آیا آمریکا حمله تجاری جدیدی را علیه کشورهای آفریقایی آغاز می‌کند؟

پارس‌تودی- در آستانه انقضای توافق‌نامه تجاری AGOA (قانون رشد و فرصت آفریقا) میان آمریکا و کشورهای آفریقایی، نگرانی‌ها درباره تأثیرات اقتصادی گسترده بر صنایع تولیدی کشورهای این قاره افزایش یافته است.

در حالی‌که رقابت جهانی برای نفوذ اقتصادی در آفریقا شدت گرفته، تصمیم دولت آمریکا دربارهٔ تمدید یا پایان توافق‌نامهٔ AGOA نه‌تنها پیامدهای اقتصادی، بلکه آثار ژئوپلیتیکی مهمی نیز در پی خواهد داشت. به گزارش پارس تودی، تحلیلگران هشدار داده‌اند که عدم‌تمدید این توافق از سوی دولت ترامپ می‌تواند به تضعیف رقابت‌پذیری کشورهای آفریقایی و کاهش جایگاه استراتژیک این قاره در سیاست‌های واشنگتن منجر شود.

توافق‌نامهٔ AGOA که در سال ۲۰۰۰ به ابتکار دولت بیل کلینتون تصویب شد، با هدف تقویت رشد اقتصادی کشورهای جنوب صحرای آفریقا از طریق صادرات بدون‌تعرفه به بازار آمریکا طراحی شده است. این توافق طی دو دههٔ گذشته موجب رونق صنایعی مانند پوشاک، چرم، کفش و خودروسازی در کشورهایی چون لسوتو، ماداگاسکار و آفریقای جنوبی شده و آن‌ها را قادر ساخته در بازارهای جهانی رقابت کنند.

الجزیره در گزارشی به‌نقل از فایننشال تایمز با عنوان «آیا آمریکا حملهٔ تجاری جدیدی را علیه کشورهای آفریقایی آغاز می‌کند؟» نوشت: رئیس یکی از آژانس‌های تجاری سازمان ملل هشدار داده است که در صورت انقضای توافق ۲۵ سالهٔ AGOA، برخی از موفق‌ترین صنایع تولیدی آفریقا با آسیب‌های جدی مواجه خواهند شد.

پاملا کوک همیلتون، مدیر اجرایی مرکز تجارت بین‌المللی، تأکید کرد: کشورهایی مانند ماداگاسکار و لسوتو که اقتصادشان به این توافق وابسته است، بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد. لسوتو، با جمعیتی حدود ۲.۳ میلیون نفر، اکنون بزرگ‌ترین صادرکنندهٔ پوشاک آفریقا به آمریکا محسوب می‌شود و به برندهایی مانند Levi’s و Wrangler خدمات ارائه می‌دهد.

براساس مدل‌های اقتصادی منتشرشده توسط این مرکز، در صورت پایان یافتن AGOA و اعمال تعرفه‌های جدید، صادرات کشورهای آفریقایی تا سال ۲۰۲۹ حدود ۸.۷ درصد کاهش خواهد یافت. این کاهش در برخی بخش‌ها مانند خودروهای آفریقای جنوبی و پوشاک لسوتو به‌ترتیب به ۲۳ و ۲۹ درصد خواهد رسید. کشورهای دیگری مانند کنیا، موریس و تانزانیا نیز با افت چشمگیر صادرات مواجه خواهند شد.

در همین حال، چین اعلام کرده قصد دارد دسترسی بدون‌تعرفه را برای ۵۳ کشور آفریقایی گسترش دهد؛ اقدامی که در تضاد با سیاست‌های تجاری دولت ترامپ قرار دارد و می‌تواند موقعیت آمریکا در رقابت اقتصادی با چین را تضعیف کند.

ن. اوپالو، دانشیار دانشکدهٔ خدمات خارجی دانشگاه جورج‌تاون، تأکید کرده است که اجازه دادن به انقضای AGOA نوعی ناکامی در دیپلماسی آفریقا خواهد بود؛ چراکه کشورهای این قاره به‌جای ایجاد جبهه‌ای مشترک برای لابی در واشنگتن، به‌صورت پراکنده و جداگانه عمل خواهند کرد. وی افزود: این یک شکست در سطح راهبردی است، زیرا بار دیگر نشان می‌دهد هیچ‌یک از طرفین، روابط تجاری را از منظر استراتژیک دارای اهمیت جدی نمی‌دانند.

خولوفلو کوگلر، پژوهشگر مهمان در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی نیز گفته است: عدم‌تمدید قانون AGOA نشان می‌دهد که آفریقا در فهرست اولویت‌های استراتژیک دولت ترامپ جایگاه بسیار پایینی دارد. وی ادامه داد: این تصمیم یک فرصت ازدست‌رفته برای ایالات متحده است؛ زیرا می‌توانست با بازطراحی و تغییر کاربری AGOA، هم نیازهای تأمین داخلی خود را پاسخ دهد و هم رقابت با چین در آفریقا را کاهش دهد.

در نهایت، سرنوشت AGOA نه‌تنها بر صادرات و اشتغال در کشورهای آفریقایی اثر خواهد گذاشت، بلکه می‌تواند مسیر آیندهٔ روابط تجاری آمریکا با این قاره را نیز تعیین کند. تصمیمی که اگر با بی‌توجهی اتخاذ شود، ممکن است به عقب‌نشینی بلندمدت واشنگتن از صحنهٔ رقابت اقتصادی در آفریقا منجر شود.

ad