آیا خلع سلاح حزب‌الله لبنان ممکن است؟
-
آیا خلع سلاح حزب‌الله لبنان ممکن است؟
پارس‌تودی- در هفته‌های اخیر، طرحی برای خلع سلاح حزب‌الله لبنان با فشار آمریکا و حمایت رژیم اسرائیل مطرح شده است.
طرح خلع سلاح حزب‌الله لبنان، دمای فضای سیاسی این کشور را در داغ‌ترین و ملتهب‌ترین روزهای غرب آسیا، به نقطه جوش نزدیک می‌کند. به گزارش پارس‌تودی به نقل از ایرنا، این طرح که تحت فشار آمریکا و با حمایت اسرائیل و برخی دولت‌های منطقه مطرح شده، از منظر بسیاری از ناظران نه‌تنها نقض حاکمیت لبنان است، بلکه با نادیده گرفتن واقعیت‌های سیاسی و امنیتی این کشور، خطر بی‌ثباتی داخلی و تشدید تنش‌های منطقه‌ای را در پی دارد.
ریشه‌های تاریخی و جایگاه حزب‌الله
حزب‌الله از دهه ۱۹۸۰ و در واکنش به اشغالگری اسرائیل شکل گرفت و به نیرویی چندبعدی با نقش‌های نظامی، سیاسی و اجتماعی بدل شد. پیروزی در آزادسازی جنوب لبنان (۲۰۰۰) و جنگ ۳۳ روزه (۲۰۰۶)، آن را به نماد مقاومت ملی تبدیل کرد. توافق طائف (۱۹۸۹) نیز سلاح حزب‌الله را به‌عنوان ابزار مقاومت به رسمیت شناخت. در عین حال، قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت (۲۰۰۶) و آتش‌بس نوامبر ۲۰۲۴ بر خلع سلاح گروه‌های غیردولتی تأکید داشت، اما در عمل ناکام ماند.
طرح آمریکا و اهداف آن
طرح پیشنهادی واشنگتن شامل خلع سلاح کامل حزب‌الله، استقرار ارتش لبنان در جنوب، وعده خروج رژیم اسرائیل از پنج نقطه اشغالی، حل مسائل مرزی و ادعای تقویت حاکمیت ملی است. با این حال، این اهداف بیشتر منافع رژیم اسرائیل و آمریکا را تأمین می‌کند. شرط خلع سلاح بدون توقف تجاوزات اسرائیل، تعهدات مشروط و فقدان تضمین‌های امنیتی معتبر، باعث می‌شود این طرح غیرواقعی جلوه کند.
چالش‌های داخلی
۱. شکاف‌های طائفی: تصویب مصوبه اخیر در کابینه لبنان بدون حضور وزرای شیعه، نقض عرف سیاسی لبنان و تشدیدکننده تنش‌های طائفی است. حزب‌الله و جنبش امل آن را غیرقانونی دانسته‌اند و جامعه شیعه خلع سلاح را تهدیدی وجودی می‌بیند. تجربه بحران ۲۰۰۸ نیز نشان می‌دهد چنین اقداماتی می‌تواند به درگیری داخلی منجر شود.
۲. ضعف ارتش لبنان: ارتش تنها بخشی از نیازهای عملیاتی خود را تأمین می‌کند و فاقد توان دفاعی کافی است. بحران اقتصادی این ضعف را تشدید کرده است. بنابراین، مأموریت خلع سلاح برای ارتش غیرعملی به نظر می‌رسد.
۳. تضعیف حاکمیت ملی: در شرایطی که اسرائیل روزانه به خاک لبنان حمله می‌کند و مناطقی را اشغال کرده، خلع سلاح حزب‌الله به معنای از بین بردن تنها نیروی بازدارنده است.
پیامدهای منطقه‌ای
طرح خلع سلاح حزب‌الله بخشی از استراتژی کلان آمریکا و رژیم اسرائیل برای تضعیف محور مقاومت پس از عملیات «طوفان‌الاقصی» است. رژیم اسرائیل با استفاده از این طرح، حملات خود علیه حزب‌الله را توجیه کرده و خطر گسترش درگیری‌های منطقه‌ای افزایش یافته است. همچنین، مداخلات خارجی و نظارت پهپادی و ماهواره‌ای، حاکمیت لبنان را تضعیف می‌کند.
سناریوهای پیش رو
۱. تداوم بن‌بست سیاسی و باقی‌ماندن طرح روی کاغذ.
۲. درگیری داخلی در صورت اصرار دولت لبنان بر اجرای طرح با زور.
۳. گفت‌وگوی ملی برای تدوین استراتژی دفاعی مشترک؛ هرچند بدون توقف تجاوزات اسرائیل و تضمین‌های امنیتی معتبر، بعید به نظر می‌رسد.
جمع‌بندی
طرح خلع سلاح حزب‌الله به دلیل نقض اجماع طائفی، فقدان تضمین‌های امنیتی و مداخلات خارجی، نه‌تنها غیرقابل اجراست، بلکه لبنان را در معرض بی‌ثباتی و سلطه خارجی قرار می‌دهد. تا زمانی که تجاوزات اسرائیل متوقف نشود و تضمین‌های امنیتی معتبر فراهم نگردد، سلاح مقاومت به‌عنوان ضامن امنیت ملی، غیرقابل مذاکره باقی خواهد ماند.
mrt
