سفر پزشکیان به ایروان و مینسک، بازتعریف نقش ایران در نظم نوین اوراسیایی

پارس‌تودی– سفر «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، به ارمنستان و بلاروس، دو عضو اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا، هدف‌گذاری تهران در جهت توسعهٔ مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با کشورهای این منطقه و قفقاز جنوبی است.

در جریان سفر «مسعود پزشکیان» به بلاروس، روز چهارشنبه ۲۹ مرداد (۲۰ آگوست)، در حضور رؤسای‌جمهور ایران و بلاروس، ۱۲ سند همکاری در حوزه‌های سیاسی، حقوق بین‌الملل، گردشگری، هنری، رسانه‌ای، بهداشت و سلامت، صنعتی، محیط‌زیست و سرمایه‌گذاری به امضا رسید.

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با «الکساندر لوکاشنکو» همتای بلاروسی خود، گفت: امروز آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به‌دنبال گسترش یک‌جانبه‌گرایی و تحمیل نظرات خود به کشورهای دیگر هستند که این رویکرد برای مینسک و تهران قابل‌تحمل نبوده و نیست.

پزشکیان همچنین با بیان اینکه ایران و بلاروس علاوه‌بر روابط دوستانهٔ دوجانبه، در بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی نیز دیدگاه‌های نزدیکی داشته و در مجامع بین‌المللی همکاری سازنده‌ای دارند، افزود: اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس نیز چارچوب‌ها و بسترهایی برای تسهیل و گسترش تعاملات سازندهٔ ایران و بلاروس هستند.

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، همچنین به دعوت رسمی «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان و به‌منظور سفر رسمی دوجانبه، روز دوشنبه ۱۸ آگوست در صدر هیأتی بلندپایهٔ سیاسی و اقتصادی، تهران را به مقصد ایروان ترک کرد.

پزشکیان، توسعه و تقویت همکاری‌ها با کشورهای همسایه و همسو را از اهداف مهم و اولویت‌های سیاست خارجی دولت چهاردهم عنوان کرد و گفت: سفر به کشور دوست و همسایهٔ ارمنستان نیز در همین راستا و در جهت تقویت همکاری‌های دو کشور انجام می‌شود.

جمهوری اسلامی ایران، عضو ناظر اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا (EAEU) است. کشورهای روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان اعضای این اتحادیه هستند. گسترش همکاری‌های ایران با کشورهای عضو اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا می‌تواند به ایجاد یک قطب اقتصادی مستقل در برابر بلوک‌های غربی کمک کند و توازن قدرت منطقه‌ای را تغییر دهد.

توافق‌نامهٔ اخیر تجارت ترجیحی ایران با اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا، موجب کاهش تعرفه‌ها برای بیش از ۵۰۰ قلم کالا شده و حجم تجارت ایران با کشورهای عضو را به بیش از ۱٫۵ میلیارد دلار رسانده است. با توجه به تحریم‌های غرب علیه ایران، همکاری با کشورهای عضو اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا می‌تواند راهی برای مقابله با محدودیت‌های مالی و تجاری و تحریم‌ها باشد. توسعهٔ روابط بانکی و مالی ایران با این کشورها، امنیت معاملات را افزایش داده و وابستگی به سیستم‌های مالی غربی را کاهش می‌دهد.

حضور فعال ایران در این اتحادیه، همچنین جایگاه ژئوپلتیکی کشور را در آسیای مرکزی، قفقاز و حتی اروپا تقویت می‌کند. ایران می‌تواند به‌عنوان پل ارتباطی بین خلیج‌فارس و اوراسیا عمل کند، که برای ترانزیت انرژی و کالا بسیار حیاتی است.

عضویت در اتحادیه‌های اقتصادی منطقه‌ای، اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد و زمینه‌ساز ورود سرمایه‌های خارجی به بخش‌های تولیدی و صنعتی می‌شود و ایران می‌تواند از ظرفیت‌های مالی کشورهای عضو برای توسعهٔ پروژه‌های مشترک بهره‌برداری کند.

ایران و کشورهای اوراسیا دارای ظرفیت‌های مکمل در حوزهٔ انرژی، فناوری‌های نوین و صنایع سنگین هستند که می‌تواند زمینه‌ساز پروژه‌های مشترک و انتقال دانش فنی شود. تعامل با اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا، ایران را به‌عنوان بازیگری فعال در نظم نوین منطقه‌ای معرفی می‌کند و نقش آن را در معادلات بین‌المللی پررنگ‌تر می‌سازد.

ایران به‌علت موقعیت خاص ژئوپلتیکی، زیرساختی و اقتصادی می‌تواند نقش کلیدی به‌عنوان پل ارتباطی میان کشورهای اوراسیا و خلیج‌فارس ایفا کند. این موقعیت باعث شده ایران بتواند مسیرهای ترانزیتی شمال–جنوب و شرق–غرب را به هم متصل کند و به‌عنوان گذرگاه استراتژیک عمل کند.

سفر پزشکیان به ایروان و مینسک را می‌توان بخشی از نقشهٔ راه جدید ایران برای تثبیت امنیت منطقه‌ای، گسترش نفوذ اقتصادی و مقابله با اقدامات مداخله‌جویانهٔ آمریکا و غرب در منطقه دانست. این سفر پیام روشنی به بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ارسال کرد و نشان داد که ایران در حال بازتعریف نقش خود در نظم نوین اوراسیایی است.

esh