ویژه شهادت استاد مرتضی مطهری

دوازدهم اردیبهشت/ثور، سالروز شهادت اندیشمند بزرگ استاد شهید مطهری، در تاریخ انقلاب اسلامی ، به نام روز معلم نامگذاری شده است . در این برنامه با اندیشه های این شهید بزرگوار ، بیشتر آشنا می شویم.

دوازدهم اردیبهشت /ثور، روزی تلخ و به یاد ماندنی برای ایرانیان است / روزی که به مناسبت شهادت یک استاد بزرگ، روز معلم نام گرفت و به همین مناسبت، هر سال در چنین ایامی در مدارس و دانشگاه ها، شور و هیجان خاصی برای تقدیر از مقام معلم برپاست. از دانش آموزان 6 ساله تا دانشجویان جوان و حتی میانسال، هر کدام به نحوی درصدد بزرگداشت مقام معلمین و اساتید خود هستند با تقدیم یک شاخه گل، چند خط دلنوشه ، برپایی مراسم گرامیداشت و یا اهدای هدایا . در فرهنگ اسلامی، معلمی شغل پیامبران شناخته می شود و معلم، جایگاه ویژه و یگانه ای دارد . مولای متقیان حضرت علی (ع) می فرمایند: « به احترام پدر و معلمت ، از جای برخیز هرچند فرمانروا  باشی!»  نام گذاری این روز به نام روز معلم، حکایتی شنیدنی دارد . نزدیک چهل سال قبل در چنین روزی یکی از معلمین بزرگ و نامدار ایران ، استاد مرتضی مطهری به ضرب گلوله عضو یک گروهک تروریستی به شهادت رسید . شهید مطهری معلمی بود که کلاس درسی به وسعت ایران اسلامی داشت و سرمشقی به شیرینی تعالیم پیامبر صلوات الله علیه و اهل بیت علیهم السلام  و کسانی که سر پر شور او را هدف گلوله قرار دادند ، تاب اندیشه های روشنگرش را نداشتند .

جهان تشیع از آغاز دوران غیبت تاکنون با سختی غیبت امام معصوم (ع) رو به رو بوده ولی هرگز از رشد و بالندگی باز نایستاده و خود را برای حکومت جهانی آخرین معصوم از نسل پیامبر اسلام (ص) آماده کرده است . این همان تفکر مهدویت است.  خداوندی که حکمتش بر غیبت ولی عصر (عج) قرار گرفته ، راه رشد را بر بندگان خویش نبسته و مسیر تعالی را از زبان پیامبر(ص) و اهل بیت گرامیشان(ع) برای مومنین بیان فرموده است. یکی از این راه ها ، مرجعیت علمای دین در زمان غیبت است . در این میان نقش عالمان خودساخته ای مانند شهید مطهری ، بسیار برجسته است . شهید مطهری تمام عمر پربرکت خود را به آموختن و تعلیم تفکر ناب اسلامی اختصاص داد و در این راه ، خستگی و ملالت به خود راه نداد.

آیت‌الله مرتضی مطهری یکی از شخصیت‌های برجسته و کم نظیر در تاریخ  اسلام و یکی از دانشمندان اسلام شناس و محققان توانا به شمار می‌رود. وی با تلاش و مجاهدت فراوان توانست در تمامی رشته‌های معارف اسلامی، صاحبنظری ژرف اندیش و محققی دقیق باشد و در پاره‌ای حوزه‌ها همچون فلسفه ، فقه و اصول در قله اجتهاد  قرار گیرد. شهید مطهری از شاگردان علامه طباطبایی و امام خمینی (ره) و یکی از موثرترین روحانیان معاصر ایرانی در تفسیر آموزه‌های اسلام مطابق با نیاز روز محسوب می‌شود . مطهری در کلام و فلسفه اسلامی ، ماهر بود و آثاری در این باب دارد. پیش از انقلاب اسلامی، مبارزات فکری استاد مطهری در مقابله با جریانات  مارکسیستی در ایران ، نقش موثری در رویگردانی جوانان از تفکرات الحادی داشت. روزآمدسازی و تبیین آموزه‌های اسلام و تشیع، از ویژگی‌های فعالیت‌های فکری مطهری است. مطهری ، آموزه‌های اسلامی را که قبلا در قالب بیاناتی پیچیده ارائه می‌شد ، به سبک ویژه خود ، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار می‌داد . کتاب‌های او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبان‌های مختلف ترجمه و منتشر شده است. مطهری از افراد تاثیرگذار و رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران به شمارار می رود.

رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره شهید مطهری می گویند: « مطهری برای تبیین اندیشه‌ها و آموزه‌های شیعه تلاش فراوانی کرد و آثار متعددی پدید آورد. او در این زمینه، دیدگاه‌های خاص خود را نیز مطرح می‌کرد که گاه با باورهای رایج در فضای مذهبی شیعیان ایران ، هم‌خوانی نداشت و برخی از علمای سنتی، نظریات او را نمی‌پسندیدند . ایشان با قوّت فکری و اندیشه‌ قوی و صائب خود وارد میدان‌ هایی شد که تا آن‌وقت هیچ‌کس در زمینه‌ مسائل اسلامی وارد این میادین نشده بود. شهید مطهری  با تفکراتی که آن روز در ایران رایج بود، یعنی افکار وارداتیِ  غربی و شرقی، وارد یک چالش علمیِ عمیق و وسیع و تمام نشدنی شد . ایشان  هم در مقابله‌ با مارکسیست‌ها به یک جهاد بسیار هوشمندانه دست زد و هم در جبهه‌ مقابله‌ با تفکرات غربی و لیبرالیست‌ها ، وارد میدان شد. این نقش، بسیار مهم است؛ هم جرأت و اعتماد به نفسِ می‌خواهد ، هم قدرت فکری و اجتهاد در زمینه‌های گوناگون را لازم دارد و هم یقین و ایمان قاطع می‌خواهد. این مرد بزرگ، همه‌ی اینها را با هم داشت . هم عالم بود ، هم بسیار مؤمن بود ، هم به ایمانِ خود یقین داشت و هم اعتماد به نفس داشت؛ اینها لازم است. »

یکی از ویژگی های بارز استاد شهید مطهری، استقبال از پرسش ها بود. از منظر استاد؛ اسلام دینی است زنده و پر نشاط که بر پایه عقل و خرد بنا شده و برای گفته های خود دلیل و برهان دارد. زیر و رو کردن این مجموعه و پرس وجو از زوایای آن ، نه تنها به آن آسیب نمی زند بلکه بر شادابی آن می افزاید . وی تأکید می کرد با پرسیدن و کاوش کردن در دین، گرد و غبار جهالت ها و تحریف ها از دین، کنار می رود و چهره زیبای آن نمایان تر می شود. برخلاف گروهی از دینداران که از پرسش و کند وکاو در مسائل دینی هراسناک هستند و آن را برای دین خطرناک می شمارند ، شهید مطهری با اطمینان کامل به قوت تفکر  اسلامی و با روی گشاده و سعه صدری مثال زدنی، به استقبال شبهات می رفت و با زبانی شیوا به آن ها پاسخ می داد ، سخنرانی می کرد ، کتاب می نوشت و دیگر عالمان را نیز به نوشتن و پاسخ دادن دعوت می کرد . استاد همواره در متن جریان های فرهنگی جامعه قرار داشت و به پرسش ها و شبهه های دیگران درباره دین و مذهب ، هوشیار و حساس بود . گفته ها و نوشته ها را می خواند و خط سیر گروههای فرهنگی را پی می گرفت. اگر به شبهه ای بر می خورد، از آن بی تفاوت نمی گذشت. ایشان معتقد بود ما برای نسل جوان به اندازه کافی کتاب ننوشته ایم و اگر سرچشمه زلال دین را به آنان معرفی کنیم ، هرگز به سراغ آب های آلوده نمی روند.

شهید مطهری همانگونه که در مقابل اندیشه های غلط وارداتی از غرب و شرق می ایستاد ، با انحرافات ناشی از تعصب برخی دینداران هم مقابله می کرد . او برای حفظ حریم دین از انحراف ، ملاحظه خوشایند دیگران را نمی کرد و تنها به دنبال رضای خداوند بود . این صراحت کلام شهید مطهری باعث شد حتی از درون جامعه دینی مورد برخی بی مهری ها و توهین ها قرار بگیرد اما این ها نیز نتوانست در اراده فولادین او برای مرزبانی حریم تشیع ، خللی وارد کند . اخلاص ناب و تلاش خستگی ناپذیر استاد شهید باعث شده است که تمامی آثار این اندیشمند شهید ، حتی چهل سال پس از شهادتش، همچنان محل رجوع جوانان باشد . استاد مطهری از سال ۱۳۲۵ش آغاز به تألیف آثاری در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از ۷۰ اثر از او منتشر شد . برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی چاپ شده است . سخنرانی‌ها و درس‌های ایشان هم در مجلد‌های مختلف چاپ و منتشر شده است. علاوه بر این موارد ، نزدیک به سی هزار برگ یادداشت و فیش تحقیقی نیز از ایشان باقی مانده است.

امام خمینی، بنیان گذار انقلاب اسلامی ایران پس از شهادت شهید مطهری پیامی کم نظیر صادر کردند که نشان از شخصیت و جایگاه والای این شهید بزرگوار نزد امام دارد . برنامه را با بخشی از این پیام به پایان می بریم که فرمودند : « اینجانب نمی‌توانم احساسات و عواطف خود را درباره این شخصیت عزیز ابراز کنم . آنچه باید عرض کنم درباره او ، این است که خدمت‌های ارزشمندی به اسلام و علم کرد و موجب تاسف بسیار است که دست جنایتکاران ، این درخت ثمربخش را از حوزه‌های علمی و اسلامی گرفت ... مطهری فرزندی عزیز برای من و پشتوانه‌ای محکم برای حوزه دینی و علمی و خدمتگزاری سودمند برای ملت و کشور بود. او در عمر کوتاه خود آثار جاویدی به یادگار گذاشت که پرتوی از وجدان بیدار و روح سرشار از عشق او به مکتب تشیع بود.»