توسعه فناوری‌های فضایی با هوش مصنوعی در ایران

پارس تودی- کارشناس حوزه فضایی ایران گفت: یکی از تحولات بزرگ آینده در حوزه سنجش از دور، استفاده گسترده از هوش مصنوعی برای بهبود کیفیت تصاویر ماهواره‌ای است.

جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای برای توسعه فناوری‌های فضایی و ماهواره‌های سنجش از دور داشته و دستاوردهای قابل‌توجهی در این زمینه کسب کرده است. به گزارش پارس تودی، «احمد سلیمانی» کارشناس حوزه فناوری فضایی و اقتصاد فضاپایه ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین مسائلی که در ماه‌های اخیر توجه بسیاری از کارشناسان و سیاست‌گذاران را جلب کرده است، کاربرد جدی هوش مصنوعی (AI) در صنایع مختلف ایران است، تاجایی که رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اخیرشان با نخبگان جوان، آینده‌نگری در این حوزه را از اولویت‌های مهم کشور برشمردند.

سلیمانی تصریح کرد: هوش مصنوعی پتانسیل تحول‌آفرینی در صنایع فضایی دارد و می‌تواند در طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها از جمله مدیریت و تحلیل داده‌های حجیم ماهواره‌ای، کنترل دقیق و خودکار ماهواره‌ها، برنامه‌ریزی بهینه ماموریت‌های فضایی، پیش‌بینی و کاهش ریسک‌های پرتاب، تصویربرداری و تصویرسازی در ماهواره‌های سنجشی و توسعه ربات‌های خودکار نقش کلیدی ایفا کند.

جمهوری اسلامی ایران با وجود محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم‌ها توانسته است در زمینه توسعه ماهواره‌های سنجش از دور و ماهواره‌های تحقیقاتی به موفقیت‌های گسترده‌ای دست یابد. ماهواره تحقیقاتی "چمران1" که از سوی گروه فضایی صنایع الکترونیک ایران (صاایران) با همکاری و مشارکت پژوهشگاه هوافضا و شرکت‌های خصوصی دانش‌بنیان ایرانی طراحی و ساخته شده، (14 سپتامبر 2024) توسط ماهواره‌بر "قائم 100" پرتاب شد و با موفقیت در مدار 550 کیلومتری قرار گرفت که این اقدام بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشت.

ماهواره خیام نیز یکی از جدیدترین ماهواره‌های ایرانی است که قابلیت تصویربرداری با دقت بالا را دارد و به ایران این امکان را می‌دهد تا از داده‌های سنجش از دور برای مدیریت منابع طبیعی، کشاورزی و نظارت بر تغییرات محیطی بهره‌مند شود.

پیش از این ماهواره نوید در سال 1390 به فضا پرتاب شد و با بهره‌گیری از فناوری‌های بومی، داده‌های مهمی از وضعیت آب و هوایی و پوشش گیاهی ایران فراهم می‌کند. ماهواره ظفر نیز قابلیت‌های سنجش از دور در حوزه‌های کشاورزی و محیط زیست را داراست و می‌تواند در پایش بلایای طبیعی و وضعیت محیطی ایران نقشی موثر ایفا کند.

از سوی دیگر، ماهواره‌های "پارس 1 و 2" از جمله پروژه‌های در حال توسعه ایران هستند که با قابلیت‌های تصویربرداری و جمع‌آوری داده‌های چندطیفی، می‌توانند در بهبود مدیریت منابع طبیعی، پایش محیط‌ زیست و کمک به اقتصاد کشاورزی ایران نقش بسزایی ایفا کنند.

این ماهواره‌ها با رزولوشن بالاتر و دقت تصویربرداری بیشتر، می‌توانند به ایران کمک کنند تا به‌صورت خودکفا در مدیریت منابع و پایش تغییرات محیطی و اقلیمی عمل کند.

بر این اساس «احمد سلیمانی» با اشاره به طیف گسترده استفاده از هوش مصنوعی در  صنعت فضایی ایران خاطرنشان می‌کند: هوش مصنوعی می‌تواند سرعت و دقت توسعه فناوری‌های فضایی را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

عبارات کلیدی: صنعت فضایی ایران، پرتاب ماهواره توسط ایران، پیشرفت‌های فضایی ایران، ساخت موشک در ایران، هوش مصنوعی در ایران

MS/MMA