مروری بر مراقبات ماه مبارک رمضان(10)

اللَّهُمَّ إِنیِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ: پروردگارا به تو پناه می آورم از زیاده روی و اصرار در شهوت

پیامبر اکرم (ص) در وصف ماه مبارک رمضان فرمود: "ای مردم! درهای بهشت در این ماه گشوده است، از پروردگار خود بخواهید که آن‌ها را بر روی شما نبندد. و درهای جهنم در این ماه بسته است، از خدا بخواهید که آن‌ها را بر روی شما نگشاید. شیاطین در این ماه در غل و زنجیرند. از خدا بخواهید که آن‌ها را بر شما مسلط نگرداند".

یکی از مراقبت های ویژه این ماه شریف که باید در آن دقت داشت، تا شیاطین بر انسان غلبه نکنند ، اصرار نفس در پیروی از خواسته های شهوانی است. چنانکه پیشوایان الهی از آن به خدا پناه می برند و عرضه می داشتند : " اللَّهُمَّ إِنیِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ: پروردگارا به تو پناه می آورم از زیاده روی و اصرار در شهوت"

الحاح به معنای اصرار و شهوت نیز آن چیزی است که مورد علاقه و تمنای نفس آدمی که نوعاً آمیخته  با لذت است. لذا "الحاح شهوت"، ‌یعنی اصرار داشتن بر قوای شهوانی و زیاده‌روی و خارج شدن از مرزها و حدود انسانی.

اصل شهوت، که خداوند حکیم آن را درون آدمی نهاده، برای حفظ نسل و تشکیل خانواده، لازم است. همچنین در محور تغذیه و حفظ صحت و سلامت جسمانی، اگر میل و یا شهوت خوردن نباشد، سلامت انسان به خطر می افتد. اصولاً کسب مال و جریان اقتصاد خانواده و جامعه، بر اساس همین علاقه و تمایل شکل می‌گیرد. لذا اگر تمایلات انسان با حکمت خداوند هماهنگ شود، چیز مطلوبی است. و این هم زمانی اتفاق می‌افتد که این تمایلات با عقل و خردِ آدمی برنامه‌ریزی و هماهنگ شود. شهوتی که عقل آن را مهار کند، مطلوب است و نه فقط ضرر نمی‌زند؛ بلکه مفید و پیش‌برنده هم است.

اما شهوت زمانی نامطلوب است که به جای اینکه تحت فرمان عقل باشد، او برعقل فرمانروایی کند و برتمام شئونات آدمی مسلط گردد. حال چه افراط و چه تفریط آن باشد. در حالت تفریط خداوند در آیه 32 اعراف می فرماید: "بگو: زیورهایى را که خدا براى بندگانش پدید آورده، و [نیز] روزی‌هاى پاکیزه را چه کسى حرام گردانیده؟ بگو: این [نعمت‌ها] در زندگى دنیا براى کسانى است که ایمان آورده‏ اند و روز قیامت [نیز] خاصّ آنان مى‏ باشد." این افراد از حکمت و رضای خدا خارج شده اند. در مقابل  عده ای به شهوات خود میدان می دهند، و به افراط می افتند. و در این حال انسان از مقام انسانیت خود سقوط می‌کند، و به تعبیر قرآن کریم مقام آنان از حیوانات هم پایین‌تر می‌رود.