چرا آفریقا از تحریف‌های رسانه‌ای رنج می‌برد؟
-
دریاچه مالاوی،سومین دریاچه بزرگ آفریقا و اولین دریاچه آب شیرین جهان با آبی بسیار زلال است
پارس‌تودی- آفریقا مدت‌هاست که در رسانه‌های جهانی از کلیشه‌های منفی رنج می‌برد. این کلیشه‌ها این قاره را به‌عنوان مکانی برای فقر، فساد و جنگ به تصویر کشیده‌اند و این موضوع باعث شده که سرمایه‌گذاران از ورود به بازارهای آفریقا خودداری کنند.
«عبدالقادر محمد علی» روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی متخصص در امور آفریقا در مقاله‌ای در الجزیره در این زمینه نوشت:
آفریقا مدت‌هاست که هدف تصویرسازی منفی رسانه‌های غربی بوده است. بسیاری از محققان، جلد مجله معتبر "اکونومیست" در تاریخ ۱۳ مه ۲۰۰۰ را یکی از نمونه‌های تکان‌دهنده این دیدگاه منفی می‌دانند. در این جلد، نقشه‌ای از آفریقا در پس‌زمینه‌ای تاریک نمایش داده شده بود که مردی در حال تقلا برای حمل سلاح بود و بالای نقشه نوشته شده بود: "قاره ناامید!" این تصویر، قاره‌ای با جمعیتی بالغ بر یک و نیم میلیارد نفر را که در ۵۴ کشور متنوع زندگی می‌کنند، به یک تصویر از جنگ و درگیری تقلیل داد.
با وجود گذشت دو دهه از انتشار این جلد، مطالعات اخیر نشان می‌دهد که کلیشه‌های منفی از آفریقا همچنان در رسانه‌های آمریکایی و جهانی باقی مانده است.
یکی دیگر از دلایل تصویری منفی که رسانه‌ها از آفریقا به نمایش می‌گذارند، تمرکز بر اخبار بحران‌ها است. بسیاری از مقالات رسانه‌ای، مانند گزارش‌هایی که در مجلات و روزنامه‌های پُر مخاطب منتشر می‌شود، بیشتر بر مشکلات و فقر در آفریقا تمرکز دارند و فقط در تعداد کمی از آن‌ها به رشد تولید ناخالص داخلی در آفریقا اشاره می‌شود.
همچنین یک تصور غلط دیگر موضوع آب‌وهوای آفریقا است. براساس تصویر رسانه‌ها، آفریقا همیشه گرم یا یک بیابان وسیع است، در حالی‌که این قاره آب‌وهوای متنوعی از جنگل‌های بارانی گرفته تا کوه‌ها و ساواناها دارد. تصورات غلط دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد آفریقا از بقیه جهان عقب‌مانده است و فاقد فناوری‌های نوآورانه است، در حالی‌که آفریقا در زمینه نوآوری‌هایی مانند ربات‌های کنترل ترافیک در کینشاسا و فناوری پهپاد در نیجریه پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.
تصورات نادرست از آفریقا همچنین هزینه‌های اقتصادی زیادی دارند. حنان مرسی، معاون دبیر اجرایی کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا، می‌گوید که این برداشت‌های تحریف‌شده از اقتصادهای آفریقا "هزینه‌های اقتصادی واقعی" دارند. این تحریف‌ها نه‌تنها رشد و سرمایه‌گذاری را محدود می‌کنند، بلکه باعث ادامه فقر و محرومیت در این قاره می‌شوند. برای مثال، این کلیشه‌ها و برداشت‌های منفی باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران از ورود به بازارهای آفریقا خودداری کنند.
مطالعه "Africa No Filter" همچنین تأثیر این گفتمان‌ها را بر بخش‌هایی مانند گردشگری و کمک‌رسانی نشان می‌دهد. گفتمان‌های رسانه‌ای که بیش از حد منفی هستند، می‌توانند بازدیدکنندگان و اهداکنندگان را منصرف کنند و مشکلات اقتصادی در آفریقا را تشدید کنند.
اما راه خروج از این چرخه معیوب چیست؟ آفریقا نیاز به استراتژی‌های رسانه‌ای جدید دارد که واقعیت‌های این قاره را به‌طور دقیق و مثبت نشان دهد و روایت‌های نادرست را به چالش بکشد. همچنین نیاز است که شفافیت داده‌ها افزایش یابد و ارزیابی‌های منصفانه‌ای از شرایط اقتصادی آفریقا صورت گیرد. در نهایت، آفریقا باید در مسیر تغییر برداشت‌ها از یک دیدگاه دفاعی به یک دیدگاه فعال که به شکل‌گیری نظرات جدید و مثبت کمک می‌کند، حرکت کند. این تغییرات می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری و رشد پایدار در این قاره کمک کند.
ad
