ترامپ به دنبال خروج از بحران اوکراین؛ تمرکز بر چین در اولویت

پارس‌تودی - نشست سران کشورهای اروپایی و آمریکا درباره اوکراین روز دوشنبه در واشنگتن برگزار شد.

واشنگتن، پایتخت ایالات متحده آمریکا در تاریخ ۱۸ اوت ۲۰۲۵، میزبان نشستی مهم با حضور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و برخی رهبران اروپایی از جمله سران فرانسه، بریتانیا، آلمان، ایتالیا، فنلاند، اتحادیه اروپا و ناتو بود. نشست واشنگتن با هدف بررسی آینده جنگ اوکراین و یافتن راه‌حلی برای دستیابی به صلح پایدار در این کشور برگزار شد. این دیدار به دنبال مذاکرات اخیر میان دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، روسای‌جمهوری آمریکا و روسیه در آلاسکا صورت گرفت که بدون دستیابی به توافق ملموس، اما با تأکید بر لزوم یک توافق صلح دائمی به جای آتش‌بس موقت، پایان یافت. به گزارش پارس‌تودی در این میان، آمریکا برای قانع‌ کردن اوکراین به پذیرش صلح با روسیه، نقشی مهم ایفا کرده است. دلایل متعددی نیز برای این تلاش وجود دارد. نخست اینکه، دونالد ترامپ پیش از بازگشت به قدرت در آمریکا در سال ۲۰۲۵، وعده داده بود که به برخی از درگیری‌ها در جهان پایان دهد و صلح در اوکراین را به‌عنوان یکی از دستاوردهای دیپلماتیک خود معرفی کرده بود. از نظر ترامپ، ادامه جنگ اوکراین منافع آمریکا را نیز تهدید می‌کند و باید هرچه سریع‌تر به پایان رسد تا امکان تمرکز ایالات متحده برای مواجهه با چین فراهم شود.

دوم اینکه، فشارهای داخلی در آمریکا برای کاهش هزینه‌های حمایت نظامی از اوکراین رو به افزایش است و برخی مقامات، از جمله جی‌دی ونس معاون رئیس‌جمهوری آمریکا، معتقدند که بار اصلی حمایت از اوکراین باید بر دوش اروپا باشد.

سوم اینکه، دولت کنونی آمریکا به این نتیجه رسیده است که غرب شانسی برای پیروزی بر روسیه در جنگ اوکراین ندارد و ادامه آن بی‌نتیجه است.البته آمریکایی‌ها به همراه اروپایی‌ها در تلاش هستند در جریان مذاکرات صلح در اوکراین، تضمین‌های امنیتی را در اختیار این کشور قرار دهند که از یک‌سو، موافقت کی‌یف با واگذاری سرزمین به روسیه را جلب نمایند و از سوی دیگر، جلوی جنگ‌های بعدی را بگیرند.

از این رو، یکی از محورهای اصلی مذاکرات واشنگتن، ارائه تضمین‌های امنیتی به اوکراین بود که مشابه ماده پنج ناتو مبنی بر دفاع جمعی، طراحی شود. این تضمین‌ها به معنای پاسخ جمعی آمریکا و متحدان اروپایی به هرگونه حمله خارجی علیه اوکراین است، بدون اینکه اوکراین رسماً به ناتو بپیوندد.استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، مدعی شد که پوتین در نشست آلاسکا با این تضمین‌ها موافقت کرده است. زلنسکی این اقدام را «تصمیمی تاریخی» خواند و تأکید کرد که این تضمین‌ها باید عملی و قابل‌اتکا باشند و امنیت زمینی، هوایی و دریایی اوکراین را تأمین کنند.

رهبران اروپایی نیز از این پیشنهاد حمایت کردند، اما خواستار مشارکت فعال اروپا در اجرای آن شدند تا از تکرار تجربه ناکام تضمین‌های امنیتی ۱۹۹۴ جلوگیری شود. با این حال، به نظر می‌رسد این تضمین‌ها در ازای واگذاری امتیازات سرزمینی به روسیه باشد.اوکراین که تا پیش از این به‌شدت با واگذاری هرگونه سرزمین به روسیه مخالف بود، اکنون تحت فشارهای دیپلماتیک متحدان غربی خود و همچنین تحت فشار نظامی از جانب روسیه، به چند دلیل به سمت پذیرش مصالحه در حال حرکت است.

نخست، واقعیت‌های میدانی نشان‌دهنده دشواری بازپس‌گیری مناطقی مانند کریمه و بخش‌هایی از دونباس است. ترامپ به صراحت اعلام کرده که بازپس‌گیری کریمه امکان‌پذیر نیست و اوکراین باید از عضویت در ناتو صرف‌نظر کند.

دوم، خستگی جنگی و کاهش منابع نظامی اوکراین، به‌ویژه با محدودیت‌های کمک‌های آمریکا، کی‌یف را به پذیرش مذاکرات صلح ترغیب کرده است.

سوم، حمایت هماهنگ رهبران اروپایی و تأکید آن‌ها بر لزوم صلح پایدار، زلنسکی را به این نتیجه رسانده که مذاکرات چندجانبه با حضور آمریکا و اروپا می‌تواند بهترین فرصت برای تضمین امنیت بلندمدت اوکراین باشد. به همین دلیل نیز زلنسکی تأکید کرده است که هرگونه توافق با روسیه باید شامل تضمین‌های امنیتی آمریکا و اروپا باشد تا از تکرار جنگ با روسیه جلوگیری شود.

به هر حال، نشست واشنگتن با حضور سران آمریکا، اوکراین و برخی کشورها و نهادهای اروپایی، نقطه‌عطفی در تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ خونین در اوکراین به شمار می‌آید. آمریکا به دلایل سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی به دنبال پایان این جنگ است، در حالی که اوکراین با پذیرش احتمالی واگذاری سرزمین، به تضمین‌های امنیتی قوی چشم دوخته است. با این حال، موفقیت این مذاکرات به توانایی طرفین در ایجاد توازن بین مطالبات روسیه و انتظارات اوکراین بستگی دارد که اگر این اتفاق نیفتد، برقراری صلح در اوکراین بسیار دشوارتر از حال حاضر خواهد بود.

Aa/ha