عوامل پایداری و مانایی انقلاب اسلامی ایران

در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران قرار داریم. انقلابی که علیرغم دسیسه ها و توطئه های دشمنان خود، پایدارتر و استوارتر از قبل مسیر خود را ادامه می دهد و اکنون که در آستانه ورود این انقلاب به چهل سالگی آن هستیم، با صلابت و استوار در راه عملی ساختن اهداف و آرمان های خود قدم بر می دارد. بدین مناسبت ویژه برنامه ای تدارک دیده ایم که به سمع شما می رسانیم.

انقلاب اسلامی در آستانه ورود به چهلمین سال خود شده است. درست 39 سال پیش در چنین روزی مردم ایران با عزم و اراده مثال زدنی خود طومار رژیم خودکامه و و ابسته پهلوی را در هم پیچیدند و برگی تازه از تاریخ ایران را ورق زدند. این انقلاب که براساس آرمان های بلند انسانی و اسلامی آغاز و با انگیزه الهی و وحدت کلمه به پیروزی رسید، تاکنون با توطئه ها و تهدیدهای پیچیده ای رو به رو شده است. نفی استبداد و استکبار، تحقق حاکمیت الهی و ایجاد جامعه ای مستقل و آزاد توسط نظام جمهوری اسلامی، برای دشمنان داخلی و خارجی غیر قابل تحمل بود و به همین دلیل، مواجهه آنها  با ایران اسلامی، برمبنای کینه ورزی شکل گرفت. اما علی رغم دسیسه ها و مانع تراشی دشمنان، انقلاب اسلامی ایران با رهبری امام خمینی (ره) در دهه اول و سپس با رهبری خردمندانه آیت الله خامنه ای در دهه دوم و سوم، از توفان های بسیار سهمگینی عبور کرد و با مقاومت پیروزمندانه در قبال فشارها و محدویت ها، هر روز بالنده تر از روز قبل خود شد. کارنامه سی و نه سال عمر اتقلاب، گویای آن است که شاخص های اقتدار و پیشرفت جمهوری اسلامی همواره سیر صعودی داشته است و آینده روشنی را نوید می دهد. 

"کرین برین‌تون" یکی از نظریه‌پردازان انقلاب، در کتاب «کالبدشکافی چهار انقلاب »این نکته را مورد بحث قرار داده است که انقلاب‌ها ، روزی زاده می‌شوند و روزی از دنیا می‌روند. او معتقد است در هر چهار انقلاب فرانسه، انگلیس، آ‌مریکا و روسیه می‌توان این وجه اشتراک را دید. بر مبنای نظریه برینتون، در هر انقلاب، پس از پیروزی انقلابیون، دوران امید و شادی آغاز می شود که متمایز از دوران ماقبل انقلاب است. او این دوران را دوران «ماه عسل »انقلاب می‌ نامد. دورانی که حکومت پیشین فروپاشیده و نظام جدید جای آن را گرفته است. اما دوران ماه عسل، خیلی زود تمام می‌شود و با روی کار آمدن حکومت میانه‌روها و تندروها و درگیری‌ها و تضادهای درون انقلاب، زمینه مرگ انقلاب فراهم می‌شود. از این منظر، انقلاب‌ها صرفاً «تب تند جامعه»، یعنی پدیده ای «غیر نرمال» هستند. بنابراین باید به سرعت به شرایط عادی و نرمال بازگشت.

حال بسیاری می خواهند بدانند آیا چنین سرنوشتی، برای انقلاب اسلامی ایران نیز رقم خورده است و اگر چنین نیست، دلیل ماندگاری آن چیست ؟

به یقین چهار انقلاب مهم دنیا هر کدام به نوبه خود، جامعه خویش را متحول ساختند و حتی بر محیط های پیرامونی خود تاثیر گذاشتند. ولی بسیاری از کارشناسان بر این باورند که انقلاب اسلامی ایران، چه از نظر پدیداری و چه از جنبه های ماندگاری و تاثیرگذاری، انقلابی منحصر به فرد است و هر روز بر دامنه تاثیر گذاری خود می افزاید. تاثیر گذاری انقلاب اسلامی به اندازه ای است که فراتر از مرزهای جغرافیای ایران، همچون نسیمی روح بخش در اقصی نقاط جهان به جریان در آمده و در دل و روح تشنگان حق و عدالت جای گرفته است. علاوه بر این، زمینه بیداری و شکل گیری جنبش های مردمی را فراهم آورده است. امام خمینی (ره) با توجه دادن به این نکته مهم در وصیت نامه خویش می نویسند: «شک نباید کرد که انقلاب اسلامی ایران از همه انقلابها جدا است. هم در پیدایش و هم در کیفیت مبارزه و هم در انگیزه انقلاب و قیام » 

حضرت آیت الله خامنه ای، مهمترین دلیل تداوم انقلاب اسلامی را ناشی از سخن حق انقلاب می دانند و می فرمایند: 

«سخن انقلاب، سخن حق است. این، خاصیت حق است. «مثلا کلمة طیّبة کشجرة طیّبه»؛ این یک درخت پاکیزه و سالم و خوش‌نهادى است که در زمین سالم رشد میکند. «اصلها ثابت و فرعها فى السّماء»؛ ریشه‌اش محکم است، شاخ و برگش هم رفته بالا. «تؤتى اکلها کلّ حین باذن ربّها»؛ میوه‌ او هم همیشگى است و در هر فصلى میوه‌ خود را می دهد. (سوره ابراهیم ، آیه 24-25) یعنى یک بار مصرف نیست، مثل خیلى از این حرکاتى که در دنیا انجام می گیرد؛ به اسم انقلاب یا کودتا یا غیر ذلک (نیست که) حکومتها را تغییر می دهند، اما یک بار مصرفند؛ بعد در یک دوره‌ کوتاهى، قضیه به شکل قبل از آن حرکت و نهضت یا گاهى بدتر برمی گردد . کلمه‌ حق اینجور نیست؛ کلمه‌ حق ماندگار است.»(بیانات در دیدار جمعی از مردم آذربایجان، 28/11/88)

انقلاب اسلامی با ارائه تصویری کارآمد از دین به عنوان پدیده‌ای معنوی پویا توانست نقش آموزه‌ها و اعتقادات دینی را به عنوان منبع معرفتی و راهنمای زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی به منصه ظهور برساند و توان دین را به عنوان پرچم معنوی مبارزه برای رفع استیلای بیگانگان، فراروی بشریت قرار دهد و با شاخصه دین‌باوری و آرمان‌خواهی، دین را به عنوان پدیده‌ای سیاسی و عنصری فرهنگی معرفی کند. این مهم، با حضور ولایت فقیه و اقتدار رهبری  صلابت و پایداری نظام را دو چندان ساخت. ولایت فقیه، نماد هویت اسلامی نظام و ضامن بقا و مصونیت آن از خطرها و انحرافهای احتمالی است. رهبری هوشمندانه امام(ره) و مقام معظم رهبری به خوبی ترسیم کننده نقش و جایگاه ولایت فقیه در تداوم انقلاب اسلامی و ادامه مسیر پرخطر آن است. پس از امام خمینی، در طول ربع قرن رهبری آیت الله خامنه ای، با اتخاذ تدابیر و راهبردهای سازنده، مسیر تکاملی نظام جمهوری اسلامی ایران، مدیریت  شده است. مقام معظم رهبری، با  جدیت در تامین اقتدار ملی در حوزه سیاست و امنیت و تقویت  بنیه دفاعی ایران و اقتصاد مقاومتی برای جلوگیری ازسلطه بیگانگان و نیز توجه به ارزشهایی که انقلاب را خلق کرد، نشان دادند خمینی دیگری در تاریخ انقلاب اسلامی هستند. ایشان، موانع را یکی پس از دیگری کنار زد و توطئه‌ها را خنثی کرد و دستاوردهای جدید را به کارنامه انقلاب اسلامی افزود و رویاهای دشمن را در هم ریخت.

هماهنگی و تناسب با فطرت الهی انسان، یکی دیگر از عوامل پایداری انقلاب اسلامی است. به تعبیر آیت الله خامنه ای: «دل میلیونها مردم را به یک سمتى متوجه کردن، کار عادى‌اى نیست . وقتى کسى با فطرت سخن می گوید و از خدا حرف می زند ، فطرتها به او متوجه می شود؛ «لو انفقت ما فى الأرض جمیعا ما الّفت بین قلوبهم و لکنّ اللَّه الّف بینهم».(سوره انفال ، آیه 63) دست قدرت خداست که دلها را به یک سمت هدایت می کند لذا نتیجه همین می شود. در بیست و دوم بهمن، جمعیتى که در خیابانها حضور پیدا می کنند، از جمعیت سالهاى قبل بیشتر است؛ نه فقط کم نشده است، کمرنگ نشده است، بلکه پُررنگ‌تر و قوی تر شده است. برخلاف آن چیزى که در طبیعت عالم وجود دارد و  گذشت زمان، امواج اجتماعى را خاموش می کند / اما حقیقتى که بر مبنای فطرت انسانی شکل می گیرد، گذشت زمان آن را خاموش نمی کند ، بلکه روز به‌ روز برجسته‌تر می شود.»

بعد فطری و معنوی انقلاب، حضور گستره مردم را رقم زد و موجب حیرت جهانیان شد / به طوری که هرکدام از آنها به فراخور شناخت حود در باره این حضور اظهار نظر کرده اند. برای مثال «میشل فوکو»نویسنده مشهور فرانسوی در تعبیر جالبی می گوید:

«اراده جمعی تا کنون به چشم دیده نشده است و من شخصا تصور می کردم که اراده جمعی مانند خدا یا روح، هرگز به چشم دیده نمی شود. ولی ما در تهران بلکه در تمام ایران، اراده جمعی ملتی را دیدیم. این اراده جمعی که در تئوریهای ما همیشه، کلی است در ایران در یک عینیت مطلقا روشن ومعین ثابت مانده است.»

در حقیقت، انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک انقلاب فکری و فرهنگی با بعد جهانی، توانست جمهوری اسلامی ایران را به عنوان تنها تجربه واقعی مردم‌سالاری دینی معرفی کند. باید توجه داشت که مردمی بودن، جزء ذات اسلام است و چیزی خارج از آن نیست. اسلام برای مردم و هدایت آنان، از سوی خداوند تبارک و تعالی نازل شده است و لذا همواره رستگاری مردم را مدنظر قرار دارد. دین اسلام، حضور مردم در اجرای مقررات و دفاع از حریم خود را، اصل اولیه می داند.

این ویژگی به خودی خود، اتحادی مردمی ومستحکم را در انقلاب اسلامی رقم زد و منجر به ثبات قدم وخستگی ناپذیری مردم و حضور آنها در صحنه شد و فراتر از آن، موجب شد در هر جای دنیا قلبی برای دین و اسلام بتپد، به جمهوری اسلامی بر آمده از انقلاب - که برای اسلام حرکت می کند و به اعتلای کلمه ی اسلام فکر می کند - علاقه مند شود و موجب زنده تر شدن روز به روز این انقلاب در سطح منطقه و جهان شود.