زیردریایی کلاس غدیر؛ ابزار استراتژیک ایران در نبردهای دریایی

پارس‌تودی- زیردریایی کلاس غدیر نشان‌دهنده خودکفایی جمهوری اسلامی ایران در حوزه تجهیزات پیشرفته نظامی زیرسطحی است.

زیردریایی کلاس غدیر یکی از مهم‌ترین دستاوردهای صنعت دفاعی ایران در حوزه جنگ‌های زیرسطحی به شمار می‌رود. به گزارش پارس‌تودی، این زیردریایی سبک و جمع‌وجور که کاملاً به دست متخصصان داخلی طراحی و تولید شده، به‌ویژه برای عملیات در آب‌های کم‌عمق خلیج فارس و دریای عمان طراحی شده است.

زیردریایی غدیر اولین‌بار در سال ۱۳۸۵ (۲۰۰۶ میلادی) رونمایی شد و از آن زمان تاکنون در ناوگان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به کار گرفته شده است. این زیردریایی‌ها به‌صورت بومی و با بهره‌گیری از تجارب داخلی و دانش فنی مهندسان ایرانی ساخته شده‌اند و بیانگر پیشرفت چشمگیر ایران در زمینه طراحی و ساخت تجهیزات پیچیده نظامی زیرسطحی هستند.

ویژگی‌های عملیاتی زیردریایی غدیر

زیردریایی غدیر با طول تقریبی ۲۹ متر، عرض حدود ۲متر و ۷۵ سانتیمتر و وزن زیر ۱۲۰ تُن، از نوع زیردریایی‌های کوچک (مینی‌سابمارین) محسوب می‌شود. غدیر قابلیت شلیک اژدر حوت از دو مقر جلویی، رهاسازی انواع مین دریایی، حمل نیروهای تکاور و موشک‌های دوش پرتاب را داشته و امکانات لازم برای خروج نیروهای غواص در زیر آب برای اجرای عملیات در آن قرار داده شده‌است.

غدیر برای آب‌های خلیج فارس و دریای عمان طراحی شده‌است و داری قابلیت بالا در غوص و صعود و مانور است؛ تنها در مدت ۳۰ ثانیه از اسکله جدا شده و از این نظر توانایی بالایی در ورود به حالت عملیاتی دارد. این زیردریایی ۲۹ متری همچنین قابلیت قرارگیری در بستر دریا را دارد و در این وضعیت سامانه‌های راداری توانایی ردگیری آن را ندارند.

شرایط خاص آب خلیج فارس و پدیده‌های فیزیکی بخصوص آن در طراحی این زیردریایی لحاظ شده از جمله چگالی بالای آب آن که در ابتدای ورود زیردریایی‌های روسی (کلاس کیلو) به ایران مشکلاتی را در فصول گرم سال برای آن‌ها ایجاد می‌نمود. همچنین جزر و مد آب در خلیج فارس که دو بار در روز اتفاق افتاده و تفاوت ارتفاعی معادل ۳ تا ۴ متر ایجاد می‌کند. این تغییرات ارتفاع آب، چگالی لایه‌های آب دریا را تغییر داده و در نتیجه آن هم وضعیت لایه‌های صوتی و هم وضعیت تعادل زیردریایی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. با آگاهی از این شرایط، زیردریایی غدیر نشان داده که از کارایی بسیار بالایی برای اجرای عملیات در آب‌های جنوبی ایران برخوردار است.

قابلیت‌ها

قدرت جابجایی سریع نیرو، رهگیری شناورهای سطحی و زیر سطحی دشمن، قابلیت شناسایی اهداف نظامی و حمل نیروهای تکاور و مدت زمان ماندگاری مناسب در زیر آب که با ابتکارات خاص ایرانی، فراتر از حد و اندازه‌های این رده از زیرسطحی‌ها شده از جمله توانمندی‌های این زیرسطحی است.

از دیگر ویژگی‌های غدیر باید چابکی لازم برای انجام سریع مأموریت‌ها، بازه ناوبری زیر سطحی طولانی، سونار اندازه کوچک، دستگاه کنترل عمق خودکار، سامانه هدایت دستی، هیدرولیک و خودکار، قابلیت ناوبری در آب‌های کم‌عمق، طراحی بدنه برای به حداقل رساندن صدای خروجی از آن و بکارگیری از موتورهای دیزل–الکتریک کارآمد برای همین منظور را برشمرد که امکان ردگیری شدن و شناسایی آن را توسط دشمن به حداقل رسانده‌است.

سامانه نوین پرتاب اژدر نیز از قابلیتهای بسیار مهم این زیرسطحی بوده و این سامانه از دقت بالایی برای هدف‌گیری برخوردار است به‌طوری‌که این زیر دریایی علاوه بر قدرت جابجایی سریع نیروهای ویژه، رهگیری شناورهای سطحی و زیر سطحی دشمن و قابلیت شناسایی اهداف نظامی دارای قدرت غوص سریع و پنهان شدن از رادار نیز هست. در واقع غدیر قادر است از میدان شناسایی دستگاه‌های سونار (sonar-evading technology) و رادارها به نوعی بگریزد.

پرتاب موشک سطحی

در دومین روز از رزمایش ولایت ۹۷ نیروی دریایی ارتش، زیر دریایی‌های طارق و غدیر اقدام به پرتاب موشک جاسک۲ کردند. این پرتاب برای نخستین بار در ایران از عمق دریا به اهداف سطحی صورت گرفت. 

HK