فیلسوفان و اندیشمندان جهانی درباره اخلاق پیامبر اسلام چه میگویند؟
-
گنبد حرم پیامبر اسلام در شهر مدینه عربستان
پارستودی- پیامبر اسلام بزرگترین شخصیت تاریخ بشریت و خاتم پیامبران الهی است که رسالت جهانی خود را با هدف هدایت بشر به سوی توحید و عدالت آغاز کرد.
زندگی پیامبر اسلام، سرشار از آموزههای اخلاقی، انسانی و روحانی است که تأثیری عمیق و ماندگار در تاریخ اسلام و بشریت گذاشته است و شرقشناسان غربی و غیرمسلمان هم به تمجید از شخصیت ایشان پرداختهاند. سخنان و کتابهای بسیاری از سوی شرقشناسان غربی و غیرمسلمان درباره شخصیت پیامبر اسلام بر جای مانده است که در این مطلب از پارستودی نگاهی به آنان انداخته شده است.
مایکل هارت
«صد رتبهبندی مؤثرترین چهرههای تاریخ»، کتابی به قلم «مایکل هارت» نویسنده اهل ایالات متحده آمریکاست که در سال ۱۹۷۸ منتشر شد. در این کتاب اولین شخصی که در لیست هارت قرار گرفته به عنوان رتبه اول چهرههای تاریخ، پیامبر اسلام است. او در این کتاب در مورد انتخاب پیامبر اسلام به عنوان تأثیرگذارترین شخصیت در تاریخ بشریت میگوید: او تنها مرد تاریخ است که در ابعاد معنوی و مادی به شکل خارقالعادهای موفق بود. محمد یکی از بزرگترین ادیان تاریخ را پایهگذاری و ترویج کرد و رهبر سیاسی تأثیرگذاری شد. امروز سیزده قرن پس از وفاتش نفوذ او همچنان نیرومند و فراگیر بوده و از او تأثیرگذارترین شخص تاریخ بشریت ساخته است.
ویلیام مونتگمری وات
ویلیام مونتگمری وات (۱۹۰۹-۲۰۰۶) هم که استاد رشته زبان عربی و مطالعات اسلامی در دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند و برجستهترین مفسر غیرمسلمان در غرب به حساب میآمد، دو کتاب از زندگینامه حضرت محمد(ص) تألیف کرده، یکی «محمد در مکه» و دیگری «محمد در مدینه» که آن را در سال ۱۹۵۳ به رشته تحریر درآورد. او در کتاب محمد در مکه آورده است: «آمادگی این مرد برای تحمل آزار و شکنجه در راه اعتقاداتش، افزون بر ذات اخلاقی متعالی کسانی که به او ایمان آوردند و پیرو او شدند و او را پیشوا و رهبر خود دانستند در کنار عظمت و شکوه دستاوردهای محمد، نشانه عدالت و صداقت ذاتی ریشهدار در وجود اوست.»
برتلی سانت هیلر
«برتلی سانت هیلر» مستشرق آلمانی، (۱۷۹۳-۱۸۸۴) در کتاب خود با نام «شرقیها و عقاید آنها» نوشته است: محمد همه را به خدای یگانه فراخواند و در این دعوت حتی با دشمنانش با رأفت و عطوفت رفتار کرد و دو صفت که از ارزندهترین صفات بشری است در شخصیتش دیده میشد، عدالت و رحمت بود.
ادوار مونته
«ادوار مونته»، فیلسوف و مستشرق فرانسوی، (۱۸۱۷ـ ۱۸۹۴) نیز در کتاب خود «العرب» مینویسد: «محمد به نیت پاک و ملاطفت و انصاف در حکمدهی و پاکی در بیان افکار و تحققبخشی به آن معروف بود و در یک جمله او پاکترین و دیندارترین و دلسوزترین شخصیت زمان خود و قویترین فرد در حفظ زمام امور بود که مردم را به حیاتی رهنمون کرد که هرگز خواب آن را هم ندیده بودند و دولتی پیشرفته و دینی برای آنان تأسیس کرد که تا امروز پابرجاست.»
ژان ژاک روسو
«ژان ژاک روسو»، نویسنده سوئیسی، نظریهپرداز سیاسی و از برجستهترین نمایندگان فلسفه روشنگری سده هجدهم، درباره پیامبر(ص) گفته است: «تا به امروز جهان مردی را ندیده است که بتواند ذهنها و قلبها را از پرستش بتها به پرستش خدای واحد سوق دهد، جز «محمد» و اگر او زندگی خود را صادقانه و با امانتداری آغاز نمیکرد، نزدیکترین افرادش هم به او اعتقادی نداشتند به ویژه پس از اینکه پیامآور خدا برای قومی شد که عقلها و دلهایشان سخت و سنگ شده بود؛ اما خدایی که او را برای انتقال پیام خود برگزیده بود او را از طفولیت آماده کرده بود.
آلفونس لامارتین
«آلفونس لامارتین» اندیشمند فرانسوی (۱۷۹۰-۱۸۶۹) میگوید که بزرگترین حادثهای که در زندگی من اتفاق افتاد این بود که زندگی پیامبر اسلام را کامل مورد بررسی و پژوهش قرار دادم و عظمت و جاودانگی آن را دریافتم. افراد مشهور اسلحه ساخته، قانون وضع کرده، امپراطوریهایی تأسیس کردند؛ اما این مرد، محمد(ص) ارتشی را فرماندهی نمیکرد، قانون وضع نمیکرد، امپراطوریها را اداره نمیکرد و بر مردم حکومت نمیکرد؛ اما میلیونها نفر را که در آن زمان یک سوم جهان را شامل میشدند، هدایت میکرد و فقط این نبوده بلکه باعث از بین رفتن عقاید و باورهای غلط نیز شده بود.
برنارد شو
«برنارد شو»، نویسنده انگلیسی (۱۸۵۶ –۱۹۵۰) میگوید: زندگی رسول اسلام را بارها و بارها به دقت خواندم و در آن جز خلقت را به نحو شایسته آن ندیدم و چقدر آرزو کردم که این دین راه و روش تمام جهانیان باشد.
راما کریشنا
«راما کریشنا»، پیشوای مذهب هندو(۱۸۸۶) در کتاب محمد پیامبر نوشت: شناخت شخصیت محمد از همه جنبههای آن ممکن نیست، اما آنچه میتوانم ارائه دهم یک نگاه اجمالی به زندگی او از تصاویر پی در پی زیباست. او محمد پیامبر، محمد سلحشور، محمد تاجر، محمد سیاستمدار، محمد خطیب، محمد اصلاحگر، محمد جانپناه یتیمان، محمد حامی بردهها، محمد آزادکننده کنیزان و محمد عدالتگر است. همه این نقشهای شگفتانگیز، او را به یک قهرمان تبدیل کرد.»
لئو تولستوی
«لئو تولستوی» ادیب مشهور روسی ۱۸۲۸ ـ ۱۹۱۰ میگوید: فخر محمد همین بس که امتی ذلیل را از بند سنن و آداب جاهلیت رهایی بخشید و راه رشد و ترقی را در برابر آنان باز کرد و شریعت محمد به دلیل انسجام آن با عقل و حکمت بر تمام جهان حکم خواهد کرد.
ویلیام مویر
«ویلیام مویر» (۱۸۱۹–۱۹۰۵) در کتاب «تاریخ محمد» نوشت: «محمد، نبی مسلمانان، از زمان کودکی به دلیل اخلاق شریف و رفتار نیک به امین ملقب شد و گذشته از این شخصیت وی به گونهای است که هیچ وصفکنندهای را یارای توصیف حالات عالی وی نیست و به دلیل نادانی و اطلاع کم خود، هرگز وی را به درستی درک نخواهد کرد و البته کسی که در تاریخ پرشکوه حیاتش که او را در صدر پیامبران و اندیشمندان جهان قرار داد، اندیشه و تحقیق کند تا حدی به حدود شخصیت وی آگاهی مییابد.»
برتراند راسل
«برتراند راسل»، یکی از فیلسوفان بزرگ بریتانیا و برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۵۰، گفت: «من در مورد اسلام و پیامبر اسلام خواندهام و متوجه شدم که این یک دین است که آمده تا به دین جهان و بشریت تبدیل شود و آموزههایی را که محمد آورد هنوز تشریح و بررسی میکنیم و بالاترین جوایز را به خاطر آن میگیریم.»
ادوارد براون
«ادوارد براون» پژوهشگر انگلیسی (۱۸۶۲- ۱۹۲۶) در کتاب «تاریخ تمدنها در جهان» مینویسد: «محمد بن عبدالله برای اعراب و کل مردم دین جدیدی را بشارت داد و دعوت به پرستش خدای یگانه کرد و شریعت در تبلیغ او تفاوتی با اعتقاد و ایمان ندارد. او یک اقتدار الهی الزامآور دارد که نه تنها امور دینی، بلکه امور دنیایی را نیز کنترل میکند. بنابراین زکات را بر مسلمان واجب میداند، جهاد علیه مشرکان را تکلیف میکند. یک نظام اجتماعی که فراتر از سیستم قبیلهای اعراب قبل از اسلام بود ایجاد کرد و بدین ترتیب وحدت دینی منسجمی برای شبه جزیره عربستان حاصل شد، چیزی که قبلاً شناخته نشده بود.»
گوستاو لوبون
«گوستاو لوبون»، شرقشناس فرانسوی، (۱۸۲۱-۱۹۲۱) میگوید: اگر ارزش مردان با عظمت اعمالشان سنجیده شود، محمد یکی از بزرگترین افرادی بود که تاریخ آنها را میشناخت و برخی از دانشمندان غربی عدالت و انصاف را در قبال محمد(ص) رعایت میکنند، گرچه تعصب مذهبی بینش بسیاری از مورخان را که به لطف او شناخته شدهاند، کور کرده است.
mrt