متحدان ناتو چگونه به اولتیماتوم ترامپ پاسخ می‌دهند؟

پارس‌تودی- دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای ادامه حمایت از اوکراین در جنگ با روسیه شرایط جدیدی تعیین کرد.

دونالد ترامپ در پستی در شبکه‌اجتماعی تروث‌سوشال نوشت: آماده‌ام تا تحریم‌های عمده‌ای علیه روسیه اعمال کنم، به شرطی که تمام کشورهای عضو ناتو موافقت کنند به همان اندازه اقدام کنند و تمام کشورهای ناتو خرید نفت از روسیه را متوقف نمایند.

این اظهارات، که ترامپ آن را به‌عنوان نامه‌ای به «تمام کشورهای ناتو و جهان» توصیف کرده، نه‌تنها یک تهدید دیپلماتیک است، بلکه یک اولتیماتوم آشکار به متحدان غربی نیز محسوب می‌شود.

ترامپ خرید نفت روسیه توسط برخی اعضای ناتو را «شوکه‌کننده» خواند و افزود که تعهد ناتو به پیروزی در این بحران «کمتر از ۱۰۰ درصد» بوده است.

این مطلب در حالی بیان شده است که تنش‌ها در جنگ اوکراین شدت گرفته است. چند روز پیش، تعدادی از پهپادهای روسی که وارد حریم هوایی لهستان شده بودند، توسط جنگنده‌های ناتو سرنگون شدند.

این حادثه، که رومانی نیز آن را گزارش کرده، زنگ خطری را برای ناتو به صدا درآورده است. ترامپ در واکنش به این رخداد، توپ را به زمین متحدان آمریکا انداخت و گفت تا زمانی که ناتو گام‌های متقابل برندارد، ایالات‌متحده تحریم‌های جدید علیه روسیه به اجرا نخواهد گذاشت.

این رویکرد که ترکیبی از فشار بر روسیه و انتقاد از متحدان آمریکا است، با سابقه ترامپ همخوانی دارد. زیرا وی همواره ناتو را به دلیل هزینه‌های دفاعی ناکافی مورد حمله و انتقاد قرار داده است و اکنون نیز در تلاش است از تحولات جدید در شرق اروپا برای پیشبرد اهداف اقتصادی‌–‌نظامی خود استفاده ‌کند.

روسیه، با وجود تحریم‌های گسترده غرب از سال ۲۰۲۲، همچنان از فروش نفت به کشورهای ثالث درآمد هنگفتی کسب می‌کند. طبق داده‌های مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک، ترکیه به‌عنوان عضو ناتو سومین خریدار بزرگ نفت روسیه پس از چین و هند است. مجارستان و اسلواکی نیز به‌شدت به واردات انرژی از مسکو وابسته هستند.

ترامپ معتقد است توقف کامل خرید نفت روسیه توسط کشورهای عضو ناتو، همراه با اعمال تعرفه‌های ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی بر چین (به‌عنوان خریدار اصلی نفت روسیه)، می‌تواند «کنترل قوی چین بر روسیه» را بشکند و به صلح در اوکراین منجر شود.

با این حال، پیشنهاد ترامپ برای قطع خرید نفت و گاز روسیه از سوی کشورهای عضو ناتو و همچنین اعمال تعرفه‌های سنگین بر واردات از چین، با چالش‌های فراوانی همراه خواهد بود. به‌عنوان مثال، متقاعد کردن ترکیه که روابط نزدیک‌تری با مسکو دارد،

برای قطع واردات نفت از روسیه، چندان ساده نخواهد بود. همچنین اتحادیه اروپا، که برخی از اعضای آن همزمان عضو ناتو نیز هستند، در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۲ میلیارد دلار کالا از روسیه وارد کرده است.

این در حالی است که روسیه همچنان ۱۰ درصد نیاز آنان به گاز طبیعی را تأمین می‌کند. تغییر در این مناسبات، فشار اقتصادی شدیدی بر اقتصادهای شکننده کشورهای اروپایی وارد می‌کند و به نظر نمی‌رسد آنان به سادگی بتوانند شروط ترامپ را برای ادامه کمک به اوکراین در جنگ با روسیه تأمین نمایند.

بویژه این‌که اروپا به هیچ عنوان علاقه‌ای ندارد وارد جنگ تجاری ترامپ با چین شود و بر واردات از این کشور تعرفه‌های سنگین وضع نماید، اقدامی که بی‌تردید با تلافی چین بر سر واردات کالا از اروپا همراه خواهد شد.

همچنین رفتارهای متناقض و عقب‌نشینی‌های مداوم ترامپ در برابر روسیه و چین، نگرانی‌هایی را در اروپا ایجاد کرده است؛ از جمله این‌که چه بسا در آخرین لحظات، دولت آمریکا در برابر این دو کشور کوتاه بیاید بدون این‌که منافع میان‌مدت یا بلندمدت اروپایی‌ها را مدنظر قرار دهد.

این نگرانی‌ها موجب شده است تا کشورهای عضو ناتو با احتیاط با پیشنهاد جدید ترامپ برخورد کنند. با این حال، گزینه زیادی هم پیش روی این کشورها نیست زیرا از یک‌سو احساس می‌کنند خطر روسیه در جبهه شرقی این پیمان روزبه‌روز شدیدتر می‌شود و از سوی دیگر، دولت آمریکا قصد ندارد به دست‌ودلبازی‌های گذشته در جنگ اوکراین ادامه دهد. این موضوع شرایط را برای اروپایی‌ها گرفتارآمده میان روس‌ها و آمریکایی‌ها دشوارتر کرده است.

Aa/ha