Pars Today

مواجهه دولت های اروپایی با عزیمت پناهجویان بی پناه از شمال آفریقا و منطقه خاورمیانه باعث شده است ابعاد فاجعه انسانی وضعیت رقت انگیز این پناهجویان در سطح کشورهای مدعی بشر دوستی در اروپا به فراموشی سپرده شود.

به تازگی برخی نهادهای بین المللی و مدافع حقوق بشر آمارهای تکان دهنده ای از وضعیت رقت انگیز پناهجویان در لیبی به عنوان یکی از مبادی اصلی عزیمت پناهجویان به اروپا و همچنین وضعیت غیر انسانی این پناهجویان در برخی از کشورهای اروپایی گزارش کرده اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت، وابسته به سازمان ملل، در گزارش جدیدی اعلام کرده است قاچاقچیان انسان، لیبی را به محلی برای فعالیت‌ بازارهای بردگان تبدیل کرده‌اند و پناهجویان راهی اروپا را به اسارت گرفته و به کار اجباری وامی‌دارند. چند پناهجوی نجات یافته شهادت داده‌اند که خرید و فروش شده و در اسارت به کار گرفته می‌شدند. آنها می‌گویند اسیرکنندگان در تماس با خانواده‌هایشان از آنها برای آزادی اسیرانشان باج می‌خواستند. به گزارش سازمان بین المللی مهاجرت اکنون "طی روندی جدید و نگران‌کننده" در لیبی بازارهای علنی بردگان به راه افتاده است. در این گزارش آمده است: خرید و فروش بردگان در پارکینگ‌ها یا میدان‌ها انجام می‌شود و کسانی که به بردگی گرفته شده‌اند در کارگاه‌ها یا خانه‌های متروکه به کار وادار می‌شوند. سوءتغذیه، آزار جنسی و حتی قتل، این پناهجویان به اسارت گرفته شده را تهدید می کند. عثمان بلبئیسی رئیس سازمان بین المللی مهاجرت می گوید: «اگر به بازار بروید در ازای ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار مهاجری را با خود می برید که کارهای روزانه شما را انجام می دهد. پس از آن که مهاجری را خریدید و آن فرد به شما تحویل داده شد مالک او هستید. بسیاری از آنها بعداً می گریزند، بسیاری در اسارت نگاهداری می شوند و بسیاری نیز در محیط هایی برای کار اجباری زندانی می شوند.» به گفته برخی از شاهدان زنان مهاجر و پناهجو هم به بردگی جنسی فروخته می شوند. محمد عبدالکبیر، مدیر عملیات اضطراری سازمان بین‌المللی مهاجرت درباره وضعیت رقت انگیز پناهجویان به اسارت گرفته شده می‌گوید: "وضعیت بسیار وخیمی است. هرچه بیشتر در لیبی فعالیت می‌کنیم بیشتر پی می‌بریم که اینجا برای مهاجران سرزمین اشک است."

  شرایط برای پناهجویان در لیبی که بسیاری از آنها از دیگر کشوهای فقیرو بحران زده آفریقا خود را به لیبی رسانده اند بعد از توافق ایتالیا با دولت مورد حمایت سازمان ملل وخیم تر شده است. ایتالیا و دولت تحت حمایت سازمان ملل در طرابلس در ماه فوریه یادداشت تفاهمی امضا کردند که به موجب آن آموزش، تجهیز و هزینه مبارزه با قاچاقچیان انسان تامین می شود. این یادداشت تفاهم در پی توافق سران اتحادیه اروپا در مالت برای مقابله با مهاجرت از افریقا به اروپا انجام شده است. رهبران اتحادیه اروپا در نشستی در مالت با طرحی برای کاهش جریان مهاجران از لیبی توافق کردند. دولت لیبی برای اجرای این طرح ها از جمله تامین مالی گارد ساحلی ۲۰۰ میلیون یورو دریافت خواهد کرد. پس از انعقاد توافق میان اتحادیه اروپا و ترکیه، مسیرهای دریایی مهاجران به یونان در سال میلادی گذشته مسدود شد. این مسیرها مهم ترین راه هایی بودند که مهاجران خود را به اروپا می رساندند. اکنون یکی از مهم ترین راههای مهاجرت به اروپا از طریق قایق و از مبدا لیبی به مقصد ایتالیا است؛ جایی که قاچاقچیان انسان با خیال راحت فعالیت می کنند. اما قربانیان اصلی این توافق پناهجویان بی پناه هستند. آنها پناهجویان را گرفته و در زندان و یا اردوگاههایی نگهداری می کنند که وضعیت بسیار اسف بار و غیر انسانی بر آنها حاکم است. کیتا، مهاجر گامبیایی می گوید: «آنها (در لیبی) به پای مردم شلیک می کردند. به سر مردم شلیک می کردند. آنها برای سگ بیشتر ارزش قائل هستند تا انسان. در زندان های آنجا فقط سیاه پوست ها را می بینید. هر روز کتک می خورند. غذا ندارند و تنها یک وعده در روز به آنها غذا می دهند. روزهای وحشتناکی بود.» سازمان پزشکان بدون مرز ضمن ابراز نگرانی از تبعات توافق میان ایتالیا و لیبی برای مبارزه با قاچاق انسان، شرایط نگهداری پناهجویان در کمپ های جنوب صحرای بزرگ در لیبی را به لحاظ محل استقرار پناهجویان و بهداشت، بسیار ضعیف گزارش کرده و این بازداشتگاهها را به «انبار انسان» تشبیه می کند. «ارجان ههنکامپ» مدیرکل سازمان پزشکان بدون مرز در موضع گیری در این زمینه اعلام کرد "نظام بدرفتاری و زور" مهاجران را وادار می کند که بین باج دادن به قاچاقچیان برای عبورشان از دریا و فروخته شدن به عنوان برده یکی را انتخاب کنند. این اظهار نظر مدیر کل سازمان پزشکان بدون مرز حاکی از اوج وخامت و وضعیت اسفناک مهاجرینی است که در اردوگاههای لیبی به دنبال فرصتی برای رساندن خود به اروپا هستند.

      بسیاری از پناهجویان نیز که دل به دریای پرمتلاطم مدیترانه به امید رسیدن به اروپا می زنند هرگز به ساحل نمی رسند. به گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت حدود ۳۲ هزار مهاجر در سال جاری میلادی به اروپا رسیده‌اند. در این مدت بیش از ۶۵۰ نفر هم در مسیر رسیدن به اروپا جان خود را از دست داده‌اند. هزاران نفر نیزتوسط گارد ساحلی کشورهای اروپایی نجات یافته اند. آنها نیز که به اروپا می رسند در وضعیت خوبی قرار ندارند دولتهای اروپایی تدابیری بسیار سخت گیرانه ای برای پذیرش پناهجویان گذاشته اند این تدابیر بسیار سخت گیرانه باعث شده است که پناهجویان برای گذران زندگی تن به هر ذلت و خواری بدهند. در آلمان به تازگی گزارش هایی از تن فروشی نوجوانان و جوانان پناهجو برای تامین نیازهای اولیه خود منتشر شده است. پیش از این گزارش هایی از تن فروشی جوانان پناهجو در یونان یکی از مقاصد اولیه پناهجویان بعد از گذشتن از دریای مدیترانه منتشر شده بود. اما تصور نمی رفت در آلمان نیز جوانان پناهجو با توجه به حجم گسترده تبلیغات دولت مرکل در کمک به پناهجویان آنها مجبور به تن فروشی بشوند. کارل کوپ، مأمور سازمان حقوق بشری "پرو آزول" در اروپا، در رابطه با سوءاستفاده از جوانان پناهجو به عنوان تن‌فروش هشدار داد. دیانا هنیگس از انجمن مدافع پناهجویان در برلین موسوم به "موآبیت کمک می‌کند" در همین رابطه گفته است: «از تداوم این امر در آلمان گیج شده‌ام. این زنگ خطر است.» شبکه خبری رادیو تلویزیونی "آر‌بی‌بی" پیشتر با استناد به اطلاعات سازمان‌های حقوق بشری و مدافع پناهجویان گزارش داده بود که در برلین شمار پناهجویان جوانی که تن‌فروشی می‌کنند رو به افزایش است. این سازمان‌های امدادی گفته‌اند، در سال گذشته شمار جوانان تحت سرپرستی آ‌نها چند برابر شده است. سازمان‌های امدادی علت اصلی کشیده شدن پناهجویان جوان به تن‌فروشی را از جمله کمبود طرح‌های حمایتی کافی و مهم‌تر از همه خروج پناهجویان از سیستم دریافت کمک مالی برای نوجوانان پس از رسیدن به سن قانونی می‌دانند. 

  ابعاد فاجعه تن فروشی جوانان و نوجوانانی که به اجبار مجبور به تن فروشی می شوند بسیار گسترده تر است. بسیاری از این نوجوانان و جوانان مفقود شده و هیچ اثری از آنها نیست. سخنگوی اداره جنایی آلمان در ژانویه ۲۰۱۶ گفته بود، اثری از ۴۷۴۹ کودک و نوجوان که بدون سرپرست به این کشور پناه آورده‌اند در دست نیست. به گفته‌ی او، ۴۳۱ نفر از این پناهجویان زیر ۱۳ سال بوده‌اند و ۴۲۸۷ نفر نیز میان ۱۴ تا ۱۷ سال سن داشته‌اند. ۳۱ تن از آنان نیز بالای ۱۸ سال بوده‌اند. پیش از آن یوروپل، پلیس اتحادیه اروپا، خبر داده بود که در ۲۴ ماه قبل دست‌کم ۱۰هزار پناهجوی کودک پس از رسیدن به اروپا ناپدید شده‌اند. یوروپل تعداد پناهجویان کودک مفقود شده در ایتالیا و سوئد را به ترتیب ۵ هزار و یک‌هزار نفر اعلام کرده است. هاینس هیلگرز، رئیس اتحادیه حمایت از کودکان  (۲ فوریه) به روزنامه "فرانکفورتر روندشاو" گفت، این کودکان به واسطه شرایط خاص خود "طعمه‌های بسیار آسانی" برای تبهکاران‌اند و می‌توانند به راحتی مورد سوء‌استفاده قرار بگیرند. یوروپل گزارش هایی منتشر کرده مبنی بر این که تبهکارانی که در قاچاق انسان و فرار پناهجویان دست دارند در عین حال تلاش می‌کنند که ‌کودکان ، جوانان و زنان را به بردگی گرفته یا مورد استثمار جنسی قرار دهند. پناهجویان بی پناه ترین انسانها در دنیای امروز هستند. آنها به امید نه زندگی بهتر که برای زنده ماندن اقدام به مهاجرت به اروپا می کنند. اما نگاه دولتهای اروپایی به این پدیده نه انسانی که کاملاً امنیتی است. آنها برای اینکه برخوردهای غیر انسانی با مهاجرت پناهجویان به اروپا را توجیه کنند آن را امنیتی کرده و پناهجویان در اروپا را خطری برای امنیت و هویت اروپایی تبیلغ می کنند. سیاست آنها این است که تدابیر امنیتی اتخاذ کنند که سفر پناهجویان به اروپا را از مبدآ سفر تا مقصد سخت و تنگ کنند. یکی از راههای تنگ کردن عرصه به پناهجویان این است که چشم خود را به روی تمام جنایاتی که از کشورهای مبدا تا قلب کشورهای به اصطلاح متمدن اروپایی به پناهجویان می شود ببندند.