مروری بر مراقبات ماه مبارک رمضان(24)

اللَّهُمَّ نَعُوذُ بِکَ أَن ْیَسْتَحْوِذَ عَلَیْنَا الشَّیْطَان: به تو پناه می‌بریم از اینکه شیطان بر ما غلبه کند و مسلط شود.

مومنین روزه دار همواره مراقب هستند که شیطان بر آنها غلبه و تسلط پیدا نکند، و همواره از او  به خدا پناه می برند، و عرضه می دارند :" اللَّهُمَّ نَعُوذُ بِکَ أَن ْیَسْتَحْوِذَ عَلَیْنَا الشَّیْطَان: " به تو پناه می‌بریم از اینکه شیطان بر ما غلبه کند و مسلط شود." این استعاذه، یا پناه بردن به خدا از شر شیطان ، همان چیزی که خداوند در قران فرمود: " فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ إِنَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ: به خدا پناه بر، که او شنونده و دانا است."

خداوند، شیطان را به عنوان دشمن رسمی انسان معرفی می‌کند و تعبیر قرآن کریم این است: " إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا؛ در حقیقت‏ شیطان دشمن شماست‏ شما [نیز] او را دشمن گیرید." انسان عاقل هرگز با دشمن اش رفاقت نمی کند. کسی که دشمن دارد، برای مقابله با او برنامه ریزی می کند و همواره مراقب است، چرا  که اگر لحظه ای غفلت کند، از ضربات او در امان نخواهد ماند.

یک تعبیر دیگر هم در قرآن کریم هست که خیلی جالب است: " یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ: اى فرزندان آدم زنهار تا شیطان شما را به فتنه نیندازد؛ چنان‌که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند." شیطان از همان ابتدا با شما و پدر و مادر شما، حضرت آدم و حوا دشمنی داشته است. پس دشمنی او را جدی بگیرید.

خدای متعال در کتاب آسمانی قرآن دشمنی شیطان با انسان را صراحتاً اعلام می‌کند، و بیان می دارد که او  از روز اول خلقت انسان و در مجلس آفرینش انسان، در موضع  دشمنی همه‌جانبه‌ با انسان قرار گرفت. پس از خداوند مهلت خواست، و در اولین فرصت در همان باغ بهشتی به او، اولین ضربه را وارد کرد. و همانجا نیز اعلام کرد که من در پی گمراهی نسل آدم هستم و از هیچ تلاشی برای اغوای آنها فروگذار نخواهم کرد.

در ادبیات قرآن کریم، شیطان از جن معرفی شده است. جن، به معنی  پنهان، مخفی و مستور است. البته در بین انسان‌ها نیز کسانی هستند که همان نقش را در اغواگری و تسهیل و تزیین و ایجاد انحراف بازی می‌کنند. در واقع کارگزاران شیطان در بین انسان‌ها هستند.