پرواز سیمرغ سی و پنجم

سی  و پنجمین جشنواره فیلم فجر از 9 دلو 1395 ( 28 ژانویه) در تهران و 30 استان دیگر ایران در حال برگزاری است. با هم نگاهی  داشته باشیم به چگونگی برگزاری این رویداد مهم سینمایی در ایران .

     نخستین دوره جشنواره فیلم فجر از 12 تا 21 بهمن ماه 1361(1 تا 11 فوریه 1983) برگزار شد. جشنواره فجر طی 13 دوره نخست و تا سال 1374(1996) فقط به تولیدات سالانه سینمای ایران می‌پرداخت ولی از آن پس به صورت بین‌المللی برگزار شده و علاوه بر سینمای ایران، در بخش بین‌الملل به بررسی فیلم‌هایی از سینمای جهان نیز پرداخت. طی سالهای اخیر، مسابقه های سینمای مستند، فیلم کوتاه و مسابقه مواد تبلیغاتی و اطلاع رسانی نیز به بخش‌های سینمای ایران اضافه شده است. در ابتدای جشنواره نیز آیین بزرگداشت چند هنرمند برگزار می‌شود و در انتها هم جوایز ویژه و مردمی به فیلم های برگزیده اهدا می‌شود. از سال 1393 (2015) بخش بین‌الملل جشنواره جدا شده و در ماه مه (اردیبهشت) به صورت مستقل برپا می شود.

       سودای سیمرغ (مسابقه سینمای ایران)، نگاه نو (فیلم‌های اول)، سینما حقیقت (آثار مستند سینمایی)، هنر و تجربه (تجربه اول) و فیلم های کوتاه و انیمیشن، بخش های گوناگون جشنواره فیلم فجر هستند. هیئت داورانی متشکل از 7 نفر از دست اندرکاران حرفه ای سینمای ایران فیلمهای سینمایی این دوره از جشنواره را قضاوت کرده و در مراسم اختتامیه، برگزیدگان را در تمامی شاخه های هنری سینما معرفی خواهند کرد. 

     در بخش‌های رقابتی این جشنواره، شرکت کنندگان برای کسب جایزه مخصوص که "سیمرغ بلورین" نام دارد، با هم رقابت می کنند. سیمرغ، نام جایزه برتر جشنواره فیلم فجر است که به برگزیدگان سینمای ایران در رشته هایی همچون کارگردانی، فیلمنامه، بازیگری، موسیقی متن، تدوین ، فیلمبرداری، صدابرداری، چهره پردازی و ..... اهدا می شود. همچنین سیمرغ زرین بهترین فیلم با نگاه ملی و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، از جمله جوایز ارزشمند، جشنواره فیلم فجر است که با جمع بندی آرای کلیه مخاطبان و بینندگان فیلمهای جشنواره ، به فیلم برگزیده اهدا می شود.

     در بخش رقابتی جشنواره فیلم فجر با عنوان "سودای سیمرغ" 33 فیلم از ساخته های یک سال گذشته فیلمسازان ایرانی به رقابت با یکدیگر می پردازند. علاوه برآن 12 فیلم نیز در بخش غیر رقابتی به نمایش درخواهد آمد.  حضور پررنگ جوانان در فجر سی و پنجم در کلیه بخش ها جالب توجه است، اتفاقی که بخشی از آن به فضای مطلوب فیلمسازی در این سالها و سیاستگذاری های فرهنگی و حمایت از استعدادهای جوانان بر می گردد.

    علاوه بر پردیس های سینمایی و 31 سالن سینمای تهران که به نمایش آثار جشنواره اختصاص دارد، امسال جشنواره فیلم فجر به طور همزمان در30 استان ایران نیز برگزار می شود و جشنی همگانی در عرصه سینما، در دهه فجر انقلاب اسلامی برگزار می شود.

      بر اساس اعلام اعضا هیئت انتخاب سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر، از میان آثار مستند ارسال شده از سوی فیلمسازان برای شرکت در جشنواره فجر، 11 فیلم برای نمایش در جشنواره برگزیده شده و طی سانس های ویژه برای علاقمندان به نمایش درمی آید.  همچنین به دلیل اهمیت فیلمهای کوتاه در جریان  کلی سینمای ایران و  توجه به فیلمسازان جوان، تعدادی از آثار برگزیده فیلمسازان کوتاه در بخش "فیلمهای کوتاه" به نمایش درخواهد آمد.

     مراسم افتتاحیه‌ جشنواره فیلم فجر شامگاه  نهم  بهمن ماه در برج میلاد تهران برپا شد که در بخشی از آن، از  محمد کاسبی (بازیگر)، غلامرضا موسوی (تهیه‌کننده)، تورج منصوری (فیلمبردار)  و فرهاد توحیدی  (فیلمنامه نویس) تقدیر به عمل آمد. در بخش دیگری از مراسم افتتاحیه، جوایز بخش آنونس، طراحی پوستر و بهترین عکس به فیلمهای "لانتوری"، "فصل باران های  موسمی"، و "نیم رخ ها" اهدا شد.

     وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در این مراسم گفت: جشنواره فیلم فجر یادآور نشاط، تحرک، پویایی و امید است. سینمای ایران امروز زبان گویا و مؤثر جامعه است که در تحولات دهه چهارم انقلاب بیش از هر زمان دیگری رویکرد اجتماعی دارد. به بیان دیگر مسائل اجتماعی در آیینه سینما آشکار است. اقبال گسترده به سینما نشان‌دهنده توجه امروز به این هنر است. چنانچه میزان تولید و فروش در سینما در سال‌های اخیر مؤید این نکته است.

      صالحی امیری در ادامه افزود: ما امروز به خانواده بزرگ سینما که انسان‌هایی ارزشمند هستند، فراتر از سرمایه‌گذاری انسان بلکه به مثابه سرمایه اجتماعی نگاه می‌کنیم. ما امروز صیانت از حقوق سینما را وظیفه اصلی خود می‌دانیم، زیرا که نقش این قشر در توسعه فرهنگی نقشی بی‌بدیل است. ما به اصحاب هنر از جمله سینماگران بزرگ اعتماد داریم. ما شما را باور داریم و معتقدیم با کمک شما می‌توانیم به کاهش آسیب اجتماعی، فرهنگ عمومی و توسعه اخلاق نزدیک شویم. بنابراین اجازه می‌خواهم این جشنواره را جشنواره امید و نشاط بخوانیم.

      سالی که پشت سر گذاشتیم یک از سالهای موفق سینمای ایران، در عرصه داخل و خارج بود. تولید در این سال پر رونق بوده و نزدیک به هشتاد فیلم بلند سینمایی، در چرخه تولید  سینمای ایران به مرحله تولید و ساخت رسید. علاوه بر آن توجه به موضوعات بسیار گوناگون و متنوع، طیف متنوعی از فیلم های درام، کمدی، جنایی، پلیسی، اجتماعی و فیلم هایی با توجه به مسائل زنان و خانواده را به وجود آورده که تعدادی از آنها در جشنواره فیلم فجر به نمایش در می آید.

      نکته مهم دیگر که در جشنواره امسال نیز به چشم می آید، تولید چندین فیلم با موضوع تاریخ معاصر ایران و به ویژه دفاع مقدس ملت ایران در برابر تهاجم رژیم بعث عراق  و همچنین نتایج و تاثیرات این دفاع در سالهای پس از آنست. بنا بر گفته ناظران و منتقدان ، ورود جوانان و بانوان فیلمساز در این عرصه، یکی از ویژگیهای مهم و قابل اعتنا در فیلمهایی است که تاکنون بر روی پرده رفته است. حضور شش فیلمساز خانم  در جشنواره فجر امسال و فیلمهای خوبی که ساخته اند ، توان و پتانسیل بالای این دسته از هنرمندان ایرانی را بار دیگر نشان داده است.

    اما علاوه بر عرصه داخلی، حضور جهانی سینمای ایران نیز در سالی که گذشت، قابل توجه فراوان است. براساس اعلام سازمان سینمایی، فیلم‌های ایرانی در سال 94 توانستند370 جایزه بین المللی را به خود اختصاص دهند. از بین این جوایز تنها 10 جایزه سهم بخش بین الملل فارابی و 11 جایزه هم سهم مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بوده است. یعنی از 370 جایزه بین المللی، تنها 22 جایزه سهم پخش کننده‌های دولتی بوده است. این آمار نشان می‌دهد که موسسات و پخش کننده‌های دولتی تنها در 5 درصد از موفقیت‌های بین المللی فیلم‌های ایرانی سهم داشتند و شرکت‌های و موسسات خصوصی توانستند بیشترین موفقیت‌های سینمای ایران در جهان را به نام خود ثبت کنند.

     "محمد اطبایی" کارشناس بین‌المللی سینمای ایران، در پی مطرح شدن تعداد جوایز  جهانی سینمای ایران می گوید: سینمای ایران در سال 1394 (2015) به حد نصاب‌های جدیدی در عرصه‌های بین‌المللی دست یافته است. فیلم‌های ایرانی در سال گذشته، به 2247 حضور بین‌المللی در جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی خارج از ایران دست یافتند که نسبت به سال 1393 با 1630 حضور، 37 درصد افزایش نشان می‌دهد. بدین ترتیب سال 1394 با 2247 حضور بین‌المللی به موفق‌ترین سال در تاریخ سینمای ایران تبدیل شد و پس از آن سال 1382 با 1800 حضور بین المللی و سال 1387 با 1739 حضور بین المللی قرار دارند.

    گفتنی است که کل حضورهای سینمای ایران در عرصه‌های بین المللی به 32283 حضور رسیده که 31617 حضور به سال‌های بعد از انقلاب تعلق دارد.  

    وی در ادامه می گوید: در بخش جایزه‌های بین المللی نیز سینمای ایران با دریافت 370 جایزه بین‌المللی، به حد نصاب جدیدی در این حوزه رسید و نسبت به سال 1393(2014)،  57 درصد افزایش نشان می‌دهد."

     تعداد کل جوایز بین المللی تاریخ سینمای ایران به 3304 جایزه تا پایان سال 1394 رسیده است  که 3152 جایزه در سال‌های بعد از انقلاب دریافت شده است. بدین ترتیب سال 1394 با 370 جایزه بین‌المللی، موفق‌ترین سال تاریخ سینمای ایران بوده و پس از آن سال 1393 با 235 جایزه و سال 1390 با 226 جایزه قرار دارند.

-----------------------------------------------------------------