به رسمیت شناختن فلسطین توسط «مکرون»؛ واقع‌گرایی یا ژست نمادین؟

پارس‌تودی- تصمیم فرانسه برای به رسمیت شناختن فلسطین، پرسش‌هایی جدی را درباره واقع‌گرایی یا نمادین بودن این اقدام، همزمان با تشدید اوضاع در غزه، مطرح کرده‌است.

 تاکنون، ۱۴۷ کشور از ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد، فلسطین را به عنوان یک کشور به رسمیت شناخته‌اند و دولت فرانسه نیز به تازگی رسماً اعلام کرد که در ماه سپتامبر، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت. به گزارش پارس‌تودی به نقل از خبرگزاری مهر، «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه در بیانیه‌ای ادعا کرد که این تصمیم بر اساس ضرورت «پایان دادن به رنج انسانی» و «احیای راه‌حل دودولتی» اتخاذ شده است، نه بر اساس حمایت از هیچ گروه خاصی در درون فلسطین.

 تصمیم تحول‌ساز یا ژست نمایشی فرانسه؟ در اینجا دو سناریو مطرح است:

سناریوی اول؛ تصمیمی واقعی و مبتنی بر تغییر راهبردی

فرانسه با پذیرش ریسک دیپلماتیک و ایستادن در برابر مخالفت صریح آمریکا و رژیم صهیونیستی، می‌خواهد ابتکار عمل را در احیای روند صلح به‌دست گیرد. اگر سایر کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، ایرلند، بلژیک و حتی آلمان از این مسیر پیروی کنند، تصمیم پاریس می‌تواند زمینه‌ساز تشکیل یک اجماع نوین اروپایی پیرامون راه‌حل دو دولتی باشد.

سناریوی دوم؛ یک نمایش سیاسی برای مصرف رسانه‌ای

اما در سوی دیگر، بدبینی‌های گسترده‌ای نیز وجود دارد که این اقدام را صرفاً یک نمایش دیپلماتیک و مانوری اخلاقی در آستانه نشست‌های مهم بین‌المللی می‌دانند. منتقدان می‌گویند فرانسه در حالی کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسد که هیچ اراده‌ای برای مداخله واقعی در میدان بحران اعم از فشار اقتصادی بر رژیم صهیونیستی، تأمین منابع بازسازی غزه یا حمایت حقوقی از ساختار حاکمیتی فلسطینی نشان نداده است.

در این سناریو، اقدام پاریس تلاشی برای بازیابی اعتبار از دست‌رفته اروپا در جهان اسلام و پاسخ به انتقادات فزاینده داخلی از بی‌تحرکی نسبت به بحران انسانی در غزه است؛ بدون آنکه منجر به تغییر عملی در توازن قدرت یا وضعیت اشغالی شود. حتی اگر این شناسایی در سطح سازمان ملل صورت پذیرد، تا زمانی که تغییری در وضعیت محاصره، حاکمیت زمین و مرزها اتفاق نیفتد، این اقدام بیش از آنکه شناسایی یک کشور باشد، بیانیه‌ای نمادین و بدون پشتوانه اجرایی خواهد بود.

بر اساس این سناریو، فرانسه پیش از این نیز بارها حمایت لفظی از فلسطین را اعلام کرده اما در عمل از اجرای تعهدات یا مواضع رسمی خود عقب‌نشینی کرده است. نمونه بارز آن به سال ۲۰۱۴ بازمی‌گردد که مجلس ملی فرانسه قطعنامه‌ای غیرالزام‌آور برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین تصویب کرد ولی دولت وقت با این توجیه که «هنوز زمان مناسب فرا نرسیده»، از اقدام عملی صرف‌نظر کرد.

همچنین در سال ۲۰۱۶، پاریس میزبان ۲ کنفرانس صلح برای فلسطین بود که با هدف احیای روند دودولتی برگزار شد اما بدون حضور طرف‌های اصلی یعنی رژیم صهیونیستی و فلسطینیان و بدون ضمانت اجرایی مشخص، این ابتکار نیز به نتیجه نرسید. همین سوابق باعث شده بسیاری، تصمیم اخیر فرانسه را در مورد فلسطین، نه گسستی واقعی در سیاست گذشته، بلکه تکرار یک الگوی نمادین و بی‌اثر تلقی کنند.

fz