حضور ۲۵۰۰ پژوهشگر ایران در جمع نخبگان علمی جهان

پارس تودی - با انتشار جدیدترین فهرست پژوهشگران دو درصد برتر جهان، بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ پژوهشگر ایرانی در میان اثرگذارترین پژوهشگران دنیا قرار گرفته‌اند.

هر سال تیمی از پژوهشگران دانشگاه استنفورد با استفاده از داده‌های پایگاه اسکوپوس و انتشارات "الزویر" فهرستی از پژوهشگران دنیا را منتشر می‌کنند که به نام "پژوهشگران دو درصد برتر" مشهور است. این فهرست با هدف شناسایی و معرفی پژوهشگرانی تهیه می‌شود که آثار علمی آن‌ها بیشترین بازتاب و استناد را در جامعه علمی داشته است.

این گروه پژوهشی هر سال دو نوع فهرست پژوهشگران "دو درصد برتر" را منتشر می‌کند. فهرست عملکرد یک‌ساله پژوهشگران که بر اساس تأثیر پژوهش‌ها در یک سال تهیه می‌شود و فهرست عملکرد طول دوره خدمت علمی که عملکرد پژوهشگر را از ابتدای فعالیت علمی تا پایان سال اخیر مورد بررسی قرار می‌دهد و نشان‌دهنده تأثیر طولانی مدت پژوهشگران است.

در آخرین فهرست پژوهشگران دو درصد برتر (۲۰۲۵) در بین ۲۳۶ هزار و ۳۱۳ پژوهشگر برتر از نظر عملکرد یک ساله، تعداد ۲ هزار و ۵۳۳ پژوهشگر ایرانی حضور دارند. تعداد پژوهشگران دو درصد برتر ایرانی در این فهرست نسبت به سال گذشته ۲۰۷ نفر افزایش داشته است.

در فهرست عملکرد طول دوره خدمت علمی پژوهشگران دو درصد برتر امسال (۲۰۲۵) تعداد ۲۳۰ هزار و ۳۳۳ پژوهشگر از سراسر جهان حضور دارند که از این بین ۱۲۰۱ نفر ایرانی هستند. در فهرست عملکرد طول دوره خدمت تعداد پژوهشگران ایرانی نسبت به سال گذشته ۱۸۳ نفر افزایش داشته است. همچنین بررسی روند ۵ ساله این فهرست نشان دهنده افزایش حدود سه برابری تعداد این پژوهشگران برتر ایرانی است.
 

پژوهشگران دو درصد برتر چگونه انتخاب می‌شوند؟

در این رتبه‌بندی برای هر پژوهشگر یک شاخص ترکیبی به نام c-score محاسبه می‌شود که ۶ معیار مختلف را همچون تعداد کل استنادات، اچ ایندکس، استناد به مقالاتی که در آن‌ها نویسنده اول، آخر یا تنها نویسنده بوده است، در نظر گرفته می‌شود.

سپس پژوهشگرانی برای قرار گرفتن در این فهرست انتخاب می‌شوند که در حوزه تخصصی خود در بین ۲ درصد برتر قرار گرفته باشند و هم در میان ۱۰۰ هزار پژوهشگر برتر بر اساس امتیاز c باشند.

در این شاخص پژوهشگران تنها بر اساس تعداد مقاله و یا تنها بر اساس استنادهای بالاتر رتبه‌بندی نمی‌شوند، بلکه ترکیبی از این شاخص‌ها استفاده می‌شود. در نتیجه ممکن است پژوهشگری که مقالات کم‌تری داشته باشد ولی مقالات او استنادات بیشتری گرفته باشد نیز امتیاز بالاتری در شاخص C بگیرد.

hm