چرا رزمایش دریایی مشترک و جدید روسیه و چین اهمیت دارد؟

پارس‌تودی‌ -رزمایش دریایی مشترک چین و روسیه از روز ۱ اوت در شهر بندری ولادیوستوک در شرق دور روسیه آغاز شد.

به‌گزارش پارس‌تودی، ۲ ناو جنگی، یک زیردریایی و ۲ کشتی امداد و پشتیبانی نیروی دریایی چین در این رزمایش شرکت دارند. این رزمایش تحت نظارت «دنیس برزوفسکی» دریاسالار روس و «لیو زیژو» دریاسالار چینی برگزار می‌شود. برزوفسکی در مراسم افتتاحیه رزمایش مشترک چین و روسیه اعلام کرد که این رزمایش دارای ماهیت دفاعی و در راستای صلحبانی است. «ژانگ شیائوگانگ» سخنگوی وزارت دفاع چین چهارشنبه اعلام کرده بود که این رزمایش «دریای مشترک ۲۰۲۵» نام دارد و علیه هیچ کشوری و مرتبط با هیچ وضعیت منطقه‌ای و بین‌المللی نیست. 

چین و روسیه در سال‌های اخیر روابط خود در همه‌زمینه‌ها از جمله نظامی و تسلیحاتی تقویت کرده‌اند. سران اروپایی اخیراً از چین خواستند تا از نفوذ خود بر روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین استفاده کند. همچنین وزارت دفاع ژاپن چندی‌پیش مدعی شد که همکاری نظامی فزاینده چین و روسیه نگرانی امنیتی جدی ایجاد می‌کند. 

همکاری‌های نظامی چین و روسیه همواره بخش مهمی از روابط رو‌به‌گسترش این دو کشور را تشکیل داده و رشد روزافزونی داشته است. در عین حال، اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا با تلاش برای استقرار موشک‌های جدید در شرق آسیا و غرب اقیانوس آرام و ائتلاف‌سازی نظامی در شرق آسیا و منطقه اقیانوسیه مانند آکوس و کواد موجب واکنش هماهنگ روسیه و چین شده و این دو کشور را به سمت اتخاذ موضعی واحد در برابر تحرکات نظامی و تسلیحاتی واشنگتن و متحدانش سوق داده است. به‌نظر می‌رسد اقدامات آمریکا چه در قالب ناتو در شرق اروپا و چه در همراهی با متحدان منطقه‌ای خود در شرق آسیا، باعث نزدیکی و همگرایی بیشتر روسیه و چین به‌ویژه در زمینه مسائل دفاعی و نظامی خواهد شد و ممکن است آنها را به سمت یک اتحاد نظامی استراتژیک علیه آمریکا سوق دهد. 

به‌رغم خواسته بلوک غرب برای کاهش روابط چین با روسیه، اما برگزاری این رزمایش دریایی آن‌هم در برهه‌ای که غرب به سرکردگی آمریکا همه تلاش خود را معطوف به منزوی‌کردن روسیه و گسستن روابط دیگر کشورها به‌ویژه چین با مسکو نموده است، نماد پیروزی روسیه بر کارزار گسترده و بی‌سابقه آمریکا و متحدانش محسوب می‌شود. نکته قابل‌توجه اینکه واشنگتن بارها از چین به‌عنوان شریک مهم اقتصادی و تجاری و سیاسی روسیه خواسته است تا به تحریم‌های غرب علیه روسیه پیوسته و نیز روابط اقتصادی و امنیتی و نظامی و تسلیحاتی خود را با مسکو را پایان دهد. با این حال، پکن توجهی به این خواسته غیرمنطقی غرب و آمریکا نکرده و همچنان در راستای منافع ملی خود به روابط تجاری، اقتصادی، انرژی و امنیتی و نظامی خود با روسیه ادامه داده است. 

بی‌اعتنایی چین به خواسته آمریکا با توجه به روابط گسترده نظامی و تسلیحاتی این قدرت بین‌المللی با روسیه در کنار عضویت آنها در گروه بریکس و سازمان همکاری شانگهای معنا پیدا می‌کند. «الکساندر گابویوف» تحلیلگر سیاسی می‌گوید: «برای چین این امر بسیار اهمیت دارد تا نشان دهد که دارای اهرم‌هایی برای تحت‌فشار گذاشتن آمریکا و منافع جهانی آن است.» 

ضمن اینکه مسکو در تلاش است تا با تقویت روابط خود با کشورهای دوست به‌ویژه چین، بر تحریم‌های غرب علیه روسیه غلبه کند. اقدامات تحریمی جدید و هماهنگ غرب در اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه با هدف درهم‌شکستن کامل روسیه و اقتصاد آن صورت می‌گیرد. روسیه با توجه به تحریم‌های فراگیر غرب که تقریباً همه ابعاد اقتصادی و تجاری مالی و بانکی را دربر می‌گیرد، تلاش وسیعی را برای گسترش روابط با کشورهای آسیایی به‌ویژه چین که دومین قدرت اقتصادی جهان محسوب می‌شود، آغاز کرده است. 

چین برخلاف بلوک غرب در رأی‌گیری‌های شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل در زمینه جنگ اوکراین رأی ممتنع به قطعنامه‌ها داده و بدین‌ترتیب تمایل خود برای اتخاذ موضعی میانه در زمینه این مسئله را نشان داده‌اند. در برهه کنونی نیز به‌رغم فشارهای غرب، اما چین خواهان ادامه روابط اقتصادی و تجاری و انرژی و نیز نظامی و تسلیحاتی خود با روسیه است. در این راستا، به‌رغم درخواست‌های مکرر مقامات غربی از پکن برای متقاعد کردن آن به پیوستن به کارزار تحریمی غرب علیه روسیه، اما پاسخ پکن به این خواسته منفی بوده است. 

در واقع، اکنون برخلاف خواسته غرب، چین روابط خود با روسیه به‌ویژه در حوزه انرژی و نظامی را بسیار توسعه داده است. چین به‌دلیل فشارهای آمریکا برای اعمال محدودیت‌های هرچه بیشتر بر معاملات با روسیه، مدتهاست که در پی شیوه‌های دیگر برای تعاملات اقتصادی و تجاری و حتی تسلیحاتی دوجانبه از جمله استفاده از ارزهای ملی یعنی یوان و روبل است. اکنون رزمایش دریایی مشترک چین و روسیه ضربه دیگری به تلاش همه‌جانبه غرب برای تشدید فشارها و انزوای روسیه وارد کرده و در عین حال به‌مثابه نشانه دیگری از همکاری‌های فزاینده چین و روسیه در حوزه نظامی است.  /

srm