنیم و بر آن بزرگوار سلام و درود می فرستیم . اَلسَلامُ عَلَیْکِ اَیَتُهَا الطاهِرَهُ الْحَمِیدَهُ الْبَرَهُ الرِشِیدَهُ، التَقِیَهُ النَقِیَهُ الرَضِیَهُ الْمَرْضِیَهُ / سلام بر تو ای پاک سرشت و پاک روش، ای ستوده، ای نیکوکار، ای بانوی رشد یافته و پاک و پاکیزه، ای بانوی شایسته و پسندیده. 

با عرض تسلیت سالروز رحلت حضرت معصومه (س)، فرازهایی از سیره اخلاقی و اجتماعی ایشان را به سمع شما عزیزان می رسانیم. 

حضرت معصومه (س) در خاندانی که سرچشمه علم و تقوا و فضایل اخلاقی بود، تربیت یافت. پدر بزرگوار ایشان امام هفتم شیعیان حضرت موسی‌بن جعفر (ع) است. مادرایشان نیز نجمه نام داشت که پس از تولد اولین فرزندش، امام رضا(ع)، او را طاهره نامیدند. حضرت معصومه (س) در میان فرزندان امام موسی کاظم (ع) بعد از حضرت رضا (ع) از نظر علمی و اخلاقی والاترین مقام را دارد. این حقیقت از اسامی و القاب و تعریف ها و توصیفاتی که پیشوایان الهی از ایشان نموده اند، کاملاً واضح و آشکار است. 
القابی مانند کریمه اهل بیت که به خاطر ویژگیهای روحی و خصایص فردی ایشان کاملاً اختصاصی بوده و از میان بانوان اهل بیت، تنها به ایشان اختصاص یافته است. لقب های دیگر مانند صدیقه، که به معنای بانوی بسیار راستگو است؛ یا مُحَدّثه یعنی بانویی که روایت گر حدیث است. حضرت معصومه (س) در زمان امامت برادر بزرگوارشان امام رضا (ع)،  با نقل احادیث، مردم را با حقایق الهی آشنا می کرد. ایشان از پدر گرامى خویش و اجداد شریف شان احادیثى نقل کرده که قابل قبول علماى شیعى و سنى است. نمونه ای از روایاتی که از حضرت معصومه (س) با سلسله سندهای معتبر و موثق به دست ما رسیده، چنین است: حضرت فاطمه زهرا (س) به نقل از رسول خدا (ص) می فرماید: «آگاه باشید، هر کس با دوستى آل محمد بمیرد، شهید است.» 

حضرت معصومه (س) در طهارت نفس و پاکدامنی، شأن و مرتبتی والا داشت. برخورداری از اخلاق حسنه و آراستگی به صفاتی چون متانت، صبر و استقامت، از دلایل بزرگی شخصیت و بلندی مقام آن حضرت بود. مورخین آورده اند که روزی جمعی از دوستداران اهل بیت پیامبر برای یافتن پاسخ سؤالات علمی و فقهی خود به شهر مدینه وارد شدند تا به محضر امام کاظم (ع) برسند. وقتی به منزل ایشان رسیدند، مطلع شدند که آن بزرگوار در سفر است. ناگزیر سؤالات خود را به صورت مکتوب به خانواده امام دادند تا در سفر بعدی پاسخ آنها را دریافت کنند. چند روز بعد برای خداحافظی به در خانه امام کاظم (ع) رفتند. آنها متوجه شدند که حضرت معصومه (س) پاسخ سؤالاتشان را نوشته و آماده کرده است. لذا از اینکه جواب سوالات خود را دریافت کردند، خوشحال شدند. هنگام بازگشت، امام کاظم (ع) را در راه دیدند و ماجرا را برای ایشان تعریف کردند. امام پاسخ های حضرت معصومه (س)را خواند و صحت آنها را تایید کرد. آنگاه در بیان احساس خود نسبت به دخترش فرمود: "پدرش فدایش شود." 

گرچه مقام عصمت از گناه و مصون بودن از لغزش ها، در عین قدرت بـر خطا، مقامى است خاص انبیاء عظام و اوصیاء، اما بودند کسانى که به دلیل طاعت و بنـدگـى مخلصانه و اطاعت و پیروى کامل از رهروان راه پاکـى و وارستگـى به درجه اى از تقـوى و طهارت روحـى رسیدند و از معاصى و رذایل اخلاقى خود را دور کردند و روح و جان شان را از هر آنچه ناپاکى است، زدودند. نام حضرت معصومه (س)، فاطمه کبری بوده است، اما ایشان به مقامات علمی و معنوی والایی رسیدند که حضرت رضا (ع) به ایشان لقب معصومه را داد، و فرمود: "هر کس معصومه را در قم زیارت کند، همانند کسی است که مرا زیارت نموده است." البته پیش از امام رضا (ع)، جد بزرگوارشان، امام صادق (ع) هنگامی که صحبت از شهر قم و شرافت این شهر شده بود، در شأن و فضیلت حضرت معصومه (س) فرموده بودند: "قم؛ کوفه کوچک است و بهشت هشت در دارد، سه در از آنها به روی قم باز است و بانویی از فرزندان من در آن جا دفن خواهد شد که فاطمه دختر موسی نام دارد و با شفاعت وی همه شیعیان وارد بهشت می شوند." (بحارالانوار)

سیره سیاسی و اجتماعی حضرت معصومه (س) در سفری که به قصد زیارت امام رضا (ع) انجام گرفت، کاملاً نمایان است. هنگامی که امام رضا (ع) به فرمان مأمون، خلیفه عباسی، بر خلاف میلشان مجبور به قبول ولیعهدی و هجرت به مرو (در شمال شرقی ایران) شدند، حضرت معصومه (س) به همراه چندی از برادران خود برای آشکار کردن چهره نفاق عبّاسیان و روشن ساختن اذهان جامعه نسبت به امامت و ولایت، هجرت به مرو را برگزید. حضرت معصومه (س) با سفر خویش، به نشر و تبلیغ آیین محمدی (ص) پرداخت و با نقل احادیث مربوط به ولایت و امامت چهره نفاق عباسیان و مظلومیت خاندان اهل بیت (ع) را آشکار ساخت و اذهان جامعه را نسبت به امامت و ولایت امامان معصوم (ع) روشن کرد. با خروج حضرت معصومه (س) از مدینه و مقابله با مأموران عباسی در بین راه، عموم مردم فهمیدند که ولیعهدی امام رضا (ع) از سوی خلیفه عباسی،چیزی جز فریب دادن آنان نبوده است. خصوصاً هنگامی که کاروان حضرت معصومه (س) به شهر ساوه رسید، و مورد تعرض عده ای از عوامل حکومت عباسی قرار گرفت. مأموران حکومتی راه را بر حضرت معصومه و همراهانش بستند و عده ای از نزدیکان و خویشان آن بانوی گرامی را به شهادت رساندند. شدت حادثه بقدری بود که حضرت معصومه (س) تحمل نیاورده و به شدت بیمار شدند. هنگامی که حضرت معصومه (س) متوجه شد که نمی تواند مسیر خود را به سوی مرو ادامه دهد، از نزدیکان خواست که او را به قم ببرند. حضرت در توضیح این درخواستِ خود فرمود: "مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که فرمود این شهر مرکز دوستداران اهل بیت پیامبر است." به یقین این حرکت حضرت معصومه (س) عمق بصیرت و روشن بینی آن حضرت را نمایان می سازد. 

چون خبر حرکت حضرت به سوی قم به مردم رسید، بسیاری  به استقبال ایشان شتافتند. در میان آنها "موسی‌بن خزرج" از خاندان سعد، خود را به کاروان حضرت معصومه (س) رساند، و زمام شتر آن حضرت را گرفت و به طرف قم آورد و در منزل خود با کمال افتخار از آن بانو پذایریی کرد. اما حضرت معصومه (س) که پس از شهادت برادران خود به شدت بیمار شده بودند،  پس از 16 یا 17 روز رحلت کردند و  به دیدار حق شتافتند. 

در این چند روزی که حضرت معصومه در قم بود، در خانه موسی‌بن خزرج عبادتگاهی داشت که هنوز باقی است و هم اکنون آن مکان شریف با بنایی مجلل و جالب مشخص است، دارای حجره‌هایی است که در آن طلاب علوم دینی هستند، و در جنب آن، مسجد باشکوهی ساخته‌اند.

اینک آنجا به‌نام مدرسه ستیه (settieh) در محله میدان میر شهر مقدس قم، معروف می‌باشد.