پیام حج مقام معظم رهبری

آیت الله خامنه ای در پیام حج : «حج ، در این مکان و در این محدوده‌ی زمانی، همیشه و در همه‌ی سالها، با زبان رسا و منطق آشکار، مسلمانان را به اتّحاد فرامی خوانَد. و این در نقطه‌ی مقابلِ خواست دشمنان اسلام است که در همه‌ی دورانها و بویژه در این دوران، مسلمانان را به صف آرایی در برابر یکدیگر تشویق می کرده‌اند و می کنند.»

    مراسم بزرگ و شکوهمند حج ، برای کسانی که موفق به شرکت در آن می شوند و برای همۀ امت اسلامی ، منافع فراوانی در بر دارد. این منافع و مزایا ، در ایجاد تحول روحی و معنوی در حجاج ، نقش مهمی دارد. اما برای انجام حجی سودمند و پرمحتوا و روح بخش، شناخت و آگاهی از ابعاد و برکات و منافع آن ، ضروری به نظر است. پیام های سالانۀ حضرت آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی ایران برای حجاج بیت الله الحرام نیز از یک طرف زوایا و رموز معنوی حج را بیان می کند و از سوی دیگر ، جنبۀ سیاسی این فریضۀ بزرگ الهی را با ترسیم وضعیت جهان اسلام و توطئه های دشمنان امت اسلامی ، تشریح می نماید. صدور این پیام ها ، سنت حسنه ای است که از دوران رهبری امام خمینی (ره) آغاز شده و تاکنون ادامه یافته است. پیام حج امسال آیت الله خامنه ای نیز حاوی نکات مهم و قابل توجهی بود که در روز عرفه قرائت شد.

   رهبر معظم انقلاب ، در پیام خود به حجاج ، همچون سالهای گذشته ابتدا برخی ابعاد روحانی و معنوی حج را تشریح کرده اند. ایشان زینت بخش آغاز این پیام را آیۀ 27 و بخشی از آیۀ 28 سورۀ حج قرار داده اند که می فرماید : « وَأَذِّن فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالًا وَعَلَىٰ کُلِّ ضَامِرٍ یَأْتِینَ مِن کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ ، لِّیَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَیَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ : و مردم را دعوت عمومی به حج کن؛ تا پیاده و سواره بر مرکبهای لاغر از هر راه دوری به سوی تو بیایند ، تا شاهد منافع خویش باشند و نام خدا را در روزهاى معلومى ببرند ... » آیت الله خامنه ای در توصیف این آیۀ نورانی قرآن می فرماید : « این آهنگ عرشی همچنان دلها را فرامی خوانَد و از فراز قرنها و دورانها، بشریّت را به گرد آمدن بر محور توحید دعوت می کند.» بنا بر این ، ایشان حج را محور توحید می خوانند که در جریان آن بر یکتایی و عظمت خداوند تأکید می گردد و بر اساس دستورات او ، مراسم حج با حضور میلیونها مسلمان برگزار می شود. دعوت پروردگار جهان به حج و ندای توحیدی آن ، دعوتی عمومی برای همه است . البته شرط حضور در این مراسم باشکوه ، داشتن توان مالی است که شاید برخی مشتاقان حج از آن برخوردار نباشند. اما بعضی از مردم هستند که بر اساس برداشت های غلط یا وابستگی های دنیوی ، موفق به انجام این فرضۀ بزرگ و باشکوه الهی نمی شوند. چنانکه مقام معظم رهبری در پیام حج خود آورده اند : « همه‌ی آحاد انسان، مخاطب این فراخوان ابراهیمی (حج) و مفتخر به آنند؛ اگرچه گوشهایی آن را نشنوند و دلهایی زیر حجاب غفلت و جهالت، از آن محروم بمانند، و اگرچه کسانی صلاحیّت ورود در این ضیافت جهانی و همیشگی را در خود فراهم نکنند و یا به هرجهت توفیق آن را نیابند.»

   رهبر معظم انقلاب همواره به زائران خانۀ خدا توصیه کرده اند که فرصت گرانبهای حج را غنیمت بدانند و در این زمان اندک ، بیشترین استفاده را از مکانهای مقدس و مراسم روح بخش و سراسر معنویت آن ببرند. ایشان در پیام خود به حجاج بار دیگر تأکید می کنند : « اکنون شما از این موهبت برخوردار گشته و در وادی امنِ میهمان‌سرای الهی قدم نهاده‌اید. عرفات و مشعر و منا، صفا و مروه و بیت، مسجدالحرام و مسجدالنّبی، جای‌جای همه‌ی این مناسک و مشاعر، هریک قطعه‌ای از زنجیره‌ی معنویّت و عروج روحی برای حج‌گزاری است که قدر این توفیق را دانسته و از آن برای طهارت خود بهره گیرد و برای بقیّه‌ی عمر خود توشه بردارد. » برای موفقیت در این کار توجه کامل به خداوند مهربان و توبه پذیر ، کاملاً لازم و ضروری است. مقام معظم رهبری در این مورد آورده اند : « یاد خدا روح حج است. در همه حال دلهای خود را با این باران رحمت، زندگی و نشاط بخشیم و توکّل و اعتماد به او را که اصل و سرچشمه‌ی قدرت و شکوه و عدل و زیبایی است، در دل خود ریشه‌ دار کنیم. »

    اما نکتۀ مهمی که همواره توجه انسان های نکته سنج را به خود جلب کرده این است که چرا مراسم حج در زمان و مکان معینی برگزار می شود ؟ شرکت انبوه مسلمانان در ایام محدود و مکان هایی معین چون بیت الله الحرام ، منا ، عرفات و مشعر ، باعث تراکم جمعیت و برخی سختی ها و مشکلات می شود. با این حال خداوند تأکید می کند که همه زائران خانه اش باید در چند روز مشخص ، مراسم حج را به جای آورند و آن را به تدریج و در طول سال انجام ندهند. علت این فرمان الهی برای تجمع حجاج در مکان و زمان معین ، همان است که در مورد برخی دیگر از عبادات چون نماز جمعه و جماعت نیز وجود دارد و آن آشنایی و همدلی مسلمانان با یکدیگر و تقویت روحیۀ وحدت میان آنها است. آیت الله خامنه ای در این زمینه در پیام حج خود می فرماید : « نکته‌ی مهمّی که هر انسان اندیشه ‌ورز را کنجکاو و حسّاس می کند، تعیین یک میعادگاه دائمی برای همه‌ی مردم و همه‌ی نسلها و در همه‌ی سالها، در یک نقطه‌ی معیّن و در یک محدوده‌ی زمانی واحد است. این وحدت زمان و مکان، یکی از رازهای اصلی فریضه‌ی حج است. بی‌شک یکی از برترین مصداقها برای " لِیَشهَدوا مَنافِعَ لَهُم" ( تا شاهد منافع خویش باشند) همین دیدار سالیانه‌ی آحاد امّت اسلامی در کنار خانه‌ی خدا است. این، رمز وحدت اسلامی و نماد امّت ‌سازی اسلام است که باید در زیر سایه‌ی بیت‌الله قرار داشته باشد. » در واقع خداوند با واجب کردن حج در چند روز از ماه ذی الحجه ، این فرصت را برای مسلمانان از نقاط مختلف جهان فراهم آورده تا با یکدیگر آشنا شوند و در مراسم عظیم حج ، وحدت و برادری خود را آشکار سازند. این حاجیان نمایندگان امت اسلامی از سراسر جهان هستند و که در حج ، نمادی از امت اسلامی را به نمایش می گذارند. خداوند در قرآن کریم می فرماید : « و این امّت شما امّت واحدی است و من پروردگار شما هستم؛ پس از مخالفت فرمان من بپرهیزید. » (سوره مؤمنون ، آیۀ 52)

   اتحاد و همگرایی مسلمانان همان اندازه که منافع فراوانی برای جهان اسلام دارد ، دشمنان آنان را به خشم می آورد. زیرا وحدت ، باعث انسجام امت اسلامی و پشتیبانی مسلمانان از یکدیگر در برابر دسیسه ها و زیاده خواهی های دشمنان می شود. پس اگر مراسم وحدت بخش حج به درستی انجام شود ، باعث تضعیف جبهۀ دشمنان اسلام در برابر مسلمانان می گردد. رهبر انقلاب اسلامی این موضوع را در پیام حج امسال چنین توضیح دادند : «حج ، در این مکان و در این محدوده‌ی زمانی، همیشه و در همه‌ی سالها، با زبان رسا و منطق آشکار، مسلمانان را به اتّحاد فرامی خوانَد. و این در نقطه‌ی مقابلِ خواست دشمنان اسلام است که در همه‌ی دورانها و بویژه در این دوران، مسلمانان را به صف آرایی در برابر یکدیگر تشویق می کرده‌اند و می کنند.» آنگاه ایشان به توطئه ها و اقدامات اختلاف افکنانه و جنگ افروزانه آمریکا به عنوان بزرگترین دشمن مسلمانان اشاره و اضافه می کنند : « امروز به رفتار آمریکای مستکبر و جنایتکار بنگرید. سیاست اصلی آن در برابر اسلام و مسلمین، جنگ‌افروزی است. خواست و تلاش خباثت‌آلود آن، کشتار مسلمانان به دست یکدیگر است. ظالمانی را به جان مظلومانی انداختن، از جناح ظالم پشتیبانی کردن، به دست او جناح مظلوم را بی‌رحمانه سرکوب کردن، و آتش این فتنه‌ی هولناک را همواره تیز و تند کردن.»

مصادیق و نمونه های این دسیسۀ جنایتکارانۀ آمریکا در منطقۀ غرب آسیا به خوبی مشهود است. این دولت سلطه طلب ، با پشتیبانی همه جانبه از تروریست های متعصب تکفیری ، باعث کشتار فجیع دهها هزار مسلمان در عراق و سوریه و لیبی و افغانستان و پاکستان شده اند. البته آمریکا در یمن به گونه ای دیگر به قتل عام مردم این کشور پرداخته و با استفاده از روحیۀ جاه طلبی و زیاده خواهی دولت سعودی ، از حمله ارتش این دولت به مردم مظلوم یمن کاملاً حمایت می کند. اما مقام معظم رهبری معتقدند بصیرت و هشیاری مسلمانان ، به ویژه در حج ، می تواند سیاست جنگ طلبانه و مداخله گرانۀ آمریکا را خنثی کند و اضافه می کنند : « حج زمینه ‌ساز این هشیاری است، و این است فلسفه‌ی برائت از مشرکان و مستکبران در حج .» تأثیر این بیداری و آگاهی مسلمانان را در شکست فتنه های آمریکا ، می توان در ایران ، لبنان ، سوریه و برخی دیگر از کشورهای اسلامی مشاهده کرد. از طرف دیگر ، مسلمانان حربۀ قدرتمندی به نام دعا در اختیار دارند که در کنار هوشیاری و مقابله با دشمن ، بسیار کارساز و تأثیرگذار است ، چنانکه پیامبر اکرم (ص) می فرمایند : « دعا سلاح مؤمن است.» به همین دلیل آیت الله خامنه ای در انتهای پیام حج خود ، به حاجیان چنین توصیه می کنند : « حجّاج عزیز! دعا برای امّت اسلامی و مظلومان را در سوریه و عراق و فلسطین و افغانستان و یمن و بحرین و لیبی و پاکستان و کشمیر و میانمار و دیگر نقاط فراموش نکنید و قطع دست آمریکا و دیگر مستکبران و ایادی آنان را از خداوند بخواهید.»