توافق تجاری جدید آمریکا با اندونزی چه مخاطراتی برای جاکارتا دارد؟

پارس تودی- دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از توافق تجاری با اندونزی خبر داد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز سه‌شنبه اعلام کرد که پس از مذاکرات مستقیم با پرابوو سوبیانتو، رئیس‌جمهوری اندونزی، به توافق تجاری «عالی» با این کشور دست یافته است. به گزارش پارس‌تودی، این اعلام دو هفته قبل از مهلت ۱ اوت رئیس‌جمهوری آمریکا برای کشورها جهت انعقاد توافق‌های تجاری جدید با واشنگتن یا مواجهه با تعرفه‌های بالاتر منتشر شد. قرار بود این مهلت در ابتدا ۹ ژوئیه باشد، اما کاخ سفید آن را به تعویق انداخت تا به مذاکره‌کنندگان زمان بیشتری بدهد. 

طبق توافق با آمریکا، اندونزی بازار خود را به‌طور کامل به روی آمریکا باز می‌کند و نسبت به خرید ۱۵ میلیارد دلار حامل‌های انرژی آمریکا، ۴.۵ میلیارد دلار محصولات کشاورزی این کشور و همچنین ۵۰ فروند جت بوئینگ متعهد شده است. ترامپ در شبکه اجتماعی خود نوشت: «بسیاری از این هواپیماها بوئینگ ۷۷۷ خواهند بود». 

در نتیجه این توافق تجاری، تهدید ترامپ مبنی بر وضع تعرفه ۳۲ درصدی بر واردات از اندونزی، به ۱۹ درصد کاهش می‌یابد؛ در همین حال، ترامپ مدعی شد توافق یادشده باعث می‌شود در صادرات محصولات آمریکایی به اندونزی، هیچ‌گونه مانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای وجود نداشته باشد. ترامپ نوشت: «این قرارداد چشمگیر باعث می‌شود برای نخستین‌بار در تاریخ، کل بازار اندونزی به روی آمریکا باز شود. دامداران، کشاورزان و ماهیگیران ما برای اولین‌بار یک دسترسی کامل به بازار اندونزی با جمعیت بیش از ۲۸۰ میلیونی خواهند داشت.» 

بدین ترتیب آمریکا توانسته است به یک توافق تجاری بزرگ با اندونزی دست یابد که بر اساس آن، بازار این کشور جنوب شرق آسیا به‌طور کامل در اختیار ایالات متحده قرار می‌گیرد. جان لانگ، مدیر سیاست امنیت اقتصادی در شرکت APCO و مقام پیشین کاخ سفید در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، می‌گوید که توافق با اندونزی یک هشدار اولیه است چراکه به کشورهای دیگر نشان می‌دهد مذاکرات آینده و سیاست‌های تجاری واشنگتن چگونه پیش خواهد رفت.

لانگ همچنین اعلام کرد: «آنچه که به‌طور عمده به‌دنبال آن هستم این موضوع است که آیا واشنگتن از نامه‌های ارسال‌شده به کشورها استفاده کرده است تا مفاد بهتر یا امتیازات بیشتری در توافق‌ها بگیرد یا خیر.» 

طبق اعلام دفتر نمایندگی تجاری آمریکا، ایالات متحده و اندونزی در سال ۲۰۲۴ کالاهایی به ارزش تخمینی ۳۸.۳ میلیارد دلار را مبادله کردند. واشنگتن در همان سال گزارش داد که کسری تجاری با اندونزی به ۱۷.۹ میلیارد دلار رسیده است.

اندونزی در جایگاه پانزدهم کشورهای دارای بیشترین مازاد تجاری با ایالات متحده قرار دارد. این مازاد تراز تجاری به این دلیل به وجود آمده که آمریکا به یکی از مقاصد اصلی صادرات بسیاری از محصولات صنعتی اندونزی تبدیل شده‌است. 

با توجه به اینکه طبق توافق بین روسای جمهوری آمریکا و اندونزی تعرفه‌های ایالات متحده بر کالاهای اندونزی از ۳۲ درصد به ۱۹ درصد کاهش یافته، این امر با خوش‌بینی در جاکارتا روبرو شده، زیرا کاهش تعرفه‌ها، محصولات اندونزی را در آمریکا به‌عنوان بزرگترین بازار جهان رقابتی‌تر می‌کند.

بخش قابل توجهی از صادرات اندونزی منسوجات، کفش، لوازم الکترونیکی و محصولات کشاورزی است که اکنون می‌توانند جایگزین محصولات مشابه از کشورهای دیگر شوند. با این حال، افزایش صادرات آمریکا به اندونزی و وادار کردن این کشور به خرید مبالغ هنگفتی از محصولات و کالاهای آمریکایی از حامل‌های انرژی تا هواپیماها، اقدام در راستای افزایش منافع اقتصادی آمریکا و در واقع تحمیل شرایط خود به یک شریک تجاری در جنوب شرق آسیا است. 

البته مطامع آمریکا در قبال اندونزی به این موارد محدود نشده و مسائل جدیدی از جانب رئیس‌جمهوری آمریکا مطرح شده است. ترامپ روز سه‌شنبه در یک کنفرانس انرژی در پنسیلوانیا اعلام کرد که نسبت به مس تولیدشده در اندونزی کنجکاو و علاقه‌مند شده است و در زمان اعلان توافق بزرگ با دولت اندونزی گفت: «اندونزی واقعاً تولید مس محشری دارد، در سطح بسیار قدرتمند. ما اکنون دسترسی کاملی به اندونزی داریم.» جان لانگ به اشاره ترامپ به مس رجوع کرده و تأکید می‌کند که نقش مواد معدنیِ حیاتی احتمالاً یک عامل مهم در نهایی شدن توافق آمریکا و اندونزی بوده است.

او افزود: «با توجه به اینکه نگرانی بسیار زیادی در زمینه دستیابی به مواد معدنی حیاتی و مواد خام به‌شکل گسترده‌تر وجود دارد، توافق بر سر این اقلام می‌تواند به یک مدل در مذاکرات تجاری آینده آمریکا تبدیل شود.» 

اندونزی بزرگترین اقتصاد در جنوب شرقی آسیا با بازار داخلی رو به رشد و پتانسیل صادراتی قابل توجه است. بنابراین، هرگونه تغییر در شرایط تجارت با ایالات متحده می‌تواند تأثیر ملموسی بر پویایی اقتصادی منطقه داشته باشد.

به‌نظر می‌رسد هدف ترامپ سیطره کامل و البته یکجانبه بر بازار بسیار بزرگ اندونزی از یک سو و استفاده از منابع این کشور به‌خصوص ذخایر مس اندونزی با توجه به اهمیت روزافزون این فلز در صنایع پیشرفته است. مسلماً این توافق به معنای آغاز شکل جدیدی از استعمار توسط یک قدرت غربی علیه یک کشور شرقی با تحمیل شرایط خود به آن کشور است که البته در راستای منافع آمریکا و به ضرر اندونزی خواهد بود.

srm