شهید مطهری، متفکر بزرگ انقلاب اسلامی ایران و "فرزند عزیز" خمینی + تصاویر
پارس تودی- مرتضی مطهری (1298-1358 ه.ش)، مشهور به استاد مطهری و شهید مطهری، متفکر، محقق، عالم، نویسنده، مدرس و یکی از دانشمندان اسلامشناس شهیر ایرانی در قرن چهاردهم بود.
او شاگرد امام خمینی و مفسر بزرگ شیعه علامه طباطبایی بود که توانست در تمامی رشتههای معارف اسلامی، صاحبنظری ژرفاندیش و محققی دقیق و در پارهای از حوزهها همچون فلسفه، فقه و اصول فقه در قله اجتهاد قرار گیرد. شهید مطهری از اساتید فلسفه و کلام اسلامی و تفسیر قرآن بود و آثاری بسیاری هم در موضوعات مختلف نگاشته است.
مطهری علاوه بر فعالیتهای علمی، قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران در سیاست نقش بسزایی داشت؛ او از افراد تأثیرگذار و از رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران بود. از جمله فعالیتهای مطهری، مبارزه با جریان فکری مارکسیسم، تاسیس حسینیه ارشاد برای مباحثات اندیشمندان و ریاست شورای انقلاب تا روز شهادت را میتوان نام برد.
سالروز شهادت شهید مطهری در ایران به عنوان روز معلم نامگذاری شده و با بزرگداشت مقام معلم همراه است.
روشنگری و دانشگاه
در سال 1333 ش استاد مطهری تدریس در دانشگاه تهران را شروع کرد. او در دانشکده معقول و منقول (الهیات و معارف اسلامی) آن دانشگاه بیش از بیست سال به کار علمی پرداخت.
استاد مطهری در آن دانشکده، دورههای لیسانس و دکترا، کلیات علوم اسلامی (منطق، فلسفه، کلام، عرفان، اصول فقه، فقه و حکمت عملی)، فلسفه (شرح منظومه، الهیات شفا، مقاصد الفلاسفه غزالی و ...)، تاریخ فلسفه، تاریخ مجادلات اسلامی و روابط فلسفه و عرفان را تدریس میکرد.
نگاه به اسلام
او معتقد بود دین اسلام یک دین ناشناخته است. حقایق این دین بهطور تدریجی در نظر مردم واژگونه شده است و علت اساسی گریز گروهی از مردم، آموزشهای غلطی است که به نام اسلام داده میشود. در نگاه او، این دین بیش از هر چیز، از طرف برخی از کسانی که مدعی حمایت از آن هستند ضربه و صدمه میبیند.
کتاب علل گرایش به مادیگری
کتاب علل گرایش به مادّیگری _که تکمیل شده دو سخنرانی استاد مطهری در سالهای 48 و 49 در دانشسرای عالی است_ در سال 1350 منتشر شد. این اثر کارآمد در زمانی تألیف شد که در میان نسل جوان، گرایشی به مکاتب مادی و از جمله مارکسیسم، مشاهده میشد. استاد مطهری در این کتاب به بررسی نقش کلیسا، مفاهیم فلسفی، اجتماعی و سیاسی و ... در گرایش به مادیگری میپردازد، و علل لغزشها و انحرافها را در این زمینه روشن میسازد.
تالیف مقدمهای بر جهانبینی اسلامی
مرتضی مطهری زمانیکه انحرافات فراوانی در نشریات برخی گروههای به ظاهر اسلامی و آثار بعضی روشنفکران مسلمان درباره جهانبینی اسلامی مشاهده میکرد و برای جلوگیری از التقاط، و از همه مهمتر برای روشن کردن نظر اسلام، این اثر را نوشت و در آن بسیاری از اشتباهات فکری روشنفکران را آشکار ساخت.
آثار منتشر شده
شهید مطهری بیش از 50 کتاب نگاشت که برخی از مهمترین آن عبارتند از: مقدمهای بر جهانبینی اسلامی؛ آشنایی با قرآن؛ اسلام و مقتضیات زمان؛ انسان کامل؛ پیرامون انقلاب اسلامی؛ پیرامون جمهوری اسلامی؛ تعلیم و تربیت در اسلام؛ توحید؛ نبوت؛ معاد؛ حماسه حسینی؛ خدمات متقابل اسلام و ایران؛ عدل الهی؛ داستان راستان؛ سیری در نهج البلاغه؛ سیری در سیره نبوی؛ سیری در سیره ائمه اطهار (علیهمالسلام)؛ شرح مبسوط منظومه؛ علل گرایش مادّیگری؛ فطرت؛ فلسفه اخلاق؛ فلسفه تاریخ؛ گفتارهای معنوی؛ مسأله حجاب؛ نظام حقوق زن در اسلام؛ قیام و انقلاب مهدی (عج).
مشاور مورد اعتماد امام خمینی
آیتالله مطهری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و سقوط نظام پهلوی، برای تثبیت حکومت اسلامی، فعالیتهای بسیار انجام داد. از آن جمله ایشان مهمترین و مورد اعتمادترین مشاور امام خمینی بود.
ترور و شهادت
پس از پایان یک جلسه در شب یازدهم اردیبهشت 1358 درباره مسائل جاری مملکت، شخصی در کوچه از پشت سر ایشان را به نام صدا زد. وقتی مطهری سرش را به پشت برگرداند توسط او ترور شد. این شخص، یکی از اعضاء گروه خطرناک فرقان به نام «محمدعلی بصیری» بود. گروهی که نگاهی افراطی به دین و جامعه داشت. پس از تیراندازی، مرتضی مطهری را به بیمارستان بردند، ولی معالجه پزشکان اثر نداشت و سرانجام به شهادت رسید.
بخشی از پیام امام خمینی درباره شهادت ایشان
«گرچه انقلاب اسلامی ایران به رغم بدخواهان و ماجراجویان به خواست و توفیق خداوند به پیروزی رسید، لکن بر ملت و به حوزههای اسلامی و علمی خسارتهای جبرانناپذیر نیز بدست منافقین ضد انقلاب واقع شد. همچون ترور خائنانه مرحوم دانشمند و اسلامشناس عظیمالشان آقا، حاج شیخ مرتضی مطهری (رحمةاللهعلیه). آنچه باید عرض کنم درباره او این است که او خدمتهای ارزشمندی به اسلام و علم نمود و موجب تاسف بسیار است که دست خیانتکار این درخت ثمر بخش را از حوزههای علمی و اسلامی گرفت و همگان را از ثمرات ارجمند آن محروم نمود.
مطهری فرزندی عزیز برای من و پشتوانهای محکم برای حوزههای دینی و علمی و خدمتگزاری سودمند برای اسلام و ملت و کشور بود. خدایش رحمت کند.»
نظر امام خامنهای درباره شهید مطهری
«اگر تلاش آن شهید برای رفع نیازهای فکری اقشار مختلف و طرح موضوعات جدید مبتلا به جامعه نبود، اکنون جامعه اسلامی، وضع دیگری داشت.»
برخی سخنان مشهور شهید مطهری
جهاد
قرآن میگوید برای اینکه رعب شما به دل دشمن بیفتد و خیال تجاوز به ساحت شما را در دماغ خود نپرورد، نیرو تهیه کنید و نیرومند باشید. (جهاد/ ص 28)
کار در اسلام
اسلام دشمن بیکاری و بیکارگی است. انسان به حکم اینکه از جامعه بهره میبرد و به حکم اینکه کار بهترین عامل سازنده فرد و اجتماع و بیکاری بزرگترین عامل فساد است باید کار مفید انجام دهد. (وحی و نبوت / ص 118)
جایگاه اقتصاد
مکتب واقعبین و واقعگرای اسلام، اقتصاد را زیربنا نمیداند اما نقش اساسی آن را نیز نادیده نمیگیرد. (ده گفتار / ص 309)
زندگی شرقی
وقت آن است که غرب مانند همه زمانهای دیگر با همه تقدمی که در علوم و صنایع دارد فلسفه زندگی را از شرق بیاموزد. (اخلاق جنسی /ص 28)
جهانبینی توحیدی
جهانبینی توحیدی کشش و جاذبه دارد، به انسان نشاط و دلگرمی میبخشد هدفهایی متعالی و مقدس عرضه میدارد و افرادی فداکار میسازد. (مجموعه آثار، ج 2/ص 84)
پیامبر اسلام و مشورت
رسول خدا با آنکه پیغمبر بود و مردم توقع نداشتند رأی و نظر آنها را بخواهد برای اینکه به مردم شخصیت دهد، همواره با آنان مشورت میکرد. (حکمتها و اندرزها /ص 120)
پیامبر اسلام و مسالهی فلسطین
اگر پیغمبر اسلام زنده میبود، امروز چه میکرد؟ والله قسم میخورم پیغمبر اکرم در قبر مقدسش امروز از یهود میلرزد. به خدا قسم ما غافل هستیم. واللهِ قضیهای که دل پیغمبر اکرم را خون کرده است، این قضیه فلسطین است... والله و بالله ما در برابر این قضیه مسئولیم. (سخنرانی درباره فلسطین)
تصاویر
منابع:
مرتضی مطهری. دانشنامه حوزوی ویکیفقه
گزیده کلام شهید مطهری. پایگاه شبکه ملی رشد
شهید مطهری: مسأله فلسطین امروز دل پیامبر(ص) را خون کرده است. خبرگزاری فارس
خبرگزاری مهر
عبارات کلیدی: مطهری که بود ، آثار شهید مطهری ، کتب شهید مطهری ، مذهب شیعه چیست ، انقلاب اسلامی ایران ، مشاهیر ایران