امام رضا (ع) و سبک زندگی(2)

در این برنامه در مورد  اهمیت داشتن سبک زندگی با شما صحبت خواهیم کرد.

بسم ا... الرحمن الرحیم ؛ دوستان و عزیزان  سلام ؛ با دومین برنامه «امام رضا (ع) و سبک زندگی» در خدمت شما علاقمندان به صدای فضیلت و آگاهی هستیم. امروز و در این برنامه در مورد  اهمیت داشتن سبک زندگی با شما صحبت خواهیم کرد.

سبک زندگی از اصطلاحات جدیدی است که از زمان طرح آن در غرب، تا کنون بیش از صد سال می گذرد. در اسلام، آداب و اخلاق اسلامی نزدیک ترین بحث به سبک زندگی است. تعاریف مختلفی از سبک زندگی ارائه شده است که پرداختن به آنها جزو اهداف این برنامه نیست، اما به شکل کلی و خلاصه می توان گفت، زمانی سبک زندگی مطرح می شود که فرد در زندگی خود با انتخابهای متعددی برای انجام یک کار روبرو باشد. وقتی که فردی غالبا از یکی از این انتخاب ها بهره ببرد، آن انتخاب سبک زندگی اوست. معمولاً این سبک، شیوه ای ثابت در زندگی فرد است که ممکن است در کودکی یا رفته رفته تحت تاثیر فرهنگ ملی و دینی و جامعه پیرامون او شکل گرفته باشد.

برخی از اندیشمندان معتقدند این مسئله امری ناخوداگاه است و این گونه نیست که خود فرد تصمیم بگیرد یک سبک زندگی خاص داشته باشد و براساس آن زندگی خود را ادامه دهد. سبک زندگی یک فرد می تواند از منظرهای مختلف اقتصادی، فکری، دینی و جسمی بررسی شود. از یک منظر دیگر می توان سبک زندگی را به سبک زندگی اسلامی، غربی و شرقی تقسیم کرد.

مسلمانان در دنیای امروز با فرهنگ های مختلف غربی، شرقی و غیر اسلامی مواجهند که با فرهنگ و سبک زندگی خودشان تفاوت دارد. به نظر می رسد برای بازیابی هویت مسلمانان، باید سبک زندگی پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) و امامان معصوم را در دوران های  مختلف حیاتشان مورد بررسی قرار داد،  تا بتوان پس از شناخت این سبک ها، سبک زندگی اسلامی را در دنیای امروز بر اساس آن مجددا تعریف و عملی کرد.

منابع حدیثی از جمله کتاب هایی هستند که می توانند در شناسایی سبک زندگی امامان معصوم ما را یاری رسانند. با واکاوی روایات موجود از کتابهای حدیثی می توان سبک زندگی امام رضا (ع) را در برخی جنبه های زندگی ایشان کشف و استخراج  کرد. در این مجموعه برنامه سعی بر این است که مشخص کنیم امام رضا (ع) بعنوان فرزندی از فرزندان خاندان پاک پیامبر (ص) در موارد گوناگون چه سبکی را برگزیده و چه کاری را انجام داده و چه کارهایی را انجام نداده اند.

به نظر می رسد آنچه که اسلام از مفهوم سبک زندگی تعریف می کند ، شیوه ای از زیستن در این دنیا و در مسیر رشد و تکامل انسانی  است که  در عالم باقی و آخرت نیز مد نظر است . در نگاه اسلامی سبک زندگی شیوه ای پایدار از زیستن است که از اصولی ثابت و الهی سرچشمه می گیرد ؛ شیوه ای که در ارتباط چهارگانه فرد با خدا ، دیگران ، خود و طبیعت تعریف شده و مهم ترین آن در ارتباط با مردم است و راه رسیدن به  این سبک زندگی یا به عبارتی عقل معاش، مهربانی کردن با مردم است چیزی که امام رضا (ع) آن را نیمی از عقل توصیف می کنند. و می فرمایند:  «مهربانی با مردم نیمی از عقل است »

هر انسان مومنی برای دست یابی به معیار، در پی یافتن الگویی پسندیده است تا خود را با او مقایسه کند و زندگی خویش را با رنگ آن بیاراید الگو خواهی و قهرمان پرستی، ریشه در ارزش پرستی آدمی دارد. قرآن با توجه به این نیاز، به زندگی شخصیت های همچون حضرت ابراهیم، اسماعیل، موسی،مریم، یحیی، یوسف و به خصوص پیامبر اکرم اشاره می کند و همگان را به سرمشق گیری از زندگی آنان ترغیب می سازد. قرآن مومنان راستین را در نگاهشان به واقعیت و موضع گیری هایشان در برابر آن، متعادل و موزون می خواهد. همچنان که به لحاظ شخصیتی نیز ضمن ارائه بایدها و نبایدها او را هماهنگ و دارای باورها و رفتارهای منسجمی می خواهد تا بتواند از هر فرصتی که برایش فراهم می شود، بهترین بهره برداری را به عمل آورند و با بهره گیری از الگوها، به نمونه ای از انسان کامل برسد.

هر مومنی در کنار آراسته بودن به فضیلت های اخلاقی، باید از رذایل و زشتی های اخلاقی دور باشد. در حدیثی از امام رضا علیه السلام آمده است که خودبینی و خودپسندی، تباه کننده عمل می باشد. امام  رضا علیه السلام  همچنین می فرمایند: بخیل را آسایش نیست / حسود را لذت نیست / پادشاه را وفا نیست/ و دروغگو را مروت نیست.