خنجر یمنی؛ نمادی از سنت و شجاعت
-
تصویری از «محمد عبدالسلام» عضو انصارالله یمن
پارستودی- خنجر یمنیها و یا جنبیه قرن هاست که با فرهنگ قبیلگی یمن درهم آمیخته است.
حمایت یمنیها از مردم مظلوم غزه و مقابله آنان با آمریکا و رژیم صهیونیستی، باردیگر نام این سرزمین کهن را بر سر زبانها انداخت. بستن خنجر بر زیر دستار و انداختن شالی بر گردن توجهات بسیاری از مردم جهان را به آداب و رسوم یمنیها جلب کرده است. در این مطلب از پارستودی نگاهی به تاریخچه استفاده یمنیها از خنجر انداختهایم.
جنبیه
خنجر یمنیها به اسم جنبیه jambiya در این کشور شناخته میشود، خنجری که قدمت آن به سه هزار سال پیش از میلاد مسیح بازگشته و با وجود گذشت هزاران سال همچنان بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ عمومی یمنیهاست. در یمن از جنبیه به عنوان نماد مردانگی و ابهت نام برده شده تا جایی که افراد را بر مبنای خنجری که بر کمر بستهاند میشناسند. یمنیها فارغ از دین، نژاد و فرقه شان از این خنجر در مناسبتهای مختلف و آیینهایشان استفاده میکنند. بر خلاف آن که این خنجر یک سلاح سرد است اما یمنیها در بیشتر مواقع با افتخار آن را با خود حمل میکنند.

وفادار به سنتها
به طور کلی مردم یمن بیش از هر ملت دیگری در منطقه غرب آسیا، به سنتهای ملی خود وفادارند. پوشیدن جامه ملی هم توسط مردان و هم زنان به منزله فریضهای رسمی و یا مقدس است. به ندرت میتوان مردی یمنی را یافت که کت و شلوار بپوشد، لباس آنان متشکل از لباس محلی نزدیک به لباس عربی توام با یک شال، دستار و خنجر است.

افسانه رایج درباره جنبیه
در میان مردم یمن هم داستانها و افسانههای زیادی درباره جنبیه وجود دارد. به عنوان مثال درباره برخی جنبیهها گفته میشود اگر از غلاف خارج شود برنخواهد گشت مگر اینکه فاتح نبردی شود. یا درباره برخی دیگر هم گفته میشود میتواند سم مار را از فرد مارگزیده خارج کند و پادزهر مار باشد. درباره برخی دیگر از جنبیه هم گفته میشود اگر بر روی زخمی گذاشته شود، مانع از ادامه خون ریزی میشود.

اجزای تشکیل دهنده
جنبیه دارای دستهای به نام راس الجنبیه است. شکل، کیفیت و نوع آن بخش مهمی از ارزش، تاریخ و اعتبار جنبیه و فردی که آن را پوشیده، نشان میدهد. گران ترین و ارزشمندترین دسته جنبیه از شاخ کرگردن، زرافه و عاج فیل ساخته میشود. البته بازار جنبیه یمن نیز این روزها با ورود جنبیههای وارداتی، با مشکلات زیادی روبه رو شده است. جنبیههای چینی قیمتی بین 50 تا 100 دلار دارند.
Mrt/ms