مبعث، بهاری ترین فصل گیتی

سلام بر مبعث، عید بزرگ نجات از حیرت و سرگردانی، عید ختم ناامیدی، عید تمایز عدل و ظلم، عید هدایت!

بیست و هفتم ماه رجب، روز تجلّی قدرت خدا در پهنه هستی است. روز مبعث رسول خاتم اسلام صلی الله علیه و آله. روزی که شکوفه نبوت شکوفا شد و باغ رسالت به بار نشست و دل نورانی محمد صلی الله علیه و آله، جلوه گاه نام و کلام خدای سلام و آیین اسلام گشت. قرآن کریم از این مسئله به عنوان منتی بر بشریت یاد می کند و در آیه 164 سوره آل عمران می فرماید: «خداوند بر اهل ایمان منت گذاشت هنگامی که درمیان آنها پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنها بخواند و آنان را از هر نقص و آلایش پاک کند و به آنها کتاب و حکمت بیاموزد . هرچند قبل از آن در گمراهی آشکار بودند.» خداوند را بر این لطف بیکرانش سپاس می گوئیم و روز ورود انسان به وادی نور و معرفت را گرامی می داریم . 

 هنگامی که رسول خدا (ص ) به سن چهل سالگی رسید، خداوند قلب او را بهترین، مطیع ترین و خاشع ترین قلوب یافت. پس او را برای هدایت خلق برگزید. در این حال، رحمت خداوند نازل شد. محمد (ص) جبرئیل را با هاله ای از نور مشاهده کرد که از پهنه آسمان به سویش فرود می آید. جبرئیل فرود آمد و شانه های حضرت محمد را گرفت ، فشرد و گفت: یا محمد، بخوان. پاسخ داد : چه بخوانم ؟ جبرئیل گفت: اقراء باسم ربک الذی خلق .... بخوان به نام پروردگارت که خلق کرد. جبرئیل آنچه را از جانب خدا دریافت نموده بود ، به محمد وحی کرد و به سوی آسمان بالا رفت. امام هادی (ع)، این جریان را چنین توصیف می کند: محمد (ص) از کوه حرا پائین آمد درحالی که در اثر مشاهده عظمت و جلال الهیمبهوت شده بود. مشاهده جبرئیل و تحمل وحی الهی آنقدر بر محمد (ص) سنگین بود که مانند شخص تب دار می لرزید. پس خداوند خواست شرح صدر به او عطا کند و قلبش را مطمئن سازد. بدین جهت هنگام بازگشت، کوهها، سنگ های بزرگ و سنگریزه ها و آنچه بر آن عبور می کرد، به وی سلام می کردند و می گفتند: السلام علیک یا رسول ا... ( سلام بر تو ای فرستاده خداوند )، بشارت باد که خدا تو را فضیلت و زینت داد و بر همه مردم از اولین و آخرین گرامی داشت. 

مهمترین فراز از تاریخ اسلام که به عنوان حادثه‌ای بس بزرگ و عظیم نقش  تاثیرگذاری در سرنوشت انسانها داشته است بعثت پیامبر گرامی اسلام است. بعثت یعنی برانگیخته شدن. و در اصطلاح به مفهوم فرستاده شدن انسانی از سوی خداوند متعال برای هدایت دیگران است. بعثت و رسالت پیامبر را نمی‌توان محصور در قوم یا قبیله‌ای خاص دانست؛ زیرا او برای تمام بشریت و برای تمام قرون و اعصار برگزیده شد. با بعثت، خداوند، بانگ بیدار باش را از سر رحمت بیکران خود به صدا درآورد. این سروش ایزدی بر بال جبرئیل فرود آمد و از حنجره پاک محمد صلی الله علیه و آله بر زمین منتشر گردید.

جهان در آستانه بعثت حضرت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله در انحطاط و بحران شگفت انگیزی قرار داشت. جهالت، غارتگری، ظلم و ستم،  فساد و بی بند و باری، تبعیض و ناعدالتی، و دوری از اخلاق و انسانیت، تمام جوامع بشری را در آن روزگار فرا گرفته بود. در این میان منطقة جزیرة العرب و به ویژه حجاز از منظر فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، بدترین وضع را تحمل می کرد. زنان نه تنها از حقوق اساسی خود محروم بودند، بلکه همانند کالای بی جان خرید و فروش می شدند ودختران زنده بگور می شدند. چنانکه در سوره نحل آیات 58 و 59 آمده است:« در حالی‌که هر گاه به یکى از آنها بشارت دهند دختر نصیب تو شده، صورتش(از فرط ناراحتى) سیاه می‌شود و به شدّت خشمگین می‌شد. به دلیل بشارت بدى که به او داده شده، از قوم و قبیله خود متوارى شده(و نمی‌داند) آیا او را با قبول ننگ نگهدارد، یا در خاک پنهانش کند؟! چه بد حکم می‌کنند.» .

قرآن کریم در آیات متعدد هدف بعثت را بیان فرموده است. اساسی ترین هدف بعثت پیامبران، دعوت به توحید و یکتاپرستی و نفی هرگونه شرک و طاغوت است. قرآن کریم می فرماید: «ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید».(نحل -36)در حقیقت مهم ترین کار پیامبران الهی را می توان از میان بردن ارزش های جاهلی و کاذب و معیارهای نادرست و جایگزینی ارزش های الهی دانست. یکی دیگر از مهم ترین هدف های بعثت پیامبران، اقامه قسط و عدل در جامعه است. پیامبران مبعوث شدند تا با اجرای احکام الهی و سیراب کردن تشنگان عدالت از منبع فیض الهی، زندگی بشری را رنگ الهی بزنند. قرآن در آیه 25 سوره حدید می فرماید : « ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنها کتاب ( آسمانی ) و میزان ( شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه ) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند ... »

رسول گرامی اسلام مهمترین هدف بعثت را کامل شدن خرد و عقل می داند چرا که تثبیت یکتاپرستی در جامعه بشری از طریق بالابردن خردها و بینش‌ها صورت می‌گیرد. انسانی که گوهر خود را نشناخته، در برابر سنگ و گل خضوع می‌کند، ولی انسان‌های والا و خردمند که سرچشمه هستی را به دست آورده‌اند، خالق این اجسام را سپاس می‌گویند. ایشان ضمن حدیثی می‌فرماید: «خداوند هیچ پیامبر و رسولی را برنیانگیخت جز این که خردها را تکمیل نماید- عقول را به کمال رساند – و از این نظر باید خرد او از عقول امت وی بالاتر باشد.».

بدینگونه، بعثت رسول اکرم (ص) آغاز ظهور اسلام و حرکت های اسلامی، و سرچشمه تمدن و فرهنگ گسترده اسلام، و تشکیل امت واحده اسلامی شد، و از این لحاظ هیچ حرکتی را نمی توان با آن مقایسه کرد. در حقیقت، بعثت تحولی در تمام جوامع ایجاد کرد و نشان داد حتی بدوی ترین جوامع که از هرگونه تغییر در آداب و سنتهای خود هراس دارند، می توانند از وضع موجود به سوی قله های فضیلت و تعالی حرکت کنند . 23 سال تلاش و مجاهدت پیامبر (ص) چنان به بار نشست که پس از مدت کمی، مسلمانان در اوج عزت و کرامت ، تمدنی باشکوه را در جهان پایه گذاری کردند . حضرت محمد (ص) ، به عنوان آخرین فرستاده الهی، کامل ترین و جامع ترین نقشه سعادت را برای نسلهای بشر به ارمغان آورد. پس هرچه انسانها از سرچشمه تعالیمی که پیامبر به بشریت عرضه داشت، بنوشند، زشتی ها و نابسامانی ها از سیمای جامعه بشری زدوده می شود و همگان جهان زیباتری را شاهد خواهند بود .

حضرت محمد (ص) به عنوان پیام آور اسلام، در مدت کوتاهی شرایط آن جامعه متحجر و خشن را تغییر داد و پس از سیزده سال، حکومتی بر مبنای علم، عدل، توحید، معنویت و اخلاق، بنا کرد.

پیامبر اکرم به محض فراهم شدن زمینه تشکیل حکومت اسلامی با هجرت از مکه به مدینه، در نخستین اقدام، الفت و برادری در بین مسلمانان ایجاد کرد و اختلاف و پراکندگی و دشمنی دیرینه را از میان برد. سپس آنها را به سلاح علم و آموزش سواد مجهز ساخت. محمد (ص) آئینی را برای جهانیان به ارمغان آورد که همواره ضامن سعادت و نیکبختی بشر است. او نیاز انسان به پرستش معبود را در کامل ترین شکل پاسخ گفت و بشر را از کرنش در برابر غیر خدا باز داشت. رسول خدا (ص) با بعثت خود، انقلابی عمیق در مفاهیم و ارزشهای جامعه بشری بوجود آورد و جهانیان را با عشق، انسانیت، مهرورزی، ایمان و عدالت آشنا ساخت .

ویل دورانت دورانت مؤرخ مشهور آمریکایی می‌نویسد: «اگر میزان تأثیر این مرد بزرگ را در مردم بسنجیم، باید بگوییم که حضرت محمد (صلی الله علیه وسلم) از بزرگ‌ترین بزرگان تاریخ انسانی است. وی در صدد بود سطح معلومات و اخلاق قومی را که از فرط گرمای هوا و خشکی صحرا به تاریکی توحش افتاده بودند اوج دهد. در این زمینه توفیقی یافت که از توفیقات تمام مصلحان جهان بیش‌تر بود. کمتر کسی را جز او می‌توان یافت که همه آرزوهای خود را در راه دین انجام داده باشد؛ زیرا به دین اعتقاد داشت.از قبایل بت‌پرست و پراکنده در صحرا، امتی واحد به وجود آورد. برتر و بالاتر از دین یهود و دین مسیح و دین قدیم عربستان، آیینی ساده و دینی روشن و نیرومند با معنویاتی که اساس آن شجاعت و ضدیت با نژادپرستی بود پدید آورد که در طی یک نسل در یکصد معرکه نظامی پیروز شد و در مدت یک قرن امپراطوری عظیم و پهناوری به وجود آورد و در روزگار ما نیروی مهمی است که بر یک نیمه جهان نفوذ دارد.»

بطور کلی می توان گفت رسول خدا با بعثت خود به جهان حیات مادّی و معنوی، حیات فرهنگی و اقتصادی، حیات سیاسی، اخلاقی و اجتماعی بخشید. سعادتمند آن کسی است که دعوت به این زندگی و حیات را پاسخ گو باشد. چنانکه قرآن می فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یحْییکُمْ »: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را بسوی چیزی می‌‌خواند که شما را زنده کند.» 

(در پایان توجه شما را به مداحی کوتاه زیبایی به زبان عربی در خصوص مبعث رسول گرامی اسلام جلب می کنیم.)