منشور آسمانی: قرآن از نگاه قرآن (21)

امید است در شب قدر، به یاری الهی توانسته باشید،سرنوشت مثبت و سازنده ای را برای خود رقم زده باشید. در برنامه گذشته برخی از ویژگی های خاص پیامبر اسلام (ص) ، در قرآن را ، بطور گذرا و کوتاه مورد بررسی  قرار دادیم.

تمام انبیا الهی، دارای سجایا، فضایل و ویژگی های مثبت و ارزنده اخلاقی بودند و از این رهگذر توانستند قلوب مردم آماده را جذب خود نمایند. ولی گاهی بعضی از پیامبران کاسه صبرشان در برابر انحراف ها و کژی های رفتاری و اعتقادی قومشان لبریز می شد و به گونه ای با آنان برخورد و اعتراض می کردند. به طوی که حضرت نوح (ع) دست به نفرین بر می دارد و از خدا می خواهد تمام کافران را نابود سازد. حضرت موسی (ع) پس از بازگشت از میقات پروردگار و مشاهده گوساله پرستی بنی اسرائیل به شدت خشمگین می شود و محاسن هارون، که برادرش بود را به طرف خود می کشد. و هارون خطاب به موسی(ع) در قبال این رفتار می گوید : برادرم ، اینگونه با من رفتار مکن و مرا دشمن شاد مساز. حضرت یونس (ع) نیز قوم گنهکار خود را رها ساخت و تنها گذاشت. ولی خدای بزرگ آنگاه که پای اخلاق رسول خدا (ص) به میان می آید ، یکپارچه از اخلاق او تمجید می نماید و می فرماید : " همانا تو بر خوی و خلق بزرگی قرار گرفته ای " قلم /4

خدای بزرگ از تمام پیروان راستین پیامبران می خواهد که حرمت آنان را پاس بدارند و به شخصیت و جایگاه برجسته آنان احترام بگذارند، ولی همین که سخن از رسول خدا (ص) به میان می آید، گذشته از اصول و ارزشهای اخلاقی و رفتاری، که بطور کلی در مورد انبیا باید رعایت شود، پروردگار عالم ، فصل ممتاز و جداگانه ای را برای پیامبر اسلام (ص) می گشاید و از مسلمانان می خواهد، حتی در رفتار های جزیی و خرد هم، حرمت ویژه او را نگهدارند. به عنوان مثال در آیه 2 سوره حجرات می فرماید:

« ای کسانی که ایمان آورده‌اید! صدای خود را فراتر از صدای پیامبر نکنید، و در برابر او بلند سخن مگویید (و داد و فریاد نزنید) آن گونه که بعضی از شما در برابر بعضی بلند صدا می‌کنند، مبادا اعمال شما نابود گردد در حالی که نمی‌دانید! » 

در این آیه خداوند عدم رعایت حرم پیامبر (ص)، را موجب باطل شدن اعمال می داند که روشنگر اهمیت جایگاه رسول خداست.

هر چند ارسال تمام پیامبران، بر مینای قاعده لطف و رحمت الهی صورت پذیرفت ولی فقط مردمان همان عصر و زمان و آن هم تنها یک محدوده و قلمرو خاص را در برگرفت.  اما خداوند دامنه رحمت پیامبر اسلام (ص) را شامل تمام انسانها، بلکه جهان هستی معرفی می کند و می فرماید : « و ما تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم» ( انبیا -107) 

خدای علیم و حکیم از همه انبیا به عظمت یاد می کند و آنان را مورد تکریم قرار می دهد ولی برای آنکه نشان دهد پیامبر عالی رتبه اسلام علاوه بر ویژگی های برجسته پیامبران، چه جایگاه و مقام رفیعی در پیشگاه الهی دارد و تا چه اندازه محبوب درگاه حق می باشد، به جان پاک پیامبر سوگند یاد می کند و می فرماید : « به جان تو سوگند، آنها (یعنی معاندان و غافلان)، در مستی(هواهای نفسانی خود)سرگردانند.»(حجر/72) این محبوبیت به اندازه ای اوج می گیرد که خدای بزرگ، گویا نگران جان رسول برگزیده خود می باشد و می فرماید: «(ای) برگزیده ما؛ ما قرآن را بر تو نازل نکردیم، که خود را به رنج و مشقت اندازی( و با جان خود بازی کنی)».(طه/1و2)

یکی دیگر از مواهب خاص الهی، که اختصاص به پیامبر عالیقدر اسلام(ص) دارد، جلب رضایت آن حضرت از سوی خداست. این ویژگی از سویی نشان دهنده اوج محبت رسول اکرم(ص)نسبت به امت اسلامی است و از سوی دیگر بیانگر رفعت مقام و محبوبیت بی نظیر پیامبر(ص) در درگاه خداوندی است که خطاب به ایشان می فرماید: «و به زودی پروردگارت آن قدر به تو بخشد تا راضی شوی»(ضحی/5)

از دیگر ویژگی هایی که می توان در خصوص رسول خدا(ص) برشمرد، اینست که سلسله انبیاء داری اصول مشترکی بودند که جامعه را به سوی آن فرا می خواندند ولی به تناسب شرایط زمان و مکان، آیین و مذهب آنان سیر تکاملی پیدا می کرد تا آن که با بعثت پیامبر(ص) «اسلام» به اوج کمال خود رسید و دوران نبوت با خاتمیت رسول اکرم(ص) به عنوان یکی دیگر از ویژگی های خاص پیامبر(ص) که انبیاء گذشته نوید آن را داده بودند، پایان یافت.(احزاب/40)

 آخرین نکته ای که در خصوص ویژگی ها و توجه خاص قرآن به آیین رسول گرامی اسلام می توان برشمرد اینست که از همان لحظه ای که پیامبر اسلام(ص) بعثت خود را آغاز نمود، از سوی سردمدارن کفر و اشراف قریش که موقعیت خود را در خطر می دیدند، کارشکنی ها و دشمنی ها آغاز شد. آنان که تصور نمی کردند اسلام پایدار بماند و به حیات زندگی ساز خود ادامه دهد غافل از آن بودند که خداوند درهمان آغاز به پیامبر اسلام وعده داده بود که  آیین و مذهب او را بر تمام دین ها و مسلک ها گیروز می گر داند و در آیه 33 سوره توبه چنین می فرماید:«او (خدا) کسی است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد تا آن را بر تمام ادیان پیروز گرداند. اگر چه خوشایند مشرکان نباشد.»(توبه/33)

دوستان همراه در پایان باید گفت که ویژگی های پیامبر از دیدگاه قرآن محدود به مواردی که بیان شد، نمی شود بلکه صفات برجسته بسیار دیگری در خصوص حضرت محمد(ص) از دل آیات قرآن استخراج نمود که با توجه به اتمام وقت این برنامه پرداختن به همه آنها میسر نیست. امید است قرآن پژوهان با تحقیق و مطالعه هر چه بیشتر قرآن و منابع تفسیری و روایی در بازتاباندن هر چه بیشتر خصایل رسول گرامی اسلام کوشا باشند.