اسلام چگونه سخن گفتنی را توصیه می‌کند؟ چند نکته
-
آداب سخن گفتن دراسلام
پارس تودی- بی‌گمان یکی از نعمت‌های بزرگی که خداوند به بشر ارزانی داشته نعمت بیان است که به وسیله آن می‌توان مفاهیمی را به دیگری منتقل و احساسات و عواطف و خواسته‌های خویش را ابراز کرد.
دراین مطلب از پارس تودی به اهمیت آداب سخن گفتن دراسلام می‌پردازیم.
یکی از نعمت‌هایی که خداوند در قرآن مجید به آن اشاره فرموده، نعمت زبان و توانایی سخن گفتن است: «أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَینَینِ وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ، آیا ما برای او دو چشم و زبان و دو لب قرار ندادیم؟» این نعمت با آنکه حجم کوچکی نسبت به سایراعضای بدن دارد، اما از کارایی و اهمیت بسیار زیادی برخورداراست.
سخن گفتن دو بخش را شامل می‌شود:
۱- بخش شکلی و ظاهری سخن: شامل نحوه بیان، استفاده از زبان، آهنگ صدا و سایر جنبه‌های ظاهری سخن است.
۲- بخش محتوایی سخن: شامل معنا و مفهوم سخن و اطلاعات و ایده‌هایی است که منتقل می‌شود.
آیاتی از قرآن کریم درباره اهمیت سخن گفتن
۱. در سخن گفتن مواظب باشید، چرا که تمام سخنان‌تان نوشته می‌شود: «وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ كِرَامًا كَاتِبِينَ»
۲. پاکان، درسخن گفتن نیز به پاکی هدایت یافته‌اند: «وَهُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ ...»
۳. سلام کردن، بهترین شروع برای آغازسخن با مؤمنان است: «وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ ...»
۴. کسانی مورد شفاعت قرارمی‌گیرند که گفتارشان مورد رضایت خداوند باشد: «يَوْمَئِذٍ لَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَٰنُ وَرَضِيَ لَهُ قَوْلًا»
۵. درنصیحت دیگران سخن گفتن با نرمی احتمال تأثیرش بیشتراست: «فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ»
۶. با پدرو مادر بزرگوارانه سخن بگویید: «... وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا»
۷. با مردم به نیکی سخن بگویید: «... وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا ...»
آداب سخن گفتن درسیرۀ معصومین (ع)
رسول اكرم (ص) می‌فرماید: «من كان يؤمن باللّه و اليوم الآخ ، فليقل خيرا أو ليسكت، هركس به خدا و روز قيامت ايمان دارد، بايد سخن خير بگويد يا سكوت نمايد.»
حضرت علی (ع) می‌فرماید: « إیّاکَ وَ ما یَستَهجَنُ مِنَ الکَلامِ فَإنَّهُ یَحبِسُ عَلَیکَ اللِّئامَ وَ یُنَفِّرُ عَنک الکِرامَ، از به زبان آوردن سخنان زشت برحذرباش زیرا فرومایگان را گرد تو جمع می‌کند و گران‌مایگان را از تو فراری می‌دهد.»
امام صادق (ع) می‌فرماید: « كَلامٌ فى حَقٍّ خَيرٌ مِن سُكوتٍ عَلى باطِلٍ، سخن گفتن درباره حق، از سكوت بر باطل بهتراست.»
مهم ترین آداب سخن گفتن دراسلام
صدق گفتاری- حسن ظن- ملایمت و نرم‌خویی- گزیده گویی و پرهیزازپرگویی- گوش دادن فعال- مناسبت کلام با مخاطب - استفاده از کلمات نیکو- تواضع و فروتنی- احترام به حاضران- ذکر صلوات.
MA
