آیا اسرائیل با «لحظه آفریقای جنوبی» روبه‌رو است؟

پارس تودی - سایت بی بی سی انگلیسی در اواسط سپتامبر ۲۰۲۵ در مقاله‌ای مفصل تحت عنوان "آیا اسرائیل با «لحظه آفریقای جنوبی» روبه‌رو است؟" به موضوع تکرار تجربه آفریقای جنوبی برای اسرائیل پرداخته است.

با ادامه جنگ غزه، اسرائیل بیش از پیش با انزوای بین‌المللی روبه‌رو شده است. به گزارش پارس تودی، بسیاری از ناظران این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا اسرائیل در حال تجربه‌ی «لحظه آفریقای جنوبی» است؛ زمانی که تحریم‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی رژیم آپارتاید را به زانو درآوردند. نخست‌وزیران پیشین اسرائیل، ایهود باراک و ایهود اولمرت، هشدار داده‌اند که نتانیاهو اسرائیل را به رژیمی مطرود در عرصه جهانی بدل کرده است.

فشارهای حقوقی و دیپلماتیک

با صدور حکم بازداشت برای «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی از سوی دیوان بین‌المللی کیفری، سفرهای بین‌المللی نتانیاهو با محدودیت جدی مواجه شده است. همزمان، کشورهایی چون بریتانیا، فرانسه، بلژیک، کانادا و استرالیا اعلام کرده‌اند که قصد دارند فلسطین را به عنوان یک دولت به رسمیت بشناسند. در جهان عرب نیز خشم نسبت به حملات اسرائیل به رهبران جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در قطر بالا گرفته و نشست‌هایی در دوحه برای واکنش مشترک برگزار شده است.

تحریم‌ها و اقدامات اقتصادی

- بلژیک: ممنوعیت واردات از شهرک‌های غیرقانونی کرانه باختری، محدودیت همکاری با شرکت‌های اسرائیلی و تحریم وزرای افراطی کابینه.

- اسپانیا: تبدیل تحریم تسلیحاتی غیررسمی به قانون، ممنوعیت ورود افراد دخیل در جنایت جنگی به خاک اسپانیا و جلوگیری از پهلوگیری کشتی‌های حامل سلاح به مقصد رژیم صهیونیستی.

- نروژ: بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری جهان (۲ تریلیون دلار) از شرکت‌های اسرائیلی خارج شده است.

- اتحادیه اروپا: طرح تحریم وزرای راست افراطی و تعلیق بخشی از توافق تجاری با اسرائیل. رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرده است که وقایع غزه «وجدان جهان» را تکان داده است.

بُعد فرهنگی و ورزشی تحریم‌ها

- یوروویژن: کشورهای ایرلند، اسپانیا، هلند و اسلوونی تهدید کرده‌اند اگر اسرائیل در یوروویژن سال ۲۰۲۶ حضور داشته باشد، از این مسابقه موسیقی کنار خواهند کشید.

- سینما و هنر: بیش از ۴ هزار هنرمند، از جمله ستاره‌هایی چون اما استون و خاویر باردم، خواستار تحریم جشنواره‌ها و شرکت‌های سینمایی اسرائیل شده‌اند.

- ورزش: مسابقه دوچرخه‌سواری «ووئلتا اسپانیا» بارها با اعتراضات حامیان فلسطین مختل شد و مراسم اختتامیه لغو گردید. در شطرنج نیز بازیکنان اسرائیلی مجبور شدند از رقابت‌ها کنار بروند.

نگرانی در میان دیپلمات‌های سابق

- جرمی ایساکاروف (سفیر سابق رژیم صهیونیستی در آلمان): معتقد است اعتبار بین‌المللی اسرائیل به‌شدت تضعیف شده، اما برخی اقدامات جهانی همه  اسرائیلی‌ها را هدف گرفته و می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

- ایلان باروخ (سفیر پیشین رژیم صهیونیستی در آفریقای جنوبی): تأکید دارد که فشارها و تحریم‌ها ضروری است و تنها از این راه می‌توان اسرائیل را به تغییر سیاست واداشت. او آماده است بهای این فشارها را بپردازد.

جمع‌بندی

اسرائیل اکنون با موجی از فشارهای دیپلماتیک، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی روبه‌رو است که بسیاری آن را مشابه روندی می‌دانند که رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی را به پایان رساند. هرچند حمایت ایالات متحده و برخی کشورهای اروپایی همچنان برای اسرائیل یک سپر محافظ محسوب می‌شود، اما ادامه جنگ در غزه، افزایش تلفات انسانی و سیاست‌های راست افراطی در تل‌آویو، خطر تبدیل اسرائیل به یک «رژیم مطرود» را افزایش داده است.

آینده نشان خواهد داد که آیا این فشارها می‌توانند مانند تجربه آفریقای جنوبی تغییرات ساختاری در سیاست‌های اسرائیل ایجاد کنند یا نه. اما یک نکته روشن است: اسرائیل دیگر نمی‌تواند به سادگی جایگاه پیشین خود در جامعه بین‌المللی را حفظ کند، مگر آنکه مسیر خود را تغییر دهد./

srm